Thỏa thuận thương mại Mỹ-EU 2025 tác động ngành ôtô và dược phẩm

Mỹ và EU ký thỏa thuận thương mại áp thuế 15%, EU chi 750 tỷ USD mua năng lượng, giúp tránh chiến tranh thương mại nhưng ảnh hưởng ngành ôtô, dược phẩm.

Thỏa thuận thương mại lớn nhất thế giới

Ngày 27/7/2025, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) công bố thỏa thuận thương mại tại Turnberry, Scotland, sau cuộc đàm phán giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Thỏa thuận áp thuế 15% lên hàng hóa EU, thấp hơn mức 30% Trump từng đe dọa, nhưng cao hơn mức 1,2% năm 2024. 

EU cam kết mua 750 tỷ USD năng lượng và hàng trăm tỷ USD thiết bị quân sự từ Mỹ, đồng thời đầu tư 600 tỷ USD vào kinh tế Mỹ trong 3 năm. Kim ngạch thương mại Mỹ-EU năm 2024 đạt gần 2.000 tỷ USD, chiếm 4,9% GDP Mỹ. Thỏa thuận giúp tránh chiến tranh thương mại toàn diện, mang lại sự ổn định cho doanh nghiệp hai bên.

Ngành ôtô châu Âu: Cơ hội và thách thức

Thỏa thuận giảm thuế ôtô từ 27,5% xuống 15%, mang lại lợi ích cho các hãng xe châu Âu như Volkswagen, BMW, Mercedes, và Porsche, vốn xuất khẩu 45 tỷ USD sang Mỹ năm 2024. Bloomberg Intelligence dự báo ngành ôtô EU tăng lợi nhuận 4 tỷ euro nhờ thuế giảm. Hiệp hội Công nghiệp Ôtô Đức (VDA) đánh giá đây là tín hiệu tích cực, ngăn chặn xung đột thương mại.

Tuy nhiên, mức thuế 15% vẫn là gánh nặng, theo chuyên gia Rico Luman từ ING Hà Lan. Biên lợi nhuận bị siết chặt, doanh nghiệp khó chuyển chi phí sang người tiêu dùng mà không mất thị phần. Nguy cơ mất 70.000 việc làm trong ngành ôtô và chuỗi cung ứng châu Âu cũng được cảnh báo nếu các hãng chuyển nhà máy sang Mỹ để tránh thuế.

Ngành dược phẩm đối mặt rủi ro

Ngành dược phẩm, mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của EU sang Mỹ với 127 tỷ USD năm 2024, đối mặt bất ổn. Hiện thuế dược phẩm là 0%, nhưng Mỹ đang điều tra an ninh quốc gia theo Mục 232, có thể áp thuế 15% sau khi hoàn tất. Các công ty sản xuất thuốc generic, với biên lợi nhuận thấp, sẽ chịu thiệt hại nặng nhất. 

Tổ chức Medicines for Europe kêu gọi mở rộng danh mục thuốc miễn thuế. Trong khi đó, thỏa thuận miễn thuế cho máy bay và linh kiện hàng không giúp ngành này tránh rủi ro, đặc biệt sau tranh chấp Airbus-Boeing kéo dài gần hai thập kỷ. Các hãng hàng không như Delta và Spirit được hưởng lợi khi chi phí linh kiện không tăng.

Tác động kinh tế và phản ứng trái chiều

Thỏa thuận được xem là kịch bản “ít tổn hại nhất”, giảm căng thẳng thương mại Mỹ-EU. Viện Kinh tế Thế giới Kiel dự báo thiệt hại GDP EU chỉ 0,1%, thấp hơn dự báo 1% của Goldman Sachs. Tuy nhiên, giới doanh nghiệp châu Âu không hoàn toàn hài lòng. Ông Wolfgang Niedermark từ Liên đoàn Công nghiệp Đức gọi đây là “thỏa hiệp thiếu thỏa đáng”, với mức thuế 15% gây tác động tiêu cực đến xuất khẩu Đức. 

EU kỳ vọng mức thuế 10%, nhưng phải chấp nhận 15% để tránh mức 30% Trump đe dọa. Bà von der Leyen nhấn mạnh thỏa thuận bảo vệ quyền tiếp cận thị trường Mỹ, nhưng thừa nhận thách thức với một số ngành. Giáo sư Allan Auerbach từ Đại học California lưu ý, việc EU thực hiện cam kết đầu tư 600 tỷ USD còn phụ thuộc vào doanh nghiệp, không chỉ chính phủ.

Khánh Nhi

Nguồn: Znews