Ngân hàng chuyển giao bắt buộc nới room ngoại lên 49%

Từ 19/5/2025, ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc được nâng room ngoại lên 49%, mở cơ hội cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia sâu hơn.

Nghị định mới mở rộng giới hạn sở hữu cổ phần nước ngoài

Ngày 19/5/2025, Nghị định số 69/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, sửa đổi và bổ sung Nghị định số 01/2014/NĐ-CP về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các tổ chức tín dụng Việt Nam. Điểm nhấn quan trọng là tổng mức sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài tại các ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc được phép vượt ngưỡng 30%, nhưng không quá 49% vốn điều lệ. Quy định này áp dụng trong thời hạn của phương án chuyển giao bắt buộc đã được phê duyệt, tạo điều kiện cho các ngân hàng yếu kém thu hút vốn ngoại để tái cơ cấu.

Trước đây, giới hạn sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài tại một ngân hàng thương mại Việt Nam bị khống chế ở mức 30%. Tuy nhiên, với các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc thường là những tổ chức gặp khó khăn tài chính nghiêm trọng và cần sự hỗ trợ đặc biệt, Chính phủ đã quyết định nới lỏng giới hạn này.

Điều kiện là các ngân hàng này không thuộc nhóm do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Ngoài ra, trong những trường hợp đặc biệt nhằm đảm bảo an toàn hệ thống tài chính, Thủ tướng Chính phủ có thể quyết định tỷ lệ sở hữu vượt các giới hạn thông thường, áp dụng riêng cho từng tổ chức tín dụng yếu kém.

Nghị định cũng quy định rõ, nhà đầu tư nước ngoài chỉ được mua thêm cổ phần trong các trường hợp cụ thể như tổ chức tín dụng chào bán cổ phần, phát hành cổ phần để tăng vốn điều lệ, hoặc bán cổ phiếu quỹ được mua trước ngày 1/1/2021. Sau khi kết thúc thời hạn chuyển giao bắt buộc, tổng mức sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài phải giảm về dưới 30%, trừ khi có thỏa thuận chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư nước ngoài hoặc chào bán cho cổ đông hiện hữu.

Đối với tổ chức tín dụng phi ngân hàng, giới hạn sở hữu cổ phần nước ngoài vẫn được giữ ở mức 50% vốn điều lệ, trừ một số trường hợp đặc biệt. Quy định này cho thấy sự linh hoạt trong chính sách, vừa mở cửa cho vốn ngoại, vừa kiểm soát chặt chẽ để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Tác động của nới room ngoại lên hệ thống ngân hàng

Việc nâng room ngoại lên 49% mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng cho các ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc. Trước hết, đây là cơ hội để các tổ chức này huy động nguồn vốn lớn từ nhà đầu tư nước ngoài, giúp cải thiện thanh khoản và tăng cường năng lực tài chính. Với những ngân hàng yếu kém, vốn thường xuyên đối mặt với nợ xấu cao và khả năng sinh lời hạn chế, dòng vốn ngoại không chỉ là “cứu cánh” mà còn là động lực để tái cấu trúc hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, quy định cũng đặt ra những giới hạn nghiêm ngặt. Chẳng hạn, nếu tổng mức sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài vượt ngưỡng 49% trong quá trình mua thêm cổ phần, họ sẽ không được phép tiếp tục mua cho đến khi tỷ lệ này tuân thủ giới hạn.

Tương tự, nếu một nhà đầu tư nước ngoài và người có liên quan vượt quá giới hạn cá nhân (thường là 5% hoặc 10% tùy trường hợp), họ phải giảm tỷ lệ sở hữu trong vòng tối đa 6 tháng. Điều này nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa việc thu hút vốn ngoại và duy trì quyền kiểm soát nội bộ của các ngân hàng Việt Nam.

So với bối cảnh lịch sử, chính sách này đánh dấu bước tiến trong việc mở cửa thị trường tài chính. Trước năm 2014, tỷ lệ sở hữu ngoại tại các tổ chức tín dụng Việt Nam bị kiểm soát rất chặt, phản ánh sự thận trọng của Chính phủ trong việc bảo vệ hệ thống ngân hàng trước áp lực từ vốn ngoại. Nay, với Nghị định 69/2025/NĐ-CP, Việt Nam đang cho thấy sự tự tin hơn trong việc hội nhập, đồng thời đặt ra các biện pháp kiểm soát để tránh rủi ro mất quyền chi phối tại các tổ chức tín dụng quan trọng.

Đối với nhà đầu tư nước ngoài, việc nới room mang lại cơ hội tham gia sâu hơn vào thị trường ngân hàng Việt Nam, vốn được đánh giá là tiềm năng nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định và dân số trẻ. Tuy nhiên, họ cũng phải đối mặt với thách thức từ các quy định nghiêm ngặt về giảm tỷ lệ sở hữu sau giai đoạn chuyển giao, đòi hỏi chiến lược đầu tư linh hoạt và dài hạn.

Dự báo thị trường tài chính từ chính sách mới

Nhìn vào bối cảnh hiện tại, chính sách nới room ngoại lên 49% có thể tạo ra làn sóng mới trên thị trường tài chính Việt Nam từ giữa năm 2025. Với các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc, vốn ngoại sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện năng lực cạnh tranh, từ đó tác động tích cực đến thị trường chứng khoán khi cổ phiếu ngân hàng có thể tăng giá nhờ dòng tiền mới. Đồng thời, bất động sản – lĩnh vực gắn chặt với tín dụng ngân hàng, cũng có thể hưởng lợi gián tiếp nếu các ngân hàng yếu kém phục hồi và tăng khả năng cho vay.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cần thận trọng với những biến động ngắn hạn. Việc giới hạn sở hữu ngoại trở lại mức 30% sau giai đoạn chuyển giao có thể khiến một số nhà đầu tư nước ngoài rút vốn, gây áp lực lên giá cổ phiếu ngân hàng. Theo dõi sát sao thông tin từ 60s Hôm Nay, các doanh nghiệp và nhà đầu tư nên xây dựng kịch bản ứng phó, tận dụng tối đa giai đoạn “cửa sổ cơ hội” từ ngày 19/5/2025 đến khi phương án chuyển giao kết thúc.

Về dài hạn, xu hướng mở cửa này có thể thúc đẩy sự chuyên nghiệp hóa trong quản trị ngân hàng Việt Nam, khi các nhà đầu tư nước ngoài mang đến kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến. Đối với doanh nghiệp, đây là thời điểm để đánh giá lại chiến lược tài chính, tận dụng nguồn vốn rẻ hơn từ các ngân hàng được tái cấu trúc. Nhà đầu tư cá nhân nên ưu tiên cổ phiếu của các ngân hàng có tiềm năng thu hút vốn ngoại mạnh, nhưng cần theo dõi chặt chẽ thời hạn chuyển giao để tránh rủi ro điều chỉnh tỷ lệ sở hữu.

Nới room ngoại lên 49% là bước đi táo bạo, mở ra cơ hội lớn cho các ngân hàng yếu kém và nhà đầu tư nước ngoài. Dù vậy, thách thức về kiểm soát và biến động vẫn hiện hữu, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ tất cả các bên.

Minh Duy

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance.vn