Thị trường chứng khoán Việt Nam vươn tầm với IPO chất lượng cao

Thị trường chứng khoán Việt Nam đẩy mạnh IPO doanh nghiệp chất lượng, ứng dụng AI, mã hóa tài sản, cải cách thuế để thu hút dòng vốn mới.

Doanh nghiệp chất lượng định hình tương lai thị trường chứng khoán

Để nâng tầm thị trường chứng khoán Việt Nam, việc thu hút các doanh nghiệp chất lượng cao thực hiện IPO (niêm yết lần đầu) đang trở thành ưu tiên hàng đầu. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi tại Tọa đàm “Lực đẩy dòng vốn mới” ngày 23/7/2025, thị trường cần phát triển cả về khuôn khổ pháp lý, hàng hóa, cơ cấu nhà đầu tư và hạ tầng công nghệ.

Trong bối cảnh này, nhiều doanh nghiệp tư nhân và công ty khởi nghiệp có doanh thu, lợi nhuận ổn định lại chọn niêm yết tại các thị trường quốc tế như Hoa Kỳ, Singapore, Nhật Bản hoặc các nước châu Âu thay vì Việt Nam.

Thực tế, các doanh nghiệp FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài) tại Việt Nam cũng bày tỏ mong muốn niêm yết trong nước, nhưng thiếu chính sách khuyến khích phù hợp. Báo cáo từ các chuyên gia cho thấy, trong hai năm qua, số lượng IPO tại các thị trường lớn như Singapore hay Hồng Kông không tăng mạnh do khó khăn chung của nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, những thị trường này đang triển khai các giải pháp sáng tạo để thu hút doanh nghiệp, đặt ra thách thức cho Việt Nam nếu không hành động nhanh.

Một vấn đề nổi bật là các quy định IPO hiện hành chưa phù hợp với các công ty công nghệ, đặc biệt những doanh nghiệp còn thua lỗ hoặc dòng tiền chưa ổn định. Thay vì nới lỏng điều kiện IPO một cách thiếu kiểm soát, thị trường chứng khoán cần cơ chế sàng lọc chặt chẽ hoặc mô hình tài trợ vốn cổ phần riêng, dành cho nhà đầu tư có khả năng chịu rủi ro cao. Điều này đòi hỏi sự phối hợp từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để đảm bảo chất lượng hàng hóa trên sàn giao dịch.

Tăng cường vai trò nhà đầu tư cá nhân trong thị trường chứng khoán

Nhà đầu tư cá nhân, hay nhà đầu tư nhỏ lẻ, đóng vai trò quan trọng trong thị trường chứng khoán châu Á, bao gồm cả Việt Nam. Dù định hướng tăng tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức là cần thiết, không thể phủ nhận sức ảnh hưởng của nhóm nhà đầu tư cá nhân.

Tại các thị trường phát triển như Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, nhóm này được chú trọng phục vụ nhờ khả năng tạo doanh số giao dịch lớn. Ví dụ, từ ngày 2/4/2025, sau khi Hoa Kỳ công bố mức thuế quan đối ứng toàn cầu, nhà đầu tư nhỏ lẻ đã góp phần đẩy chỉ số thị trường chứng khoán Mỹ tăng mạnh.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam đối mặt với nhiều rủi ro, từ sự thao túng của “người nội bộ” trong doanh nghiệp niêm yết đến các quyết định bất lợi từ nhà đầu tư lớn.

Để bảo vệ nhóm này, thị trường chứng khoán cần cải thiện cơ chế quản trị công ty và xây dựng đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp. Sự xuất hiện của các KOL (người có sức ảnh hưởng) trong lĩnh vực tài chính mang lại cả lợi ích lẫn thách thức. Do đó, cần nghiên cứu và ban hành chính sách quản lý để đảm bảo tính minh bạch và giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Công nghệ tài chính (Fintech) cũng là chìa khóa để hỗ trợ nhóm nhà đầu tư này. Các sàn giao dịch tại Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đã áp dụng công nghệ để nâng cao trải nghiệm giao dịch, từ ứng dụng di động đến công cụ phân tích dữ liệu. Việt Nam, với lượng lớn nhà đầu tư cá nhân, cần tận dụng công nghệ để cung cấp thông tin và công cụ giao dịch hiệu quả, giúp họ đưa ra quyết định sáng suốt hơn.

