Thời hoàng kim tàn lụi, doanh nghiệp đa cấp đối mặt sụp đổ

Từ hàng trăm doanh nghiệp, thị trường đa cấp hiện chỉ còn 19 đơn vị, cho thấy sự thoái trào mạnh mẽ của mô hình kinh doanh này.

Bộ Công Thương vừa công bố số liệu cho thấy sự sụt giảm đáng kể về số lượng doanh nghiệp đa cấp tại Việt Nam. Hiện chỉ còn 19 doanh nghiệp được cấp phép hoạt động, giảm 48 doanh nghiệp so với năm 2016. Con số này phản ánh rõ nét sự thoái trào của thị trường đa cấp, sau một thời gian dài bùng nổ và phát triển, thậm chí có phần “nóng”. Nhiều chuyên gia nhận định, đây là hệ quả tất yếu của việc quản lý chưa thực sự chặt chẽ trong giai đoạn đầu.

Từ đỉnh cao đến suy thoái: Bài học về sự phát triển bền vững trong kinh doanh

Giai đoạn 2006 – 2010 được xem là thời kỳ hoàng kim của kinh doanh đa cấp tại Việt Nam. Sự xuất hiện của nhiều công ty đa cấp nước ngoài, với những chiến dịch quảng cáo rầm rộ trên các phương tiện truyền thông và lời hứa hẹn về mức thu nhập “khủng”, đã tạo nên cơn sốt, thu hút hàng ngàn người tham gia với hy vọng làm giàu nhanh chóng.

Lúc bấy giờ, hình ảnh những người thành công trong kinh doanh đa cấp được tô vẽ với cuộc sống xa hoa, thu nhập cao ngất ngưởng, càng khiến nhiều người mơ ước và dễ dàng rơi vào “bẫy” của các doanh nghiệp thiếu uy tín. Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ hào nhoáng ấy, mô hình này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là các chiêu trò lừa đảo tinh vi.

Nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng lòng tin của người dân, vẽ ra những viễn cảnh giàu sang hão huyền, tập trung vào việc tuyển dụng người mới, “vẽ” ra các khóa học làm giàu với mức giá cắt cổ thay vì bán sản phẩm, để rồi chiếm đoạt tài sản và biến mất. Đây là bài học đắt giá cho những ai muốn dấn thân vào lĩnh vực kinh doanh đa cấp: cần tìm hiểu kỹ về công ty, sản phẩm, lịch sử hoạt động, và đặc biệt là kế hoạch trả thưởng, tránh bị cuốn vào những lời đường mật mà quên mất thực tế.

Thanh lọc thị trường, niềm tin suy giảm: Gót chân Achilles của mô hình đa cấp

Việc hàng loạt vụ lừa đảo bị phanh phui, cùng với những phản ánh tiêu cực về hoạt động kinh doanh đa cấp trên các phương tiện truyền thông, đã khiến niềm tin của người tiêu dùng vào mô hình này suy giảm nghiêm trọng. Hình ảnh của ngành bị ảnh hưởng nặng nề, khiến nhiều người e ngại và mất niềm tin. Người tiêu dùng ngày càng trở nên thận trọng và khó tính hơn trong việc lựa chọn sản phẩm và dịch vụ, đặc biệt là với những mô hình kinh doanh tiềm ẩn nhiều rủi ro như đa cấp.

Cùng với đó, sự quản lý chặt chẽ hơn từ cơ quan chức năng, với việc tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử phạt các hành vi vi phạm, đã góp phần thanh lọc thị trường, loại bỏ những doanh nghiệp hoạt động không lành mạnh. Kết quả là quy mô hoạt động của các doanh nghiệp đa cấp còn lại ngày càng thu hẹp. Doanh thu năm 2023 chỉ đạt 16.800 tỷ đồng, giảm 20% so với năm 2022, với số lượng người tham gia hơn 768.000 người. Những con số này cho thấy sự suy giảm mạnh mẽ của thị trường đa cấp, đồng thời phản ánh sự thay đổi trong nhận thức của người tiêu dùng.

Hàng loạt doanh nghiệp rời bỏ thị trường: Dấu chấm hết cho đa cấp?

Gần đây, nhiều doanh nghiệp đa cấp đã lần lượt tuyên bố dừng hoạt động. Điển hình là trường hợp của Công ty Cổ phần Đầu tư Sản xuất và Thương mại Sen Việt Group, Công ty TNHH Total Swiss Việt Nam, và Công ty TNHH Phong cách sống kim cương Việt Nam – DLC Việt Nam.

Việc các doanh nghiệp này lần lượt “rút lui” khỏi thị trường không chỉ là minh chứng cho sự khó khăn của ngành mà còn dấy lên lo ngại về một hiệu ứng domino, khiến nhiều doanh nghiệp khác cũng phải “đóng cửa” trong thời gian tới. Liệu đây có phải là dấu chấm hết cho mô hình kinh doanh đa cấp tại Việt Nam?

Tăng cường quản lý, bảo vệ người tiêu dùng: Chìa khóa cho một thị trường minh bạch

Trước tình hình trên, Bộ Công Thương đã và đang tăng cường các biện pháp quản lý, kiểm soát hoạt động bán hàng đa cấp. Việc thanh tra, xử lý vi phạm được thực hiện nghiêm túc hơn, với mức phạt nặng hơn đối với các hành vi vi phạm pháp luật, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo sự lành mạnh của thị trường.

Đồng thời, Bộ cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, khuyến cáo người dân cần tỉnh táo, thận trọng trước những lời mời chào hấp dẫn từ các công ty đa cấp, tìm hiểu kỹ thông tin trước khi tham gia, tránh rơi vào bẫy lừa đảo. Việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng là yếu tố quan trọng để ngăn chặn hoạt động kinh doanh đa cấp bất chính.

Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, từ trung ương đến địa phương, để kiểm soát hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp đa cấp, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, góp phần xây dựng một thị trường minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Kim Khanh

Nguồn tham khảo: Tạp chí Thương gia