Doanh nghiệp Việt chuyển dịch thị trường đối phó thuế quan Mỹ

Doanh nghiệp Việt đẩy mạnh mở rộng thị trường sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc nhằm ổn định đầu ra và tăng sức cạnh tranh.

Doanh nghiệp đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường xuất khẩu

Áp lực thuế quan từ Mỹ đang buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh. Nhiều công ty, từ thực phẩm đến dệt may, thủy sản, đang tìm cách đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm rủi ro. 

Khảo sát của Talentnet cho thấy 50% doanh nghiệp đánh giá thuế đối ứng từ Mỹ ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả và lợi nhuận, trong khi 38% nhận thấy tác động lên chuỗi cung ứng. Để ứng phó, 55% doanh nghiệp chọn mở rộng thị trường sang các khu vực khác ngoài Mỹ.

Công ty Thực Phẩm Sao Khuê (SK Foods) là một ví dụ điển hình. Chuyên sản xuất sản phẩm từ bột gạo như ống hút, bún, mì, nui, phở, công ty này vừa tham gia triển lãm quốc tế tại TPHCM để xúc tiến thương mại. 

Bà Phạm Thị Bích Phượng, Giám đốc Kinh doanh cho biết SK Foods đang chuyển hướng mạnh mẽ sang EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và UAE. Lý do là người tiêu dùng tại các thị trường này ưa chuộng thực phẩm sạch, minh bạch nguồn gốc và thân thiện môi trường. Chuyển dịch này không chỉ giảm áp lực thuế quan mà còn giúp tái định vị thương hiệu trên trường quốc tế, bà Phượng nhấn mạnh.

Tương tự, Dệt may Thành Công tại Đại hội cổ đông ngày 18/4 công bố kế hoạch mở rộng thị trường sang Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và Canada. Công ty đặt mục tiêu rút ngắn thời gian giao hàng (lead time) xuống còn 74 ngày, giảm 30% so với hiện tại để tăng sức cạnh tranh. Đồng thời, Thành Công đẩy mạnh thị trường nội địa với thương hiệu thời trang Hàn Quốc WHO.A.U, hướng tới doanh thu 10 triệu USD.

Ngành thủy sản cũng không đứng ngoài cuộc. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) khuyến khích doanh nghiệp tận dụng các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, RCEP để thâm nhập sâu hơn vào châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Đông. 

Ngày 10/4, Vasep đề xuất Chính phủ hỗ trợ chi phí tham gia hội chợ và triển lãm quốc tế hàng đầu trong ngành, giúp doanh nghiệp quảng bá sản phẩm và mở rộng thị trường. 

Tại Công điện 47, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Bộ Công Thương và địa phương thúc đẩy xúc tiến thương mại, tận dụng 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết và đẩy nhanh đàm phán với các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi, Mỹ La-tinh, Trung Á, Ấn Độ, Brazil. 

Tác động thuế quan và chiến lược đa dạng hóa

Thuế quan Mỹ không chỉ ảnh hưởng đến giá bán và lợi nhuận mà còn gây áp lực lên chuỗi cung ứng. Theo Talentnet, 38% doanh nghiệp cho biết chính sách thuế quan tác động đến nguồn nguyên liệu và quy trình sản xuất. Để giảm rủi ro, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp đa dạng hóa cả đầu vào và đầu ra. 

Ông Christopher Vanloon, Chủ tịch Amcham Đà Nẵng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát xuất xứ nguyên liệu. Vasep cũng lưu ý doanh nghiệp thủy sản cần chuẩn hóa quy trình sản xuất, đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Dệt may Thành Công là một trường hợp đáng chú ý. Nhờ chuỗi cung ứng khép kín, chỉ nhập bông thô từ Mỹ và Tây Phi, công ty tránh được rủi ro về xuất xứ và duy trì điều kiện thuế thuận lợi. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có lợi thế này. Bộ Công Thương đã đề nghị các hiệp hội và doanh nghiệp kiểm soát chặt nguyên liệu đầu vào để tăng uy tín hàng Việt, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ siết chặt chính sách thương mại.

Về thị trường đầu ra, Việt Nam có lợi thế lớn nhờ cơ cấu xuất khẩu đa dạng và quan hệ thương mại vững chắc với Trung Quốc, ASEAN, Hàn Quốc, Nhật Bản. Các FTA như CPTPP, RCEP, EVFTA tạo dư địa để doanh nghiệp mở rộng sang các thị trường ngoài Mỹ, vốn chiếm 70% kim ngạch xuất khẩu còn lại. 

Số liệu quý I/2025 cho thấy xuất khẩu sang Mỹ đạt 31,4 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ, trong khi nhập khẩu từ Mỹ đạt trên 4 tỷ USD, tăng 21%. Dù tăng trưởng khả quan, tỷ trọng 30% kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ được đánh giá là cao nhưng không quá lớn, tạo cơ hội cho doanh nghiệp chuyển hướng sang các thị trường khác mà không gây xáo trộn lớn.

Dự báo thị trường và lời khuyên cho nhà đầu tư

Nhìn về tương lai, thị trường tài chính và xuất khẩu Việt Nam sẽ tiếp tục đối mặt với biến động từ chính sách thương mại Mỹ. Tuy nhiên, nếu đàm phán thương mại với Mỹ thuận lợi, ông Đinh Quang Hinh dự báo mức thuế đối ứng có thể giảm xuống 20-25%, khiến xuất khẩu sang Mỹ chỉ giảm nhẹ 5-10%. Tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm có thể bị ảnh hưởng khoảng 3-5%. Đây là kịch bản tích cực, nhưng doanh nghiệp cần chuẩn bị cho mọi tình huống.

Theo dõi chặt chẽ xu hướng này, 60s Hôm Nay nhận định doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt trong dệt may, thủy sản, thực phẩm, cần đẩy nhanh đa dạng hóa thị trường và tối ưu chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp nên đầu tư vào công nghệ sản xuất sạch, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về môi trường và truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, việc tham gia hội chợ quốc tế và tận dụng hỗ trợ từ Chính phủ sẽ giúp tăng khả năng cạnh tranh.  

Thanh Duy

Nguồn tham khảo: VnExpress