Việt Nam trong bối cảnh chiến tranh thương mại có thể vượt tầm kiểm soát

Chiến tranh thương mại do Mỹ khởi xướng đang lan rộng, kéo nhiều quốc gia vào vòng xoáy thuế quan trả đũa, với nguy cơ vượt ngoài tầm kiểm soát.

Việt Nam đối mặt chiến tranh thương mại leo thang

Ngày 4/3/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế nhập khẩu lên Canada, Mexico và Trung Quốc, mở đầu cho một đợt xung đột thương mại mới. Canada lập tức đáp trả bằng thuế quan, thậm chí Thủ hiến Ontario đe dọa cắt xuất khẩu điện sang Mỹ. Điều này khiến Trump dọa tăng thuế nhôm, thép Canada lên 50%. Trong bối cảnh này, Việt Nam cũng cần cảnh giác trước chiến tranh thương mại ngày càng phức tạp.

Cuộc họp giữa Mỹ và Canada sau đó tạm hạ nhiệt căng thẳng, nhưng Canada vẫn đưa vấn đề thuế lên WTO. Với Việt Nam, chiến tranh thương mại 2025 không chỉ là câu chuyện xa xôi mà có thể ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu và kinh tế nội địa.

Chiến tranh thương mại 2025 lan rộng toàn cầu

Không chỉ Canada, Trung Quốc cũng phản ứng mạnh khi bị Mỹ áp thuế 10% từ tháng 2/2025, bằng cách siết xuất khẩu kim loại và đưa doanh nghiệp Mỹ vào danh sách đen. Châu Âu, từ ngày 12/3, đáp trả thuế Mỹ bằng thuế lên quần áo và rượu. Trump ngay sau đó đe dọa áp thuế 20% lên đồ uống có cồn từ châu Âu. Việt Nam trong bối cảnh chiến tranh thương mại này cần chuẩn bị trước nguy cơ bị cuốn vào vòng xoáy trả đũa.

Giới chuyên gia nhận định, nếu các nước không kiềm chế, xung đột thương mại có thể vượt khỏi tầm tay. Mary Lovely từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho rằng chiến tranh thương mại 2025 đang lan sang nhiều lĩnh vực, gây bất ổn kinh tế toàn cầu, trong đó Việt Nam không thể đứng ngoài.

Việt Nam và chiến tranh thương mại gây lo ngại

Tại Mỹ, cuộc xung đột thuế quan khiến nhà đầu tư và CEO lo sợ kinh tế suy thoái. Kent Smetters từ Trường Wharton cảnh báo trên CNN rằng chiến tranh thương mại có thể đẩy Mỹ vào khủng hoảng, ảnh hưởng dây chuyền đến các nước như Việt Nam. Trump còn dùng thuế để giải quyết các vấn đề từ nhập cư đến đàm phán Nga – Ukraine, làm tình hình thêm khó lường.

Ngày 2/4/2025, Trump đe dọa áp thuế toàn diện lên mọi đối tác thương mại, có thể châm ngòi làn sóng trả đũa lớn hơn. Với Việt Nam, chiến tranh thương mại 2025 đòi hỏi sự ứng biến linh hoạt để bảo vệ lợi ích kinh tế trong bối cảnh bất ổn này.

Việt Nam ứng phó chiến tranh thương mại thế nào

Ông Michael Kokalari từ Vinacapital cho rằng rủi ro từ chiến tranh thương mại đối với Việt Nam bị phóng đại quá mức. Để giảm thặng dư thương mại với Mỹ, Việt Nam dự kiến nhập khẩu 30 tỉ USD LNG và máy bay từ Mỹ. Ông nhấn mạnh sản xuất tại Mỹ khó cạnh tranh do chi phí cao, tạo cơ hội cho các nước như Việt Nam tận dụng dòng vốn từ Trung Quốc.

Tiến sĩ Cao Viết Sinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khẳng định trong nguy có cơ. Ông gợi ý Việt Nam nên đa dạng thị trường xuất khẩu, tăng tiêu thụ nội địa qua các dự án hạ tầng như cao tốc, đường sắt để giảm phụ thuộc vào Mỹ trong bối cảnh chiến tranh thương mại 2025.

Các chuyên gia từ AFA Group đề xuất 5 giải pháp để Việt Nam ứng phó xung đột thương mại. Thứ nhất, nâng cấp quan hệ với Mỹ qua đối tác chiến lược. Thứ hai, quản lý tiền tệ để tránh bị cáo buộc thao túng. Thứ ba, mở rộng thị trường xuất khẩu sang Nhật Bản, Australia qua các FTA. Thứ tư, kiểm soát hàng hóa đội lốt từ Trung Quốc. Thứ năm, tăng nhập khẩu công nghệ từ Mỹ để cân bằng cán cân thương mại.

Ông Nguyễn Minh Tuấn từ AFA Capital cho rằng thuế quan là công cụ đàm phán của Trump, và Việt Nam có thể biến thách thức từ chiến tranh thương mại thành cơ hội nếu chủ động điều chỉnh chiến lược kịp thời.

Việt Nam trong bối cảnh chiến tranh thương mại 2025 vượt tầm kiểm soát cần linh hoạt ứng biến để bảo vệ kinh tế. Từ đa dạng thị trường đến tăng tiêu thụ nội địa, đất nước có thể biến nguy thành cơ, tận dụng lợi thế trong cuộc xung đột thương mại toàn cầu này.

Chí Toàn