Đàm phán thương mại Mỹ – Trung giảm nhiệt căng thẳng thuế quan

Đàm phán thương mại Mỹ – Trung sẽ diễn ra từ 9–12/5/2025 tại Thụy Sĩ, với sự tham gia của quan chức cấp cao hai bên. Cuộc gặp nhằm giảm căng thẳng thuế quan, trong bối cảnh chính sách thuế của Mỹ gây tác động tiêu cực đến kinh tế toàn cầu.

Khởi động đối thoại giảm căng thẳng

Đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, dự kiến diễn ra từ 9–12/5/2025 tại Thụy Sĩ, đánh dấu nỗ lực mới để hạ nhiệt căng thẳng kinh tế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Theo thông báo từ Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 7/5, Phó Thủ tướng Hà Lập Phong sẽ dẫn đầu đoàn Trung Quốc, đối thoại với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer.

Cuộc gặp này được khởi động sau khi Washington chủ động tiếp cận Bắc Kinh, dù hai bên từng tranh cãi về bên nào đề xuất đối thoại trước. Đàm phán thương mại lần này được Trung Quốc mô tả là kết quả của việc cân nhắc lợi ích quốc gia và phản hồi từ giới công nghiệp, người tiêu dùng Mỹ. Cuộc đối thoại không hướng tới một thỏa thuận toàn diện mà tập trung vào việc giảm leo thang căng thẳng, như Bộ trưởng Bessent nhấn mạnh trên Fox News.

Đàm phán thương mại diễn ra trong bối cảnh thuế quan của Mỹ, do Tổng thống Donald Trump ban hành, gây áp lực lớn lên chuỗi cung ứng toàn cầu. Trung Quốc chỉ trích các biện pháp này làm tổn hại cả hai nền kinh tế và đe dọa hệ thống thương mại quốc tế, cam kết bảo vệ “công bằng và công lý” trong các cuộc thảo luận sắp tới.

Tác động của thuế quan đến kinh tế toàn cầu

Chính sách thuế quan của Mỹ, với mức thuế trung bình lên tới 145% đối với hàng hóa Trung Quốc vào năm 2025, đã làm gia tăng căng thẳng kinh tế. Phía Trung Quốc đáp trả với mức thuế 125%, dù cả hai bên áp dụng một số miễn trừ để giảm thiệt hại trong nước. Tuy nhiên, đàm phán thương mại lần này phản ánh nhận thức chung rằng các biện pháp thuế đang gây ra hậu quả tiêu cực nghiêm trọng.

Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ có thể giảm tới 77% trong năm 2025 nếu thuế quan tiếp tục duy trì. Số liệu kinh tế gần đây cho thấy sản lượng công nghiệp Trung Quốc chậm lại trong tháng 4/2025, khi các doanh nghiệp gặp khó khăn trong xuất khẩu sang Mỹ. Một báo cáo của Quốc hội Mỹ cũng chỉ ra rằng Washington đã đóng lỗ hổng thuế đối với hàng hóa giá trị thấp, từng giúp Trung Quốc thu về 66 tỉ USD trong năm 2023.

Đàm phán thương mại tại Thụy Sĩ được kỳ vọng sẽ giúp hai bên đánh giá lại tác động của thuế quan và tìm cách giảm thiểu thiệt hại. Trung Quốc nhấn mạnh rằng Mỹ cần đối mặt với hậu quả từ chính sách thuế đơn phương, không chỉ đối với kinh tế Mỹ mà còn với thị trường toàn cầu.

Chiến lược mềm mỏng của Trung Quốc

Dù từng tuyên bố “chiến đấu đến cùng” trong cuộc chiến thương mại, Trung Quốc đang thể hiện lập trường mềm mỏng hơn thông qua đàm phán thương mại này. Bà Yun Sun, nhà phân tích tại Trung tâm Stimson, nhận định rằng Bắc Kinh muốn thể hiện vai trò có trách nhiệm, đồng thời yêu cầu Mỹ hành xử đúng mực trong đối thoại.

