Nâng hạng chứng khoán Việt Nam gặp thách thức vốn ngoại

Khối ngoại bán ròng 1.700 tỷ đồng tuần qua, ảnh hưởng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, do Fed chậm hạ lãi suất và bất ổn thương mại.

Khối ngoại bán ròng mạnh, ảnh hưởng nâng hạng thị trường

Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam tuần từ 8-11/4/2025 chứng kiến dòng vốn ngoại biến động mạnh, với tổng giá trị bán ròng gần 1.700 tỷ đồng, theo thống kê từ Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) và Hà Nội (HNX). Trên HoSE, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng 35,73 triệu đơn vị, tương ứng 1.332,1 tỷ đồng. Trên HNX, khối ngoại bán ròng 2,44 triệu đơn vị, trị giá 125,53 tỷ đồng, tăng 5,5 lần về lượng và 130,5% về giá trị so với tuần trước. Dù có hai phiên mua ròng, áp lực bán blue-chip (cổ phiếu vốn hóa lớn) khiến xu hướng bán ròng chiếm ưu thế.

Theo TS. Phan Phương Nam, Đại học Luật TP.HCM, dòng vốn ngoại rút mạnh do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chậm hạ lãi suất, khiến vốn chảy về các thị trường an toàn hơn như Mỹ. Nguy cơ chiến tranh thương mại từ chính sách thuế của Tổng thống Donald Trump cũng làm tăng tâm lý thận trọng. Đồng USD mạnh lên làm tăng chi phí đầu tư, khiến các quỹ quốc tế giảm phân bổ vào thị trường cận biên như Việt Nam, nơi tỷ suất sinh lời chưa đủ hấp dẫn so với các thị trường phát triển.

Thông thường, trong giai đoạn chuẩn bị nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, dòng vốn ngoại sẽ đổ ròng vào. Tuy nhiên, từ đầu năm 2025, khối ngoại liên tục bán ròng, tạo áp lực lên chỉ số VN-Index và tâm lý nhà đầu tư nội. Ông Hà Duy Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), cho biết bán ròng chỉ chiếm 1,9% danh mục khối ngoại, không phải mức bất thường. Dù vậy, diễn biến này đặt ra thách thức cho mục tiêu nâng hạng thị trường trong năm 2025, thời điểm FTSE Russell dự kiến công bố đánh giá vào tháng 9.

Phân tích tác động biến động vốn ngoại lên thị trường chứng khoán

Sự rút ròng của khối ngoại phản ánh bối cảnh toàn cầu đầy thách thức. Chính sách thuế mới từ chính quyền Trump, bao gồm thuế nhập khẩu đối ứng, gây áp lực lên các thị trường mới nổi, vốn nhạy cảm với biến động địa chính trị. Việc Fed trì hoãn hạ lãi suất làm tăng sức hút của trái phiếu Mỹ, hút vốn từ các thị trường cận biên. So với năm 2024, khi khối ngoại bán ròng 3 tỷ USD nhưng VN-Index vẫn tăng 12,1%, năm 2025 ghi nhận áp lực lớn hơn do tâm lý thận trọng gia tăng.

Dòng vốn ngoại giảm cũng ảnh hưởng đến thanh khoản thị trường. Tuần qua, giá trị giao dịch bình quân trên HoSE đạt khoảng 15.000 tỷ đồng/phiên, thấp hơn mức 18.685 tỷ đồng/phiên của năm 2024. Blue-chip như Vingroup, Hòa Phát chịu áp lực bán mạnh, khiến VN-Index khó duy trì đà tăng. Tuy nhiên, nhà đầu tư cá nhân nội đã đóng vai trò lực đỡ, giúp chỉ số không giảm sâu. Điều này cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn có sức hút, dù đối mặt với dòng vốn ngoại bất lợi.

Việc nâng hạng thị trường đòi hỏi cải thiện tính minh bạch, thanh khoản và trải nghiệm nhà đầu tư. Bộ Tài chính đã hoàn thiện khung pháp lý, như Thông tư 68/2024/TT-BTC, bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Hệ thống giao dịch KRX, dự kiến vận hành năm 2025, sẽ hỗ trợ giao dịch trong ngày và bán khống, tăng tính hấp dẫn. Tuy nhiên, dòng vốn ngoại rút ròng có thể làm chậm tiến trình, vì các tổ chức xếp hạng như FTSE Russell đánh giá dựa trên thực tế giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài.

Dự báo xu hướng thị trường và lời khuyên cho nhà đầu tư

Tại 60s Hôm Nay, chúng tôi nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2025 sẽ tiếp tục đối mặt với biến động vốn ngoại, nhưng cơ hội nâng hạng vẫn rộng mở nếu cải cách được duy trì. Chính sách thuế của Trump và lãi suất Fed có thể kéo dài áp lực bán ròng đến quý II/2025. Tuy nhiên, nếu FTSE Russell công bố nâng hạng vào tháng 9, dòng vốn từ quỹ ETF (quỹ giao dịch hoán đổi) có thể đạt 1,6 tỷ USD, theo SSI. Cổ phiếu vốn hóa lớn, thanh khoản cao như FPT, Masan sẽ hưởng lợi.

Nhà đầu tư nên tập trung vào cổ phiếu blue-chip có room ngoại (tỷ lệ sở hữu nước ngoài) còn dư, vì đây là mục tiêu của quỹ ngoại khi quay lại. Doanh nghiệp cần minh bạch thông tin, công bố báo cáo bằng tiếng Anh để thu hút vốn. Ngân hàng nên cung cấp gói vay margin (vay ký quỹ) với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ nhà đầu tư nội. Tuy nhiên, rủi ro từ tỷ giá VND/USD và biến động địa chính trị cần được theo dõi sát.

Biến động vốn ngoại đặt thách thức cho nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, nhưng cải cách pháp lý và hệ thống giao dịch đang mở ra cơ hội. Nhà đầu tư cần kiên nhẫn, tập trung vào cổ phiếu chất lượng để đón sóng nâng hạng. Nếu thành công, thị trường sẽ thu hút dòng vốn lớn, củng cố vị thế khu vực, nhưng cần nỗ lực đồng bộ từ doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Thời báo Ngân Hàng