Xe máy điện bùng nổ: Hạ tầng sạc phải theo kịp

Việt Nam có 150.000 cổng sạc công cộng, nhưng hạ tầng sạc xe máy điện còn manh mún, khó đáp ứng 400.000 tài xế công nghệ tại TP.HCM.

Thách thức hạ tầng sạc trong làn sóng xe máy điện

Xe máy điện đang trở thành xu hướng tất yếu tại Việt Nam, được thúc đẩy bởi các chính sách giao thông xanh, như Chỉ thị 20/CT-TTg, cùng với áp lực từ ô nhiễm đô thị và biến động giá xăng dầu. Đặc biệt, tại TP.HCM, đề án chuyển đổi hàng trăm nghìn xe xăng sang xe điện cho tài xế công nghệ và giao hàng càng làm nổi bật nhu cầu cấp thiết về hạ tầng sạc. Tuy nhiên, hệ thống trạm sạc hiện nay vẫn còn manh mún, thiếu đồng bộ và chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Theo VinFast và đối tác nhượng quyền V-Green, Việt Nam hiện có hơn 150.000 cổng sạc công cộng, một con số đáng chú ý. Tuy nhiên, tại TP.HCM – nơi có khoảng 400.000 tài xế công nghệ – chỉ có khoảng 600 điểm sạc, tập trung chủ yếu tại các trạm của VinFast, cây xăng, trung tâm thương mại hoặc đại lý xe. Số lượng này quá ít để phục vụ nhu cầu di chuyển liên tục của tài xế, khiến nhiều người phải sạc tại nhà. Tuy nhiên, việc sạc tại nhà gặp khó khăn ở các khu chung cư hoặc nhà trọ đông dân do hạn chế về điện lưới và nguy cơ cháy nổ.

Hạ tầng sạc hiện tại chưa thể hỗ trợ toàn diện cho sự bùng nổ của xe máy điện. Đối với tài xế công nghệ, những người thường xuyên di chuyển, việc thiếu trạm sạc ở các vị trí thuận tiện là rào cản lớn. Thiếu khung pháp lý rõ ràng, như tiêu chuẩn quốc gia về cổng sạc, công suất hay yêu cầu phòng cháy chữa cháy, cũng khiến doanh nghiệp ngần ngại đầu tư và người dùng lo ngại về an toàn. Ngoài ra, chi phí thuê mặt bằng cao, thủ tục hành chính phức tạp và lưới điện chưa được nâng cấp đồng bộ càng làm chậm tiến độ mở rộng hạ tầng sạc.

Giải pháp và triển vọng cho hạ tầng sạc xe máy điện

Để giải quyết bài toán hạ tầng, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đang triển khai các mô hình sạc sáng tạo, lấy cảm hứng từ kinh nghiệm quốc tế. VinFast và V-Green dẫn đầu với mô hình trạm sạc nhượng quyền, cho phép cá nhân có mặt bằng đạt chuẩn đầu tư mở trạm, vừa mở rộng độ phủ vừa tạo cơ hội kinh doanh. Tuy nhiên, các trạm này chủ yếu phục vụ xe VinFast, hạn chế khả năng đáp ứng đa thương hiệu.

Trong khi đó, TMT Motors và PV Power đang phát triển các trạm sạc đa thương hiệu, hướng đến phục vụ mọi loại xe điện trên thị trường, góp phần xây dựng hệ sinh thái sạc linh hoạt hơn. Một giải pháp khác là mô hình đổi pin, được Selex Motors tiên phong triển khai. Với hệ thống này, người dùng chỉ mất 1 phút để đổi pin sạc sẵn, thay vì chờ 4-6 tiếng sạc đầy. Mô hình này đặc biệt phù hợp với tài xế công nghệ, nhưng hạn chế nằm ở việc tiêu chuẩn hóa pin, khi mỗi hãng sử dụng định dạng khác nhau, khiến hệ thống đổi pin khó mở rộng quy mô toàn quốc.

Honda cũng tham gia với mô hình đổi pin e:Swap, tích hợp bản đồ điểm đổi pin trên xe CUV e:, nhưng thông tin chi tiết về hệ thống này vẫn chưa được công bố. Ngoài ra, các hãng xe cung cấp thiết bị sạc tại nhà và ưu đãi sạc miễn phí tại trạm, phù hợp với người dùng cá nhân sống tại nhà riêng. Tuy nhiên, tại các khu chung cư hoặc nhà trọ, việc lắp đặt trạm sạc riêng gặp trở ngại về hạ tầng điện và an toàn cháy nổ, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ hơn từ phía Nhà nước và doanh nghiệp.

Để xây dựng một mạng lưới sạc bền vững, cần có sự can thiệp mạnh mẽ từ Nhà nước, bao gồm ban hành tiêu chuẩn quốc gia về trạm sạc, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đầu tư nâng cấp lưới điện. Các doanh nghiệp cũng cần hợp tác chặt chẽ để tiêu chuẩn hóa pin và mở rộng trạm sạc đa thương hiệu, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dùng.

Xe máy điện đang mở ra kỷ nguyên giao thông xanh tại Việt Nam, nhưng hạ tầng sạc với 150.000 cổng công cộng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt tại TP.HCM với 400.000 tài xế công nghệ. Các mô hình như trạm sạc nhượng quyền, trạm đa thương hiệu và đổi pin là những giải pháp sáng tạo, nhưng cần khung pháp lý rõ ràng và đầu tư hạ tầng đồng bộ để đảm bảo xe máy điện trở thành phương tiện tiện dụng, bền vững trong tương lai.

Khánh Nhi

Nguồn: thuonggiaonline