Cho vay ngang hàng Việt Nam có thể đạt 52,7 tỉ USD năm 2033

Thị trường cho vay ngang hàng Việt Nam đạt 5,5 tỉ USD năm 2024, dự báo tăng trưởng mạnh nhờ công nghệ, nhu cầu vốn và khung pháp lý hoàn thiện.

Thị trường cho vay ngang hàng mở rộng quy mô nhanh chóng

Cho vay ngang hàng (P2P lending) được hiểu là mô hình sử dụng nền tảng công nghệ để kết nối trực tiếp người vay và người cho vay, bỏ qua trung gian tài chính truyền thống. Khác với ngân hàng, các công ty cho vay ngang hàng không hưởng lợi nhuận từ chênh lệch lãi suất mà thu phí quản lý dựa trên việc thẩm định tín dụng, xếp hạng rủi ro và các dịch vụ liên quan. Điều này mang lại lợi ích kép: người vay tiếp cận nguồn vốn rẻ hơn, trong khi nhà đầu tư có thể nhận lãi suất cao hơn.

Theo IMARC Group, quy mô thị trường P2P lending Việt Nam đạt 5,5 tỉ USD năm 2024 và có thể đạt 52,7 tỉ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm 10,2%. Động lực đến từ dân số hơn 100 triệu người, trong đó 68% ở độ tuổi lao động, thu nhập bình quân đạt khoảng 4.700 USD năm 2024. Sự phổ cập dịch vụ tài chính số và nhu cầu vốn ngày càng lớn của 98% doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) càng thúc đẩy xu hướng này.

Với lợi thế thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh, P2P lending trở thành lựa chọn hấp dẫn cho nhóm SME vốn khó tiếp cận tín dụng ngân hàng do thiếu tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, thực tế những năm trước cho thấy mô hình này từng vận hành trong vùng “xám” pháp lý. Một số nền tảng thu tiền nhưng không giải ngân đúng cam kết, gây rủi ro cho cả nhà đầu tư và người đi vay. Việc thiếu chuẩn hóa về xếp hạng tín dụng, minh bạch lãi suất hay cơ chế bảo vệ người dùng khiến thị trường tiềm ẩn rủi ro.

Khung pháp lý mới siết rủi ro và thúc đẩy minh bạch

Trước bối cảnh đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 94/2025/NĐ-CP, cụ thể hóa Luật các Tổ chức tín dụng (sửa đổi) 2024. Đây là bước khởi đầu trong việc xây dựng khuôn khổ pháp lý cho cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), cho phép giám sát chặt chẽ hoạt động của P2P lending.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhanh chóng ban hành các quy định chi tiết. Quyết định 2866/QĐ-NHNN giới hạn dư nợ tối đa của một khách hàng tại một nền tảng là 100 triệu đồng, tổng dư nợ trên toàn hệ thống là 400 triệu đồng. Quy định này nhằm hạn chế rủi ro mất khả năng thanh toán, giảm thiểu tổn thất cho cả người cho vay và người đi vay, đồng thời bảo vệ an toàn hệ thống tài chính.

Song song, Quyết định 2970/QĐ-NHNN yêu cầu các nền tảng P2P kết nối và chia sẻ dữ liệu tín dụng với Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia (CIC). Nhờ vậy, các công ty cho vay ngang hàng có thể quản lý hạn mức vay của khách hàng trên nhiều nền tảng, đồng thời cung cấp thông tin tín dụng minh bạch hơn cho nhà đầu tư. Đây được xem là bước tiến quan trọng giúp tăng cường kiểm soát, hạn chế rủi ro tín dụng và nâng cao chất lượng khoản vay.

Theo TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, việc thiết lập hành lang pháp lý ngay từ đầu là điều kiện cần thiết để P2P lending phát triển lành mạnh. Ông nhấn mạnh, rủi ro tín dụng, công nghệ và pháp lý đều rất lớn, do đó kiểm soát sớm sẽ tránh tình trạng bùng nổ thiếu bền vững như đã xảy ra ở Trung Quốc giai đoạn 2007-2018.

Dự báo xu hướng thị trường cho vay ngang hàng Việt Nam

Trong thập kỷ tới, P2P lending tại Việt Nam được kỳ vọng trở thành một trụ cột của tài chính số, bổ trợ cho hệ thống ngân hàng truyền thống. Với sự hỗ trợ từ hành lang pháp lý, mô hình này sẽ hướng tới minh bạch hóa hoạt động, chuẩn hóa xếp hạng tín dụng và nâng cao niềm tin thị trường.

Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn hiện hữu. Người vay cần lưu ý các khoản phí ẩn, phí phạt trả chậm hay điều khoản bất lợi thường bị che giấu trong hợp đồng. Việc chọn nền tảng uy tín, có đăng ký rõ ràng, công khai biểu phí và có cơ chế bảo vệ thông tin cá nhân sẽ là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn.

Nhà đầu tư cũng cần đánh giá rủi ro kỹ lưỡng, không chỉ nhìn vào lãi suất cao, bởi bản chất P2P lending là “cho người lạ vay” nên nguy cơ nợ xấu luôn tồn tại. Các công ty cung cấp dịch vụ P2P cần minh bạch hóa mô hình, công khai phí và phương thức xử lý nợ. Đồng thời, việc tích hợp dữ liệu với CIC sẽ hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái tín dụng minh bạch, qua đó tạo tiền đề để mở rộng thị trường.

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh, thị trường này có thể đạt quy mô hàng chục tỉ USD vào năm 2033. Với sự đồng hành từ NHNN, Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, P2P lending hứa hẹn sẽ trở thành kênh tài chính bổ trợ hiệu quả, hỗ trợ hàng triệu SME tiếp cận vốn nhanh chóng hơn. Đây cũng là xu hướng phù hợp với chiến lược tài chính toàn diện, thúc đẩy thanh toán số và phát triển kinh tế bền vững.

Nhìn về dài hạn, sự kết hợp giữa công nghệ, nhu cầu vốn và khung pháp lý minh bạch sẽ quyết định hướng đi của P2P lending tại Việt Nam. Với những động thái quản lý tích cực hiện nay, thị trường được dự báo sẽ có bước tiến vững chắc, mang lại cơ hội cho nhà đầu tư, doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Trong bức tranh đó, “60s Hôm Nay” sẽ tiếp tục theo sát, phân tích và cập nhật những diễn biến mới nhất, giúp độc giả nắm bắt cơ hội và quản trị rủi ro hiệu quả.

Cho vay ngang hàng đang đứng trước bước ngoặt lớn tại Việt Nam. Quy mô dự báo chạm 52,7 tỉ USD năm 2033 phản ánh tiềm năng tăng trưởng vượt bậc. Song hành cùng khung pháp lý mới và sự minh bạch, P2P lending có thể trở thành kênh huy động vốn quan trọng, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá, đồng thời góp phần thúc đẩy tài chính toàn diện trong nền kinh tế số.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Thời Báo Ngân Hàng