Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam phục hồi, hứa hẹn triển vọng mới

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp chuyển mình sau giai đoạn khủng hoảng

Các chuyên gia nhận định thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đã vượt qua giai đoạn khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng. Ông Nguyễn Lý Thanh Lương, Trưởng nhóm Phân tích của VIS Rating, cho biết: “Thời điểm khó khăn nhất của thị trường đã qua, đặc biệt từ tháng 9/2022 đến tháng 6/2023. Thị trường hiện đang bước vào giai đoạn phát triển mới với các quy định chặt chẽ và tâm lý tích cực hơn.”

Các biện pháp mới về xử lý nợ xấu giúp giảm bớt tỷ lệ trái phiếu chậm trả. Kể từ tháng 3/2023, có hơn 200 trái phiếu đã được gia hạn đáo hạn, chủ yếu kéo dài thêm 22 tháng sau thỏa thuận với nhà đầu tư. Sự hỗ trợ từ Nghị định 08/2024/NĐ-CP đã giúp một số tổ chức phát hành tránh tình trạng chậm trả nợ, qua đó củng cố niềm tin của thị trường.

Ngân hàng và bất động sản dẫn đầu hoạt động phát hành trái phiếu

Trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 334.000 tỷ đồng, tương đương cả năm 2023. Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán VNDIRECT, hoạt động phát hành của các ngân hàng chiếm ưu thế lớn. Riêng trong quý III/2024, nhóm ngân hàng phát hành 119.307 tỷ đồng, chiếm 81% tổng giá trị trái phiếu phát hành riêng lẻ.

Lũy kế 9 tháng, nhóm ngân hàng phát hành 245.400 tỷ đồng trái phiếu, tăng 188% so với cùng kỳ năm ngoái. Đứng đầu là Techcombank với 31.700 tỷ đồng, OCB 21.800 tỷ đồng và HDBank 19.400 tỷ đồng. Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng nâng tỷ lệ vốn trung và dài hạn để đảm bảo tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn, điều này thúc đẩy họ gia tăng phát hành trái phiếu để đáp ứng các quy định.

Nhóm bất động sản cũng tăng cường phát hành trái phiếu riêng lẻ, với tổng giá trị 20.895 tỷ đồng trong quý III, chiếm 14,2% tổng giá trị phát hành, tăng 41,8% so với quý II/2024. Những doanh nghiệp bất động sản nổi bật như Phát Đạt và Trường Lộc cũng phát hành trái phiếu quy mô lớn.

Gia tăng tỷ lệ mua lại trái phiếu trước hạn

Một tín hiệu tích cực khác là sự gia tăng hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn, đặc biệt từ các ngân hàng thương mại. Tính từ đầu năm 2024, các tổ chức phát hành đã mua lại hơn 131.000 tỷ đồng trái phiếu, giảm 27% so với cùng kỳ năm trước, trong đó các ngân hàng chiếm gần 74% tổng giá trị mua lại, theo thống kê của Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam. Ngành bất động sản chiếm 11,8%, trong khi lĩnh vực sản xuất chiếm 5,95%.

Nhiều doanh nghiệp bất động sản cũng đẩy mạnh thanh toán nợ trái phiếu trước hạn để củng cố niềm tin nhà đầu tư. Các công ty như Phát Đạt, An Gia, và Nice Star đã tất toán hoàn toàn các khoản nợ trái phiếu.

Bối cảnh thuận lợi thúc đẩy tăng trưởng thị trường

Bối cảnh kinh tế phục hồi là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp quay lại thị trường trái phiếu nhằm huy động vốn mở rộng sản xuất, kinh doanh. Ngành ngân hàng dự kiến tiếp tục phát hành thêm trái phiếu trong các tháng cuối năm 2024, điển hình như ACB (15.000 tỷ đồng), VietinBank (8.000 tỷ đồng), và LPBank (6.000 tỷ đồng).

Theo FiinRatings, ngành ngân hàng đang tận dụng môi trường lãi suất thấp để gia tăng phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất USD từ tháng 9/2024 sẽ giúp các doanh nghiệp giảm chi phí vay quốc tế và tăng cường khả năng huy động vốn.

Sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài tuy còn hạn chế, chỉ nắm giữ khoảng 3% giá trị trái phiếu lưu hành, nhưng là nhóm có tiềm năng lớn nhờ tiềm lực tài chính mạnh và khả năng chấp nhận rủi ro cao. Để mở rộng quy mô thị trường, Luật Chứng khoán sửa đổi đang tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia mạnh mẽ hơn.

Kỳ vọng hồi phục từ các thương vụ trái phiếu mới

Nhiều doanh nghiệp lớn đã công bố kế hoạch phát hành trái phiếu mới. Công ty cổ phần Hàng không VietJet (VJC) dự kiến phát hành 2.000 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ trong quý III và IV/2024, kỳ hạn 5 năm, lãi suất cố định 13,5%/năm. Công ty VinFast cũng phát hành lô trái phiếu trị giá 4.000 tỷ đồng, kỳ hạn 5 năm với lãi suất 13,5%/năm.

Với bối cảnh thuận lợi về tăng trưởng tín dụng và tỷ giá ổn định, FiinRatings dự báo triển vọng tích cực cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp phi ngân hàng. Các doanh nghiệp không thực hiện phòng vệ tỷ giá sẽ hưởng lợi khi lãi suất USD giảm, giúp giảm áp lực lên lãi suất các khoản vay quốc tế.

Triển vọng thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam

Nhờ sự hỗ trợ từ các quy định mới và tâm lý lạc quan hơn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đang trên đà hồi phục, với vai trò nổi bật của các ngân hàng và doanh nghiệp bất động sản. Tuy còn đối mặt với thách thức, nhưng thị trường trái phiếu hiện nay đang mở ra nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. 

Phương Thảo

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn