Cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum 44.300 tỷ đồng kết nối miền Trung Tây Nguyên

Với vốn đầu tư hơn 44.300 tỷ đồng, cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum dài 144 km hứa hẹn kết nối kinh tế, du lịch giữa miền Trung và Tây Nguyên.

Tầm quan trọng của tuyến cao tốc

Dự án cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum, với tổng vốn đầu tư 44.355 tỷ đồng, là một trong những công trình hạ tầng trọng điểm được Bộ Xây dựng đề xuất trong Quy hoạch mạng lưới đường bộ Việt Nam giai đoạn 2021-2030. Tuyến đường dài 144 km, quy mô 4 làn xe, tiêu chuẩn cấp 80-100, vận tốc thiết kế 80-100 km/h, sẽ kết nối trực tiếp từ huyện Đức Phổ (Quảng Ngãi) đến TP. Kon Tum.

Tuyến cao tốc này đóng vai trò then chốt trong hành lang Đông – Tây, liên kết các khu kinh tế ven biển miền Trung với Tây Nguyên và các cửa khẩu quốc tế ở Lào, Campuchia. Việc rút ngắn thời gian di chuyển sẽ thúc đẩy giao thương, giảm chi phí logistics, đồng thời khai thác tiềm năng du lịch của Quảng Ngãi (đảo Lý Sơn) và Kon Tum (khu du lịch quốc gia Măng Đen).

Đặc biệt, dự án góp phần hình thành hành lang kinh tế Bờ Y – Kon Tum – Măng Đen – Quảng Ngãi, tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội cho hai tỉnh. Đây cũng là cơ hội để Quảng Ngãi và Kon Tum tận dụng lợi thế địa lý, thúc đẩy các ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.

Hành trình thực hiện dự án

Dự án cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum được nghiên cứu kỹ lưỡng với báo cáo tiền khả thi do Bộ Xây dựng thực hiện. Tuyến đường dài hơn 8 km so với quy hoạch ban đầu (136 km) do điều chỉnh để vượt qua địa hình phức tạp tại đèo Violắk và đèo Măng Đen. Tổng mức đầu tư 44.355 tỷ đồng bao gồm chi phí xây dựng, giải phóng mặt bằng và các hạng mục khác, với nguồn vốn từ ngân sách Trung ương và địa phương.

Theo lộ trình thông thường, dự án dự kiến phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 10/2025, khởi công tháng 12/2026 và hoàn thành tháng 12/2029. Nếu áp dụng cơ chế đặc thù như cao tốc Bắc – Nam phía Đông, thời gian hoàn thành có thể rút ngắn đến tháng 9/2029, với khởi công sớm hơn vào tháng 10/2026.

Về cơ quan chủ quản, Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng xem xét giao cho địa phương (Quảng Ngãi hoặc Kon Tum) để phù hợp với xu hướng phân quyền. Nếu được giao, Bộ sẽ chuyển giao toàn bộ kết quả nghiên cứu sơ bộ để địa phương tiếp tục triển khai.

Tầm nhìn phát triển miền Trung Tây Nguyên

Cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum không chỉ là một tuyến đường giao thông mà còn là đòn bẩy kinh tế cho khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Dự án sẽ kết nối trực tiếp với các trục cao tốc Bắc – Nam phía Đông và phía Tây, tạo mạng lưới giao thông hoàn chỉnh, tăng cường khả năng vận chuyển hàng hóa từ các cảng biển Quảng Ngãi đến các cửa khẩu quốc tế.

Tỉnh Quảng Ngãi, với đề án sáp nhập hai tỉnh và đặt tên mới, kỳ vọng tuyến cao tốc sẽ được đầu tư sớm trong giai đoạn 2025-2028. Điều này sẽ củng cố vị thế của khu vực, biến Quảng Ngãi – Kon Tum thành trung tâm liên kết kinh tế và du lịch quan trọng.

Dự án cũng mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, đặc biệt với Lào và Campuchia, khi hàng hóa từ Tây Nguyên có thể dễ dàng tiếp cận các cảng biển miền Trung, từ đó xuất khẩu sang các thị trường lớn hơn. Du lịch, với các điểm đến như Măng Đen và Lý Sơn, cũng được kỳ vọng sẽ bùng nổ nhờ hạ tầng giao thông hiện đại.

Bài học từ các dự án khác

Bộ Xây dựng cũng đang nghiên cứu các dự án hạ tầng khác, như cao tốc Dinh Bà – Cao Lãnh (Đồng Tháp) với vốn đầu tư 21.856 tỷ đồng. Tuyến này dài 68 km, quy mô 4 làn xe, kết nối cửa khẩu quốc tế Dinh Bà với TP.HCM và cảng biển Trà Vinh, hứa hẹn rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa và tăng hiệu quả liên kết vùng miền Tây.

Kinh nghiệm từ các dự án như cao tốc Bắc – Nam cho thấy cơ chế đặc thù và sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và địa phương là yếu tố then chốt để đảm bảo tiến độ và chất lượng. Cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum, với quy mô và ý nghĩa chiến lược, cần được triển khai với sự đồng thuận và hỗ trợ tối đa từ các bên liên quan.

Tương lai, khi tuyến cao tốc hoàn thành, Quảng Ngãi và Kon Tum không chỉ thu hẹp khoảng cách địa lý mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho phát triển kinh tế, du lịch và hợp tác khu vực. Đây là bước đi chiến lược để hiện thực hóa tầm nhìn đưa miền Trung và Tây Nguyên vươn xa trên bản đồ kinh tế Việt Nam.

Thùy Linh