Các chuyên gia cho rằng đàm phán thương mại là cơ hội để Trung Quốc thu thập thông tin về ý định thực sự của chính quyền Trump. Ông Vương Tường Vệ, phó giáo sư tại Đại học Baptist Hồng Kông, cho rằng Bắc Kinh muốn hiểu rõ kế hoạch của Trump để điều chỉnh chiến lược kinh tế. Đàm phán thương mại giúp Trung Quốc hạ nhiệt căng thẳng mà không tỏ ra yếu thế, hỗ trợ nỗ lực phục hồi kinh tế nội địa đang chịu áp lực từ thuế quan.

Đàm phán thương mại cũng phản ánh sự thay đổi trong cách tiếp cận của Trung Quốc, khi Bắc Kinh nhấn mạnh công bằng quốc tế và bảo vệ chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này cho thấy Trung Quốc không chỉ tập trung vào lợi ích song phương mà còn muốn định vị mình là bên bảo vệ hệ thống thương mại đa phương.

Thách thức và cơ hội trong đối thoại

Đàm phán thương mại tại Thụy Sĩ đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt khi hai bên có quan điểm khác biệt về thuế quan và trách nhiệm kinh tế. Trung Quốc chỉ trích chính sách thuế của Mỹ làm xói mòn sự ổn định và phân chia thị trường toàn cầu, trong khi Mỹ tập trung vào giảm căng thẳng mà không cam kết thay đổi lớn.

Dù vậy, đàm phán thương mại mang lại cơ hội để hai bên tìm kiếm điểm chung, đặc biệt khi cả hai nền kinh tế đều chịu thiệt hại. Các doanh nghiệp Mỹ và Trung Quốc đang phải đối mặt với chi phí cao hơn và chuỗi cung ứng gián đoạn, trong khi người tiêu dùng chịu ảnh hưởng từ giá cả tăng. Đàm phán thương mại có thể mở đường cho các thỏa thuận tạm thời, như giảm thuế đối với một số mặt hàng hoặc khôi phục các kênh giao thương.

Cuộc gặp còn có ý nghĩa chiến lược khi cả hai bên muốn tránh leo thang căng thẳng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn. Đàm phán thương mại tại Thụy Sĩ là bước đầu tiên để xây dựng lòng tin, dù các chuyên gia dự báo một thỏa thuận toàn diện vẫn còn xa vời.

Tầm nhìn cho quan hệ thương mại Mỹ – Trung

Đàm phán thương mại lần này không chỉ là cơ hội để giải quyết căng thẳng mà còn đặt nền móng cho quan hệ thương mại Mỹ – Trung trong tương lai. Với tác động tiêu cực của thuế quan lan rộng, cả hai bên cần tìm cách cân bằng lợi ích quốc gia và ổn định kinh tế toàn cầu.

Trung Quốc, thông qua đàm phán thương mại, đang tìm cách bảo vệ thị trường xuất khẩu và chuỗi cung ứng, đồng thời củng cố vai trò trong hệ thống thương mại quốc tế. Mỹ, trong khi đó, muốn giảm áp lực kinh tế nội địa và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp cạnh tranh công bằng.

Để đạt được tiến bộ, đàm phán thương mại cần được tiến hành với tinh thần cởi mở và thực tế. Các chuyên gia kêu gọi hai bên tập trung vào các vấn đề cụ thể, như giảm thuế cho hàng hóa thiết yếu hoặc khôi phục các kênh giao thương bị gián đoạn. Dù kết quả có thể chỉ là những bước đi nhỏ, đàm phán thương mại tại Thụy Sĩ là tín hiệu tích cực cho nỗ lực hạ nhiệt cuộc chiến thuế quan.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều bất ổn, đàm phán thương mại Mỹ – Trung mang ý nghĩa quan trọng không chỉ cho hai nước mà còn cho thị trường quốc tế. Nếu thành công, cuộc đối thoại này có thể mở ra cơ hội cho một giai đoạn hợp tác kinh tế mới, giảm thiểu rủi ro và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance.vn