Khởi nghiệp bền vững: Tận dụng tài nguyên bản địa tạo sức bật cho sản phẩm Việt

Nhiều dự án khởi nghiệp tại Việt Nam đang khai thác hiệu quả tài nguyên bản địa, phát triển sản phẩm độc đáo, đáp ứng nhu cầu thị trường và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Cuộc thi “Ý tưởng/Dự án Khởi nghiệp Xanh – Phát triển Bền vững” năm 2024, do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao tổ chức, đã khai mạc vào sáng ngày 9/11, thu hút 36 dự án, ý tưởng từ nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội và Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA), cho biết các dự án đã khai thác hiệu quả tài nguyên bản địa, tạo nên những sản phẩm độc đáo và có tiềm năng phát triển mạnh mẽ.

Sự kết hợp với cộng đồng địa phương tạo nên thành công

Bà Vũ Kim Hạnh cho biết các dự án, ý tưởng khởi nghiệp hiện nay đều bám sát nguồn tài nguyên bản địa, tận dụng cả phế phẩm nông nghiệp và những loại cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng từng vùng. Các sản phẩm từ tre bốn mùa, cây xương rồng hay bồ công tím đã đem lại giá trị lớn, không chỉ với người tiêu dùng mà còn góp phần phát triển kinh tế tại địa phương.

Đồng tình với nhận định trên, Tiến sĩ Phan Văn Minh, Nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu Công nghệ Sinh học Môi trường – Viện Nghiên cứu Công nghệ Sinh học và Môi trường (Trường Đại học Nông Lâm TP. HCM), cũng cho rằng những dự án này đã bám sát tài nguyên bản địa, làm phong phú nội dung và sản phẩm. Đặc biệt, từ những phế phẩm nông nghiệp, các dự án đã sáng tạo ra các sản phẩm xanh như dụng cụ vệ sinh cá nhân từ xơ mướp, cây cỏ thân thiện môi trường.

Đổi mới trong tổ chức thi và cách tiếp cận khởi nghiệp bền vững

Sau 10 năm tổ chức, cuộc thi “Khởi nghiệp Xanh” đã thu hút 2.300 thí sinh tham dự, với 1.600 dự án được trình bày. Năm nay, cuộc thi mở rộng chấm điểm cả ý tưởng, không chỉ dự án. Đặc biệt, phần lớn ý tưởng đến từ các bạn đồng bào dân tộc thiểu số tại các vùng sâu, vùng xa, và được tổ chức thành hai bảng: một bảng 12 ý tưởng và bảng còn lại gồm 24 dự án đã hoạt động từ 4-5 năm. Đáng chú ý, năm nay cuộc thi có thêm nhiều dự án từ miền Trung và miền Bắc, đánh dấu sự lan rộng của phong trào khởi nghiệp bền vững trên khắp cả nước.

Bà Vũ Kim Hạnh chia sẻ thêm, từ năm nay, các dự án tham gia sẽ có cơ hội gia nhập các tour triển lãm quốc tế, tiếp cận tiêu chuẩn và thị trường toàn cầu. “Chúng tôi mong rằng cuộc thi không chỉ là cơ hội thi tài mà còn là cầu nối cho các dự án Việt Nam vươn ra thế giới,” bà Hạnh khẳng định.

Tài nguyên bản địa: Chìa khóa mở cánh cửa thị trường quốc tế

Năm 2023, dự án khởi nghiệp của Công ty Thảo Minh với thương hiệu “Mr Mướp” đã xuất sắc giành giải quán quân và tiến vào thị trường Nhật Bản. Với phương châm khai thác hiệu quả xơ mướp, một phế phẩm nông nghiệp, công ty Thảo Minh đã tạo ra các sản phẩm thân thiện môi trường như miếng lót giày, miếng rửa mặt, chà lưng và túi xách. Sản phẩm Mr Mướp đã lọt vào hệ thống siêu thị AEON tại Nhật và xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, Hàn Quốc.

Thảo Minh hiện liên kết với khoảng 20ha vùng trồng tại Đồng Tháp, An Giang, Bình Phước và Đồng Nai, tạo nguồn thu nhập ổn định cho nông dân. Ông Đỗ Đăng Khoa, Giám đốc công ty, cho biết: “Nhờ chất lượng sản phẩm và tính thân thiện với môi trường, chúng tôi đã nhận được nhiều đơn hàng từ thị trường quốc tế. Trung bình mỗi tháng, công ty xuất khẩu 50.000 – 60.000 sản phẩm, với lãi ròng khoảng 100 triệu đồng, cùng 2.000 sản phẩm tiêu thụ ổn định tại thị trường nội địa.”

Hỗ trợ phát triển khởi nghiệp và tiếp cận quốc tế

Cuộc thi năm nay mang đến tổng giá trị giải thưởng gần 1 tỷ đồng, với nhiều cơ hội phát triển doanh nghiệp cho các dự án đạt giải. Cụ thể, các thí sinh sẽ có cơ hội tham gia các hội chợ quốc tế về nông nghiệp, thực phẩm cùng BSA, các lớp học nâng cao kiến thức phát triển doanh nghiệp, và các buổi học thực tế tại các doanh nghiệp hàng đầu. Các thí sinh sẽ nhận phiếu mua vật tư nông nghiệp và được hỗ trợ quay clip giới thiệu sản phẩm để gia tăng nhận diện thương hiệu.

Theo bà Hạnh, ngoài việc hỗ trợ các dự án qua giải thưởng, Trung tâm BSA còn tích cực kết nối và liên kết với chuyên gia, doanh nghiệp và các tổ chức trong nước và quốc tế. Chính sự hỗ trợ này đã giúp các dự án khởi nghiệp ngày càng vững vàng hơn trên thị trường nội địa. Nhờ đó, nhiều doanh nông trẻ có cơ hội tiến xa hơn, vươn đến thị trường quốc tế với các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam chất lượng cao.

Lan tỏa giá trị tài nguyên bản địa qua các ý tưởng khởi nghiệp

Không chỉ dừng lại ở phạm vi cuộc thi, những giá trị tài nguyên bản địa đã tạo ra phong trào khởi nghiệp xanh rộng khắp. Bà Hạnh chia sẻ, cuộc thi “Khởi nghiệp Xanh” không chỉ là một sân chơi, mà còn là nền tảng giúp kết nối các ý tưởng với cộng đồng doanh nghiệp, từ đó gia tăng khả năng hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo. Mỗi năm, cuộc thi lại xuất hiện nhiều ý tưởng mới mẻ, góp phần xây dựng cộng đồng doanh nông khởi nghiệp ngày càng phong phú, đa dạng.

Cuộc thi “Khởi nghiệp Xanh” năm nay đã thu hút nhiều dự án từ khắp các tỉnh thành, từ đồng bằng sông Cửu Long đến miền Trung và Bắc, góp phần đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp Việt Nam trên thị trường. Bà Vũ Kim Hạnh nhận định: “Khởi nghiệp từ tài nguyên bản địa không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp bảo vệ môi trường và tôn vinh các giá trị văn hóa của từng vùng miền.”

Cuộc thi “Ý tưởng/Dự án Khởi nghiệp Xanh – Phát triển Bền vững” không chỉ khẳng định sự quan tâm của các doanh nghiệp Việt Nam với tài nguyên bản địa mà còn là bệ phóng cho các dự án nông nghiệp bền vững vươn xa.

Phương Thảo

Nguồn tham khảo: Thời báo Ngân hàng