Doanh nghiệp Mỹ chuyển hướng đầu tư khỏi Trung Quốc với tỷ lệ kỷ lục

Gần một nửa doanh nghiệp Mỹ đã chuyển hướng đầu tư khỏi Trung Quốc sang các khu vực như Đông Nam Á, ghi nhận mức cao nhất từ trước đến nay, trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ – Trung và môi trường kinh doanh thay đổi.

Xu hướng chuyển dịch đầu tư

Theo báo cáo ngày 10/9/2025 từ Phòng Thương mại Mỹ (AmCham) tại Thượng Hải, 47% doanh nghiệp Mỹ đã chuyển các khoản đầu tư dự kiến khỏi Trung Quốc trong năm qua, mức cao nhất kể từ khi AmCham bắt đầu khảo sát về vấn đề này vào năm 2017. Đông Nam Á trở thành điểm đến hàng đầu, tiếp theo là tiểu lục địa Ấn Độ, bao gồm Bangladesh, trong khi Mỹ và Mexico ít được ưu tiên hơn.

Doanh nghiệp Mỹ đang đối mặt với những thách thức từ căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, đặc biệt sau khi hai nước gia hạn đình chiến thương mại thêm 90 ngày đến giữa tháng 11/2025. Ông Eric Zheng, Chủ tịch AmCham Thượng Hải, nhấn mạnh rằng khoảng thời gian này quá ngắn để doanh nghiệp Mỹ đưa ra các quyết định đầu tư dài hạn.

Tác động của thuế quan và cạnh tranh

Thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc ở mức gần 58%, cao hơn nhiều so với mức 33% của Trung Quốc, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp Mỹ hoạt động tại thị trường này. Theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, sự chênh lệch thuế quan này khiến nhiều công ty Mỹ tìm kiếm các điểm đến đầu tư thay thế để giảm chi phí và rủi ro.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp Mỹ ghi nhận sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các công ty Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực bán lẻ và tiêu dùng. Khảo sát của AmCham cho thấy 41% doanh nghiệp Mỹ đánh giá các công ty Trung Quốc vượt trội trong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), với tỷ lệ này tăng lên 62% trong ngành bán lẻ.

Cải thiện môi trường pháp lý tại Trung Quốc

Mặc dù doanh nghiệp Mỹ chuyển hướng đầu tư, báo cáo của AmCham Thượng Hải cho thấy môi trường pháp lý tại Trung Quốc đã được cải thiện. 48% doanh nghiệp tham gia khảo sát nhận định môi trường pháp lý trong ngành của họ minh bạch hơn, tăng từ 35% vào năm 2024. Tỷ lệ doanh nghiệp cho rằng thiếu minh bạch cản trở hoạt động giảm từ 28% xuống 16%.

Trung Quốc đã triển khai nhiều biện pháp để thu hút đầu tư nước ngoài, bao gồm các chính sách hỗ trợ công nghệ sinh học và làm rõ tiêu chuẩn mua sắm của chính phủ. Tuy nhiên, 14% doanh nghiệp Mỹ vẫn cho rằng môi trường kinh doanh tại Trung Quốc đang xấu đi, với ngành công nghệ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, khi 31% doanh nghiệp công nghệ báo cáo gặp khó khăn.

Định hướng chiến lược của doanh nghiệp

Doanh nghiệp Mỹ đang điều chỉnh chiến lược để thích ứng với bối cảnh mới. Một số công ty công nghệ tiên tiến đã công bố kế hoạch đầu tư trở lại Mỹ, đáp ứng lời kêu gọi của Tổng thống Donald Trump nhằm đưa hoạt động sản xuất về nước. Tuy nhiên, Đông Nam Á, với chi phí thấp và vị trí chiến lược, vẫn là lựa chọn hàng đầu cho doanh nghiệp Mỹ tìm kiếm cơ hội đầu tư mới.

Khảo sát của AmCham, tiến hành từ ngày 19/5 đến 20/6/2025, phản ánh tâm lý thận trọng của doanh nghiệp Mỹ trước triển vọng kinh doanh tại Trung Quốc. Niềm tin vào tăng trưởng trong 5 năm tới tại thị trường này đã giảm xuống mức thấp kỷ lục trong bốn năm liên tiếp, thúc đẩy xu hướng chuyển dịch đầu tư.

Triển vọng và khuyến nghị

Theo nhận định từ 60s Hôm Nay, xu hướng chuyển hướng đầu tư của doanh nghiệp Mỹ khỏi Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt khi căng thẳng thương mại chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Doanh nghiệp Mỹ cần cân nhắc kỹ các thị trường thay thế như Đông Nam Á và Ấn Độ để tối ưu hóa chi phí và giảm rủi ro.

Chính phủ các nước trong khu vực, bao gồm Việt Nam, nên tận dụng cơ hội này để thu hút đầu tư bằng cách cải thiện môi trường kinh doanh và đưa ra các chính sách ưu đãi. Doanh nghiệp Mỹ cũng cần đầu tư vào công nghệ và đổi mới để cạnh tranh với các đối thủ Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực AI và bán lẻ.

Doanh nghiệp Mỹ đang chuyển hướng đầu tư khỏi Trung Quốc với tỷ lệ kỷ lục 47%, chủ yếu sang Đông Nam Á, do thuế quan cao và cạnh tranh ngày càng gay gắt. Dù môi trường pháp lý tại Trung Quốc cải thiện, niềm tin vào triển vọng kinh doanh giảm đã thúc đẩy xu hướng này. Doanh nghiệp Mỹ cần linh hoạt điều chỉnh chiến lược, trong khi các thị trường mới nổi như Việt Nam có cơ hội thu hút đầu tư từ làn sóng chuyển dịch này.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn