24/03/2025 lúc 09:40

Mua sắm đa kênh, người Việt thay đổi thói quen tiêu dùng

70% người Việt chọn kênh truyền thống, nhưng mua sắm đa kênh đang định hình xu hướng mới.
 
Thị trường bán lẻ Việt Nam đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ khi mua sắm đa kênh trở thành xu hướng chủ đạo trong năm 2025
Thị trường bán lẻ Việt Nam đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ khi mua sắm đa kênh trở thành xu hướng chủ đạo trong năm 2025. Ảnh: Thời báo Ngân hàng

Mua sắm đa kênh thống lĩnh hành vi người tiêu dùng Việt

Thị trường bán lẻ Việt Nam đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ khi mua sắm đa kênh trở thành xu hướng chủ đạo trong năm 2025. Theo khảo sát từ Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao (HVNCLC), người tiêu dùng ngày càng linh hoạt kết hợp giữa kênh trực tuyến và ngoại tuyến để đáp ứng nhu cầu. Nếu trước đây, các nhà bán lẻ truyền thống mở kênh online để tăng doanh thu, thì nay nhiều doanh nghiệp online lại đầu tư cửa hàng vật lý nhằm mang đến trải nghiệm thực tế cho khách hàng.

Ông Nguyễn Văn Phượng, đại diện HVNCLC, cho biết khoảng 70% người tiêu dùng vẫn ưu tiên kênh bán lẻ truyền thống như đại lý, tiệm tạp hóa, đặc biệt với các sản phẩm tiêu dùng lâu bền (vật liệu xây dựng, phụ tùng xe).

Tuy nhiên, kênh hiện đại (siêu thị, cửa hàng tiện lợi) lại dẫn đầu chi tiêu cho thực phẩm chế biến, trong khi kênh online chiếm ưu thế với mỹ phẩm, làm đẹp và may mặc. Sự mờ nhạt giữa bán lẻ hiện đại (Modern Trade – MT) và truyền thống (General Trade – GT) phản ánh thói quen mua sắm đa dạng của người Việt.

Nhu cầu về sản phẩm an toàn, tốt cho sức khỏe cũng nổi bật. Người tiêu dùng sẵn sàng chi nhiều hơn cho thực phẩm, đồ uống có nguồn gốc rõ ràng, đạt chứng nhận chất lượng hoặc thân thiện môi trường (nhãn hữu cơ, nhãn xanh). Xu hướng này không chỉ giới hạn ở thực phẩm mà lan sang các ngành hàng khác, cho thấy ý thức tiêu dùng bền vững ngày càng cao.

Thanh toán không tiền mặt cũng ghi dấu ấn mạnh mẽ. Từ quán cà phê, sạp chợ đến xe đẩy ven đường, QR code của ngân hàng hay ví điện tử như Momo, VNPay xuất hiện khắp nơi. Điều này cho thấy sự tiện lợi và linh hoạt đang trở thành yếu tố then chốt trong quyết định mua sắm, đặc biệt giữa bối cảnh kinh tế biến động.

Phân tích xu hướng tiêu dùng: Chất lượng và tiện lợi lên ngôi

Khảo sát HVNCLC chỉ ra rằng kênh truyền thống vẫn chiếm tỷ trọng chi tiêu lớn, với 70% người tiêu dùng chọn đại lý, tạp hóa thay vì siêu thị hay sàn thương mại điện tử. Điều này phản ánh thói quen mua sắm gần gũi, tiện lợi của người Việt, đặc biệt ở khu vực nông thôn. Tuy nhiên, kênh online tăng trưởng vượt bậc với các sản phẩm như mỹ phẩm và quần áo, nhờ sự phổ biến của Shopee, Lazada, Tiki. Thực phẩm chế biến lại nghiêng về kênh hiện đại, nơi người tiêu dùng tin tưởng vào chất lượng và vệ sinh an toàn.

