TP.HCM hoàn tất tái định cư, bàn giao đất đường sắt cao tốc 2026

TP.HCM hoàn tất tái định cư, bàn giao mặt bằng đường sắt cao tốc Bắc – Nam cuối 2026.

Kế hoạch tái định cư và giải phóng mặt bằng

TP.HCM đặt mục tiêu hoàn thành khu tái định cư và bàn giao mặt bằng cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam vào tháng 12/2026, theo kế hoạch do UBND TP ban hành. Kế hoạch này nhằm thực hiện Nghị quyết số 106/NQ-CP ngày 23/4/2025 của Chính phủ và Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội, đảm bảo tiến độ bồi thường, hỗ trợ, và tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Đồng thời, TP phối hợp với chủ đầu tư để xử lý các vấn đề thuộc thẩm quyền, đáp ứng đúng lộ trình dự án.

Dự án đường sắt cao tốc đoạn qua TP.HCM dài 13,49 km, chiếm 110 ha, bao gồm tuyến chính (32,2 ha), ga Thủ Thiêm (17,3 ha), và depot Long Trường (60,5 ha), đi qua các phường An Khánh, Bình Trưng, Long Trường, Long Phước. Hành lang tuyến chủ yếu song song cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, với đoạn từ nút giao An Phú đến Vành đai 2 đã giải phóng mặt bằng, trong khi các đoạn còn lại (Vành đai 2 đến sông Đồng Nai) chủ yếu là đất trống và chưa giải phóng, thuộc hành lang quy hoạch 140 m.

UBND TP ước tính khoảng 200 căn nhà bị ảnh hưởng, với 106 trường hợp được bố trí căn hộ tại chung cư Linh Trung và 94 trường hợp nhận nền tái định cư tại khu Long Bình – Long Thạnh Mỹ (10,5 ha, 205 nền). Tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ, và tái định cư khoảng 2.575,8 tỷ đồng, trong đó 2.114 tỷ đồng dành cho bồi thường. Công tác này sẽ được thực hiện minh bạch, từ họp dân, đo đạc đất đai, đến phê duyệt phương án bồi thường theo quy định pháp luật.

Phát triển đô thị TOD và quỹ đất phụ cận

Song song với giải phóng mặt bằng, TP.HCM đẩy mạnh khai thác quỹ đất vùng phụ cận các nhà ga và depot theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng). Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì rà soát quỹ đất, quy hoạch sử dụng đất quanh ga Thủ Thiêm và depot Long Trường, tạo điều kiện phát triển các khu đô thị hiện đại, tích hợp giao thông công cộng. Ga Thủ Thiêm và depot Long Trường đã được xác lập trong Quy hoạch chung TP và TP. Thủ Đức, nhưng hiện trạng vẫn là đất nông nghiệp, nhà ở, và đất trống, chưa giải phóng mặt bằng.

Mô hình TOD không chỉ tối ưu hóa không gian đô thị mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế, thu hút đầu tư vào các khu vực lân cận nhà ga. Sở Tài chính TP.HCM sẽ bố trí ngân sách địa phương để triển khai các dự án đầu tư công liên quan, đồng thời tổ chức đấu giá quỹ đất phụ cận để tạo nguồn vốn. Việc này giúp TP tận dụng tối đa giá trị đất đai, hỗ trợ phát triển hạ tầng và dịch vụ công cộng, góp phần xây dựng TP.HCM thành siêu đô thị toàn cầu.

Tiến độ và thách thức

Theo kế hoạch, TP.HCM sẽ hoàn thành phê duyệt dự án đầu tư khu tái định cư trước 19/8/2025, xây dựng khu tái định cư trong quý II/2026, và phê duyệt dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong tháng 10/2025. Mặt bằng sẽ được bàn giao đúng hạn vào tháng 12/2026, đảm bảo tiến độ thi công đường sắt cao tốc. Các phường liên quan như Long Phước, Long Trường, Bình Trưng, An Khánh được yêu cầu phối hợp chặt chẽ để tổ chức họp dân, đo đạc đất đai, và triển khai bồi thường đúng quy trình.

Thách thức lớn nhất là đảm bảo sự đồng thuận của người dân trong quá trình giải phóng mặt bằng, đặc biệt tại các khu vực đông dân cư. TP.HCM cần đẩy nhanh tiến độ quy hoạch chi tiết, quản lý đất đai chặt chẽ, và đảm bảo các khu tái định cư đạt chuẩn về hạ tầng, môi trường sống. Việc phối hợp giữa các sở, ngành và chủ đầu tư cũng là yếu tố then chốt để tránh chậm trễ, đặc biệt trong bối cảnh dự án có ý nghĩa chiến lược quốc gia.

Tầm nhìn siêu đô thị và tác động kinh tế TP.HCM

Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam không chỉ cải thiện kết nối giao thông mà còn tạo động lực phát triển kinh tế TP.HCM. Với ga cuối tại Thủ Thiêm, TP kỳ vọng khu vực này trở thành trung tâm tài chính – dịch vụ mới, kết hợp với mô hình TOD để phát triển các khu đô thị thông minh, bền vững. Việc khai thác quỹ đất phụ cận nhà ga sẽ tạo nguồn thu lớn, hỗ trợ đầu tư hạ tầng và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

TP.HCM, sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, đang hướng tới vị thế siêu đô thị toàn cầu. Dự án đường sắt cao tốc, cùng với các dự án hạ tầng khác như metro và vành đai, sẽ tăng cường kết nối nội đô và liên vùng, thúc đẩy bất động sản và thu hút đầu tư. Tuy nhiên, để thành công, TP cần đảm bảo tiến độ, minh bạch trong bồi thường, và đầu tư đồng bộ hạ tầng tái định cư, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững.

Thùy Linh