Ứng dụng AI và mã hóa tài sản trong thị trường chứng khoán

Trí tuệ nhân tạo (AI) và mã hóa tài sản (tokenization) đang trở thành xu hướng không thể bỏ qua trong ngành tài chính toàn cầu. Tại Việt Nam, thị trường chứng khoán cần xác định cách tích hợp AI để nâng cao hiệu quả giao dịch và phân tích dữ liệu. Ví dụ, AI có thể hỗ trợ dự báo xu hướng thị trường hoặc tối ưu hóa danh mục đầu tư. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu AI có làm giảm nhân sự ngành chứng khoán hay không, và Việt Nam cần nguồn lực như thế nào để triển khai công nghệ này.

Về mã hóa tài sản, việc “token hóa” chứng khoán có thể mở ra cơ hội tiếp cận cho nhà đầu tư trên thị trường tài sản mã hóa toàn cầu. Điều này đòi hỏi đầu tư vào hạ tầng công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao. Theo báo cáo từ NASDAQ, sàn chứng khoán lớn tại Hoa Kỳ, AI và mã hóa tài sản đã góp phần vào kết quả kinh doanh ấn tượng trong nửa đầu năm 2025. Việt Nam cần xây dựng chiến lược rõ ràng để không bị tụt hậu trong cuộc đua công nghệ này, đặc biệt khi các thị trường như Singapore và Hồng Kông đang đẩy mạnh cải cách.

Theo nhận định từ 60s Hôm Nay, trong 12-18 tháng tới, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc ứng dụng AI và mã hóa tài sản, đặc biệt trong việc thu hút dòng vốn quốc tế. Nhà đầu tư nên theo dõi các doanh nghiệp công nghệ tài chính và những công ty niêm yết có kế hoạch tích hợp công nghệ mới. Doanh nghiệp cần đầu tư vào hạ tầng số hóa và đào tạo nhân sự để đáp ứng xu hướng này. Tuy nhiên, rủi ro từ thiếu hụt nhân lực công nghệ cao và chi phí đầu tư lớn cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Thuế và kênh tiết kiệm qua chứng khoán

Việc đề xuất đánh thuế lãi vốn từ thị trường chứng khoán và bất động sản là bước đi phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, để khuyến khích đầu tư dài hạn, thị trường chứng khoán cần các chính sách hỗ trợ như tài khoản tiết kiệm miễn thuế, tương tự ISA (tài khoản tiết kiệm cá nhân) tại Vương quốc Anh hoặc 401k tại Hoa Kỳ. Những tài khoản này cho phép người dân đầu tư vào chứng khoán mà không chịu thuế trên lợi nhuận hoặc cổ tức, từ đó thúc đẩy dòng vốn vào thị trường.

Tại Việt Nam, việc triển khai tài khoản tiết kiệm thuế có thể khuyến khích người dân, đặc biệt là người trẻ, tích lũy tài sản qua kênh chứng khoán. Điều này không chỉ nắn dòng vốn mà còn tạo thói quen đầu tư dài hạn, giảm sự phụ thuộc vào các kênh đầu tư rủi ro cao như bất động sản đầu cơ. Nhà đầu tư nên cân nhắc các quỹ đầu tư hoặc cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng ổn định, đồng thời theo dõi các chính sách thuế mới để tối ưu hóa lợi nhuận.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đứng trước cơ hội lớn để vươn tầm thông qua thu hút IPO chất lượng, ứng dụng công nghệ AI, mã hóa tài sản và cải cách thuế. Việc hỗ trợ nhà đầu tư cá nhân, cải thiện quản trị công ty và đầu tư hạ tầng công nghệ là những yếu tố then chốt. Dù đối mặt với cạnh tranh quốc tế khốc liệt, đây là thời điểm để Việt Nam bứt phá, tận dụng lợi thế sẵn có để thu hút dòng vốn mới và định hình tương lai tài chính bền vững.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn