Dòng vốn ngoại sẽ “hồi sinh” trên thị trường chứng khoán 2025

Thị trường chứng khoán sẽ được nâng hạng vào tháng 9/2025, thu hút dòng vốn ngoại và khẳng định vị thế điểm đến đầu tư hấp dẫn khu vực.

Khối ngoại bán ròng kỷ lục trên thị trường

Trong năm 2024, khối ngoại đã thực hiện đợt bán ròng lớn nhất trong 24 năm lịch sử của thị trường chứng khoán Việt Nam, với giá trị lũy kế đạt gần 90.000 tỷ đồng (tương đương hơn 3,5 tỷ USD) trong 11 tháng đầu năm. Những cổ phiếu chủ chốt như Vinhomes (VHM), SSI (Chứng khoán SSI) đều chịu áp lực bán mạnh từ nhà đầu tư nước ngoài.

Mặc dù có tín hiệu tích cực khi khối ngoại quay về mua ròng trong tuần cuối tháng 11, nhờ vào sự hạ nhiệt của tỷ giá trong nước, nhưng xu hướng bán ròng đã gia tăng trở lại trong tháng 12. Các chuyên gia phân tích cho rằng nguyên nhân chính của việc bán ròng mạnh mẽ này liên quan đến tỷ giá, sự chuyển hướng đầu tư vào lĩnh vực công nghệ, cùng với dòng vốn dịch chuyển sang các thị trường phát triển.

Hiện tại, VN-Index đang duy trì ở vùng 1.200 – 1.300 điểm, và thanh khoản của thị trường chứng khoán càng về cuối năm càng giảm sâu. Thanh khoản trung bình phiên đã giảm từ mức trên 20.000 tỷ đồng trong nửa đầu năm xuống dưới 10.000 tỷ đồng trong những phiên đầu tháng 12.

Dù tình hình bán ròng có phần ảm đạm, thống kê cho thấy trong năm 2024, 74 doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam đã huy động được 63.830 tỷ đồng từ thị trường cổ phiếu thông qua nhiều hình thức phát hành khác nhau, trong đó nhà đầu tư nước ngoài chi ra 14.900 tỷ đồng từ các kênh phát hành cổ phần trong năm 2024. Con số này được xác định từ các thương vụ đã hoàn tất, trong khi còn năm thương vụ khác đang trong quá trình thực hiện với tổng số vốn huy động dự kiến hơn 3.600 tỷ đồng.

Việc mua cổ phần phát hành thêm được coi là một trong những lý do khiến nhiều quỹ ngoại lớn phải bán đi một số khoản đầu tư hiện có, góp phần gia tăng tổng giá trị bán ròng lên tới 90.000 tỷ đồng trong 11 tháng đầu năm.

Trong số các thương vụ kể trên, chỉ có động thái tại Masan Group (MSN) và Chứng khoán Phú Hưng (PHS) ghi nhận nguồn vốn lớn từ các quỹ ngoại mới. Các giao dịch còn lại chủ yếu đến từ những quỹ đã có mặt tại thị trường chứng khoán Việt Nam trong nhiều năm, trong đó Dragon Capital và Pyn Elite Fund là những cái tên nổi bật.

Để có nguồn vốn tham gia các đợt phát hành cổ phần này, Dragon Capital, Pyn và nhiều quỹ khác đã phải thực hiện việc bán cổ phiếu trên sàn. Dự báo ước tính khoảng 9.000 – 10.000 tỷ đồng bán ròng từ khối ngoại, tương ứng với hơn 10% tổng giá trị bán ròng trong năm đã thực sự quay trở lại thị trường chứng khoán thông qua các kênh phát hành, nhưng không được tính vào giá trị giao dịch trên sàn của khối ngoại.

Bước ngoặt cho thị trường chứng khoán năm 2025

FTSE Russell đã giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi trong kỳ đánh giá tháng 9/2024, do chưa đáp ứng được hai tiêu chí về chu kỳ thanh toán (DvP). Cụ thể, quy định hiện tại yêu cầu nhà đầu tư phải có đủ tiền trong tài khoản trước khi đặt lệnh, dẫn đến việc thị trường được đánh giá là “còn hạn chế”.

Thị trường chứng khoán (TTCK) cũng cần cải thiện quy trình mở tài khoản và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài giao dịch với cổ phiếu đã gần đạt giới hạn tỷ lệ sở hữu. Từ đó, việc tạo điều kiện cho giao dịch giữa các nhà đầu tư ngoại sẽ giúp thu hút vốn vào thị trường chứng khoán.

Ông Dương Văn Chung, Giám đốc khu vực miền Bắc Công ty Chứng khoán MBS, nhận định rằng năm 2024 là bước tiến mới cho TTCK Việt Nam với sự ghi nhận nỗ lực cải cách từ Chính phủ và Bộ Tài chính thông qua Thông tư số 68/2024/TT-BTC, có hiệu lực từ ngày 2/11/2024. Thông tư cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua cổ phiếu mà không cần có đủ tiền trước khi đặt lệnh, bước đi quyết định để hoàn thiện tiêu chí nâng hạng.

Thông tư số 68/2024/TT-BTC sẽ có hiệu lực cho đến kỳ đánh giá tháng 3/2025, tạo điều kiện cho Việt Nam quảng bá chính sách mới tới nhà đầu tư ngoại. Với những thay đổi này, TTCK Việt Nam có khả năng đáp ứng các tiêu chí của FTSE Russell và có cơ hội nâng hạng chính thức vào tháng 9/2025. Nhiều chuyên gia nhận định năm 2025 có thể đánh dấu bước ngoặt cho thị trường chứng khoán.

Ông Dominic Scriven, Chủ tịch Quỹ Đầu tư Dragon Capital, cho rằng những biện pháp tháo gỡ nút thắt sẽ thu hút dòng tiền đầu tư từ nước ngoài vào các thị trường mới nổi như Việt Nam. Bên cạnh đó, việc cổ phần hóa doanh nghiệp sẽ được đẩy mạnh trong năm cuối của giai đoạn 5 năm (2021-2025), tăng lượng hàng hóa chất lượng cho TTCK.

Nâng hạng thị trường được dự báo sẽ mang lại nhiều lợi ích cho thị trường chứng khoán, bao gồm nâng cao an toàn, minh bạch và hiệu quả cho thị trường. Sự thay đổi này cũng sẽ góp phần thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp từ nhà đầu tư ngoại, các quỹ đầu tư và tổ chức uy tín.

Theo FTSE Russell, việc nâng hạng sẽ mang lại khoảng 23 tỷ USD từ các quỹ tham chiếu chỉ số, dù con số này có thể khiêm tốn nhưng sẽ cải thiện thanh khoản cho TTCK Việt Nam, nơi mà lưu lượng giao dịch trung bình hiện chỉ đạt 15 – 30 nghìn tỷ đồng/phiên.

Việc nâng hạng cũng có ý nghĩa biểu tượng, khẳng định chất lượng thị trường chứng khoán, giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về bản chất thị trường và đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. Điều này sẽ tác động mạnh đến dòng vốn đầu tư quốc tế, khi nhiều quỹ đầu tư sử dụng phân loại này làm tiêu chuẩn để quyết định phân bổ vốn.

Minh Thư

Xem thêm tin: Tại đây