So với năm 2020 – thời điểm dịch COVID-19 thúc đẩy mua sắm trực tuyến, năm 2025 cho thấy sự cân bằng hơn. Nếu trước đây, kênh online bùng nổ để ứng phó giãn cách, thì nay các nhà bán lẻ hiểu rằng trải nghiệm trực tiếp vẫn quan trọng. Vụ việc kẹo rau củ Kera – từng được quảng bá rầm rộ bởi Quang Linh Vlogs và Hoa hậu Thùy Tiên nhưng gây tranh cãi về chất lượng – là hồi chuông cảnh báo.

Ông Nguyễn Phạm Hà Minh từ Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA) nhấn mạnh: người tiêu dùng giờ đây kiểm tra kỹ thành phần, chứng nhận, thay vì chỉ tin vào quảng cáo từ KOLs.

Áp lực tài chính cũng thay đổi hành vi mua sắm. Kinh tế biến động, mất việc làm và thu nhập giảm khiến người tiêu dùng “thắt lưng buộc bụng”. Họ ưu tiên sản phẩm giá cạnh tranh, có khuyến mại, đồng thời tin cậy vào thương hiệu lâu năm hơn là nhãn hàng mới. Thanh toán trực tuyến tăng vọt nhờ sự tiện lợi, nhưng mức độ chi tiêu năm 2025 chưa khả quan hơn 2024, cho thấy tâm lý thận trọng vẫn chi phối.

Xu hướng cá nhân hóa cũng đáng chú ý, đặc biệt ở nhóm trẻ. Họ tìm kiếm sản phẩm phù hợp sở thích cá nhân, từ thực phẩm hữu cơ đến đồ dùng thân thiện môi trường. Điều này đặt doanh nghiệp trước thách thức đáp ứng nhu cầu đa dạng, đồng thời đảm bảo chất lượng để giữ chân khách hàng.

Xu hướng cá nhân hóa cũng đáng chú ý, đặc biệt ở nhóm trẻ. Ảnh: Thời báo Ngân hàng
Xu hướng cá nhân hóa cũng đáng chú ý, đặc biệt ở nhóm trẻ. Ảnh: Thời báo Ngân hàng

Dự báo thị trường mua sắm: Doanh nghiệp và nhà đầu tư cần làm gì?

Mua sắm đa kênh sẽ tiếp tục mở rộng trong nửa cuối 2025, khi người tiêu dùng kết hợp linh hoạt giữa online và offline. Kênh truyền thống giữ vững vai trò nhờ sự gần gũi, nhưng kênh hiện đại và trực tuyến sẽ tăng trưởng mạnh ở các đô thị lớn. Thanh toán không tiền mặt, đặc biệt qua ví điện tử, có thể chiếm 50-60% giao dịch bán lẻ nhỏ lẻ vào cuối năm, nhờ chính sách thúc đẩy từ Ngân hàng Nhà nước.

Trong tài chính, cổ phiếu doanh nghiệp bán lẻ như PNJ, MWG (Thế Giới Di Động) có thể hưởng lợi nếu tận dụng tốt xu hướng đa kênh. Nhà đầu tư nên giữ 10-20% danh mục ở các mã này, chờ cơ hội mua khi giá điều chỉnh, đặc biệt khi doanh thu quý III/2025 công bố.

Về chứng khoán, các công ty logistics (GMD, VSC) cũng tiềm năng nhờ nhu cầu vận chuyển từ thương mại điện tử tăng. Với bất động sản, sự phát triển của siêu thị, cửa hàng tiện lợi có thể đẩy giá thuê mặt bằng thương mại tại TP.HCM, Hà Nội lên 5-10%.

Tại 60s Hôm Nay, chúng tôi nhận định doanh nghiệp cần đầu tư đồng bộ vào cả kênh online và offline, ưu tiên chất lượng sản phẩm và minh bạch thông tin để xây dựng lòng tin. Nhà đầu tư cá nhân nên theo dõi sát biến động kinh tế toàn cầu, tránh lướt sóng ngắn hạn khi thị trường chưa ổn định. Rủi ro lớn nhất là suy thoái kéo dài, khiến người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu mạnh hơn dự kiến.

Phương Thảo

Nguồn tham khảo: Thời báo Ngân hàng