Chạy nước rút trước “giờ G” tăng thuế Mỹ

Việt Nam chạy nước rút trước 9/7 – thời điểm hoãn thuế đối ứng từ Mỹ kết thúc. Xuất khẩu sang Mỹ tăng mạnh, song thặng dư thương mại gây áp lực lớn.

Việt Nam trước làn sóng thuế đối ứng

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp quan trọng nhằm tiếp tục xem xét, giải quyết các quan tâm của phía Hoa Kỳ liên quan kinh tế, thương mại, đầu tư. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh chỉ còn khoảng 10 ngày nữa sẽ kết thúc thời hạn 90 ngày tạm hoãn áp dụng thuế đối ứng mà Tổng thống Donald Trump công bố hôm 2/4 đối với 75 quốc gia, trong đó Việt Nam bị áp mức thuế tới 46%.

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam và Hoa Kỳ đã hoàn tất vòng đàm phán thứ ba về Hiệp định song phương thương mại đối ứng, diễn ra từ ngày 9-12/6/2025 tại Washington D.C. Cuộc gặp tập trung vào việc xây dựng quan hệ thương mại cân bằng, giảm thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ, đồng thời thúc đẩy hợp tác kinh tế lâu dài.

Ông Robert Lutnick, đại diện phía Mỹ, nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ với Việt Nam, bày tỏ mong muốn Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Ông ghi nhận các đề xuất từ phía Việt Nam và cam kết phối hợp với Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) để tìm giải pháp phù hợp, đáp ứng lợi ích của cả hai bên.

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao sự hỗ trợ từ ông Lutnick và Đại sứ Greer. Ông khẳng định Việt Nam quyết tâm xây dựng mối quan hệ kinh tế-thương mại bền vững với Mỹ, đảm bảo lợi ích cho người dân và doanh nghiệp hai nước.

Cả hai bên thống nhất giao các nhóm kỹ thuật tiếp tục trao đổi để sớm đạt được thỏa thuận phù hợp, đáp ứng kỳ vọng và điều kiện của mỗi nước. Đàm phán này là bước tiến quan trọng, giúp Việt Nam giảm áp lực từ chính sách thuế đối ứng và củng cố vị thế trong thương mại toàn cầu.

Doanh nghiệp Việt Nam linh hoạt trước áp lực thuế quan

Trước thời điểm 9/7/2025, khi Mỹ áp dụng chính sách thuế đối ứng, doanh nghiệp Việt Nam không chờ đợi thụ động mà chủ động xây dựng các kịch bản ứng phó. Tận dụng “khoảng lặng 90 ngày” trước khi thuế quan có hiệu lực, nhiều doanh nghiệp đã điều chỉnh chiến lược sản xuất và xuất khẩu để giảm thiểu rủi ro.

Theo Chứng khoán Vietcap, ban lãnh đạo Vietcombank cho biết nhiều khách hàng doanh nghiệp đã chuẩn bị kế hoạch ứng phó riêng, bao gồm đàm phán với đối tác Mỹ và đa dạng hóa danh mục khách hàng. Một số doanh nghiệp tận dụng chênh lệch giá giữa hàng xuất khẩu và nhập khẩu để thương thảo giá nhập từ Mỹ, giúp giảm tác động của thuế quan.

Sự linh hoạt này được thể hiện qua số liệu xuất khẩu tích cực. Theo Cục Hải quan, tính đến 15/6/2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 198 tỷ USD, tăng 13,7% so với cùng kỳ năm 2024. Các ngành chủ lực ghi nhận tăng trưởng ấn tượng: máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 40,7%; máy móc, thiết bị và phụ tùng tăng 15%; cà phê tăng 63%. Đặc biệt, xuất khẩu cá tra sang Mỹ phục hồi mạnh, tăng 35% trong tháng 5 sau khi giảm sâu vào tháng 4. Những con số này cho thấy khả năng thích ứng nhanh của doanh nghiệp trong việc điều chỉnh kế hoạch sản xuất và giao thương.

Chiến lược dài hạn: Đa dạng hóa và chuyển đổi số

Ngoài các biện pháp ngắn hạn, doanh nghiệp Việt Nam đang xây dựng chiến lược dài hạn để đối phó với bất ổn thương mại toàn cầu. Theo khảo sát Triển vọng Doanh nghiệp 2025 của UOB, 80% doanh nghiệp Việt đã triển khai các giải pháp như ổn định chuỗi cung ứng, kiểm soát chi phí nguyên liệu, đa dạng hóa thị trường và nhà cung cấp. Gần 70% doanh nghiệp kỳ vọng thương mại nội khối ASEAN sẽ tăng trưởng mạnh, trở thành “vùng đệm” trước các biến động từ thị trường Mỹ.

Tuy nhiên, thách thức vẫn hiện hữu. Khảo sát của UOB chỉ ra 52% doanh nghiệp lo ngại chi phí nguyên liệu và sản xuất tăng, 30% dự báo lạm phát gia tăng. Dù vậy, 60% doanh nghiệp vẫn lạc quan về triển vọng tăng trưởng năm 2025, với 46% lên kế hoạch mở rộng ra thị trường quốc tế. Để hỗ trợ tăng trưởng, 61% doanh nghiệp dự kiến đầu tư vào chuyển đổi số, và 56% tập trung vào phát triển bền vững, như sử dụng năng lượng tái tạo và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

Doanh nghiệp cũng kỳ vọng nhận hỗ trợ từ chính phủ, bao gồm chính sách tài chính ưu đãi, trợ cấp thuế cho các ngành chịu ảnh hưởng nặng như dệt may, giày dép, và đồ gỗ. Ngoài ra, việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng và nội địa hóa sản xuất được xem là giải pháp giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Các doanh nghiệp đang tìm cách tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt với ASEAN và EU, để mở rộng thị trường xuất khẩu.

Trước áp lực thuế quan từ Mỹ, doanh nghiệp Việt Nam đã thể hiện sự linh hoạt và chủ động trong việc xây dựng kịch bản ứng phó. Từ việc đa dạng hóa thị trường, đầu tư vào chuyển đổi số, đến tận dụng thương mại nội khối ASEAN, các doanh nghiệp đang biến thách thức thành cơ hội. Với sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp và chính phủ, Việt Nam có thể không chỉ vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn đặt nền móng cho sự phát triển bền vững trong tương lai.

Khánh Nhi