Xuất khẩu Việt Nam duy trì đà tăng, kỳ vọng bùng nổ cuối năm

Xuất khẩu Việt Nam đạt 305,96 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2025, tăng 14,8% so với cùng kỳ, dù tốc độ tăng trưởng có dấu hiệu chậm lại. Chính sách tiền tệ nới lỏng tại các thị trường lớn và nhu cầu mua sắm cuối năm tạo cơ hội để xuất khẩu bứt phá trong quý IV.

Tăng trưởng xuất khẩu chậm lại

Trong 8 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 305,96 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước, theo Cục Thống kê. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu giảm từ 19,8% trong tháng 4 xuống còn 14,5% trong tháng 8. Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu Công ty Quản lý quỹ Vietcombank, cho biết nếu loại trừ nhóm hàng điện tử, tăng trưởng xuất khẩu chỉ đạt 4%.

Các mặt hàng tiêu dùng như dệt may (giảm 4,8%), sản phẩm gỗ (giảm 6,7%) và giày dép (giảm 3,9%) ghi nhận suy giảm trong tháng 8. Nguyên nhân chủ yếu là nhu cầu yếu tại các thị trường lớn và tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ, khiến số lượng đơn hàng mới giảm liên tục trong 10 tháng qua.

Thách thức từ rào cản thương mại

Xuất khẩu Việt Nam đối mặt với nhiều rủi ro, bao gồm căng thẳng địa chính trị, cạnh tranh giữa các cường quốc và chính sách thương mại khắt khe từ Mỹ. Theo Bộ Công Thương, hàng hóa Việt Nam chịu 292 vụ việc phòng vệ thương mại tính đến tháng 8/2025. Một số ví dụ bao gồm thép cán nóng xuất sang EU chịu thuế 12,1%, xi măng và clinker sang Đài Loan chịu thuế 13,59–23,20%, và hộp nhựa polypropylene bị Mỹ điều tra chống bán phá giá.

Ngành thủy sản cũng gặp khó khăn với mức thuế đối ứng 20% từ Mỹ, cao hơn so với Ecuador (15%) hay Thái Lan (19%). Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) lo ngại tôm Việt Nam có thể bị áp thuế chống bán phá giá 33,29%, đe dọa thị phần tại Mỹ. Ngành nhựa, đặc biệt là ván sàn giả gỗ, đối mặt nguy cơ giảm xuất khẩu do thuế chống trợ cấp hơn 200%.

Cơ hội từ chính sách tiền tệ

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất 25 điểm cơ bản xuống 4,0–4,25% và dự kiến tiếp tục cắt giảm hai lần trong năm 2025. Đồng USD yếu đi giúp giảm áp lực mất giá VND, hạ chi phí nhập khẩu nguyên liệu, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu giảm giá thành. Lãi suất vay thấp cũng kích thích tiêu dùng và đầu tư tại Mỹ, tạo cơ hội cho hàng hóa Việt Nam.

Nhu cầu mua sắm dịp lễ, Tết cuối năm được kỳ vọng sẽ thúc đẩy đơn hàng xuất khẩu, đặc biệt trong tháng 9 và 10. VASEP dự báo xuất khẩu thủy sản có thể đạt 10 tỷ USD, với các doanh nghiệp cần chuẩn bị nguồn nguyên liệu và tận dụng hiệp định thương mại tự do (FTA).

Triển vọng xuất khẩu cuối năm

Cục Thống kê dự báo xuất khẩu năm 2025 đạt 470–480 tỷ USD, với xuất siêu 15–20 tỷ USD, tùy thuộc vào giá nguyên liệu và nhu cầu quốc tế. Ông Nguyễn Hoàng Linh ước tính thặng dư thương mại có thể vượt 25 tỷ USD, dù thấp hơn mục tiêu 30 tỷ USD của Chính phủ. Các ngành chủ lực như điện tử, dệt may, nông sản và thủy sản tiếp tục dẫn dắt xuất khẩu.

Doanh nghiệp dệt may đang thương thảo với khách hàng Mỹ để ứng phó thuế quan mới, đồng thời mở rộng sang Canada, Nhật Bản, châu Âu và Hàn Quốc. Ngành nhựa, dù chịu áp lực thuế từ Mỹ, kỳ vọng nhu cầu cuối năm sẽ duy trì đà tăng. Bà Huỳnh Thị Mỹ, Phó chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam, cho biết ván sàn giả gỗ chiếm gần nửa kim ngạch xuất khẩu nhựa sang Mỹ năm 2024 (3,3 tỷ USD), nhưng có nguy cơ giảm 20–30% sản lượng.

Giải pháp đa dạng hóa thị trường

Để giảm phụ thuộc vào Mỹ, các hiệp hội ngành hàng khuyến nghị doanh nghiệp tận dụng các FTA như CPTPP, EVFTA và các hiệp định với Nhật Bản, Hàn Quốc. VASEP đề xuất doanh nghiệp thủy sản đẩy mạnh công nghệ chế biến và khai thác thị trường ngách. Hiệp hội Nhựa Việt Nam cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đa dạng hóa thị trường để giảm rủi ro từ thuế quan.

Bộ Công Thương cam kết hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách đổi mới xúc tiến thương mại, cảnh báo sớm rủi ro và tháo gỡ khó khăn, giúp xuất khẩu Việt Nam duy trì vị thế trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.

Triển vọng và khuyến nghị

Theo nhận định từ 60s Hôm Nay, xuất khẩu Việt Nam vẫn có triển vọng tích cực nhờ chính sách tiền tệ nới lỏng và nhu cầu cuối năm. Doanh nghiệp cần chủ động nguồn nguyên liệu, cải thiện công nghệ và tận dụng FTA để giảm rủi ro.

Chính phủ nên tăng cường hỗ trợ xúc tiến thương mại và cung cấp thông tin thị trường để doanh nghiệp ứng phó kịp thời. Người tiêu dùng và nhà đầu tư có thể kỳ vọng xuất khẩu tiếp tục đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, với xuất siêu duy trì ổn định.

Xuất khẩu Việt Nam đạt 305,96 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2025, dù tăng trưởng chậm lại nhưng vẫn có cơ hội bùng nổ cuối năm nhờ chính sách tiền tệ và nhu cầu lễ, Tết. Với chiến lược đa dạng hóa thị trường và hỗ trợ từ Bộ Công Thương, xuất khẩu Việt Nam hứa hẹn duy trì đà tăng, góp phần ổn định kinh tế.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn