Hải quan siết quy định nhãn mác trong hoạt động nhập khẩu điều thô

Cơ quan Hải quan yêu cầu doanh nghiệp nhập khẩu điều thô phải tuân thủ nghiêm quy định về nhãn mác, bao bì. Nếu vi phạm, hàng hóa có thể bị xử phạt hành chính.

Nhiều lô hàng điều nhập khẩu thiếu nhãn mác đúng chuẩn

Trong thời gian gần đây, hoạt động nhập khẩu điều thô tại Việt Nam đang đối mặt với các cảnh báo từ cơ quan chức năng do nhiều doanh nghiệp chưa tuân thủ đúng quy định về nhãn mác hàng hóa. Đặc biệt, các lô điều từ châu Phi được đóng gói trong bao bì cũ, không có nhãn gốc đúng quy định, đang tạo ra nhiều vướng mắc trong thủ tục thông quan và kiểm dịch thực vật.

Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas) cho biết đã nhận được nhiều phản ánh liên quan đến việc hàng nhập khẩu điều thô không đáp ứng đúng tiêu chuẩn về nguồn gốc, bao bì và ghi nhãn. Một số bao chứa điều có in tên quốc gia không đúng với nước xuất khẩu thực tế hoặc in các thông tin không liên quan như cá, macca – hoàn toàn không phù hợp với mặt hàng điều thô nhập khẩu. Điều này khiến cơ quan kiểm dịch nghi ngờ tính hợp pháp và đề nghị các chi cục hải quan làm rõ xuất xứ hàng hóa.

Chi cục Kiểm dịch thực vật Vùng 2, đơn vị trực tiếp thực hiện công tác kiểm dịch, đã phát hiện các sai phạm này và yêu cầu xác minh nguồn gốc từ phía Hải quan trước khi giải quyết thủ tục kiểm dịch. Tình huống này khiến quy trình nhập khẩu điều thô bị kéo dài và nhiều lô hàng bị đình trệ tại cảng.

Phân định rõ chức năng kiểm dịch và hải quan trong nhập khẩu điều thô

Trước thực tế này, ngày 22/7/2025, Cục Hải quan Việt Nam đã ban hành văn bản chính thức phản hồi những vướng mắc mà Vinacas và các doanh nghiệp kiến nghị. Cục Hải quan khẳng định, kiểm dịch thực vật và xác minh xuất xứ là hai công tác quản lý chuyên ngành độc lập. Việc cơ quan kiểm dịch yêu cầu kết luận từ Hải quan mới giải quyết hồ sơ là không phù hợp chức năng và không có cơ sở pháp lý.

Theo đó, công tác kiểm dịch sẽ được thực hiện căn cứ vào quy định chuyên ngành mà không phụ thuộc vào kết luận của cơ quan Hải quan. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn phải đảm bảo rằng mọi lô hàng nhập khẩu điều thô cần tuân thủ đúng yêu cầu về bao bì và nhãn hàng hóa.

Đối với các lô sử dụng bao bì đã qua sử dụng, nếu vẫn muốn nhập khẩu điều thô về Việt Nam, doanh nghiệp buộc phải gắn nhãn gốc theo quy định hiện hành. Cụ thể, nội dung nhãn phải tuân thủ Điều 10 Nghị định số 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi tại khoản 5, Điều 1, Nghị định 111/2021/NĐ-CP của Chính phủ.

Doanh nghiệp vi phạm về nhãn sẽ bị xử phạt hành chính

Cơ quan Hải quan nhấn mạnh, nếu nhãn gốc trên hàng nhập khẩu điều thô không ghi đầy đủ nội dung hoặc không đúng theo quy định, doanh nghiệp sẽ bị xử phạt hành chính. Việc chậm tuân thủ quy định không chỉ ảnh hưởng tới thủ tục thông quan mà còn làm gián đoạn hoạt động sản xuất trong nước, gây tổn thất tài chính.

Vinacas cảnh báo các doanh nghiệp rằng, hiện có nhiều lô điều thô đang trên đường vận chuyển về Việt Nam, thậm chí đã đóng container nhưng chưa kịp điều chỉnh nhãn mác theo đúng quy định. Do đó, cần đặc biệt lưu ý cập nhật hồ sơ nhập khẩu đầy đủ như hợp đồng, hóa đơn, vận đơn, C/O, chứng nhận kiểm dịch từ nước xuất khẩu và các giấy tờ liên quan nhằm chứng minh rõ ràng tính hợp pháp và minh bạch của hàng hóa.

Bên cạnh đó, nếu lô hàng đang trong quá trình vận chuyển hoặc đã được xuất khẩu nhưng chưa đáp ứng điều kiện về nhãn, Vinacas đã kiến nghị cơ quan chức năng linh hoạt xử lý trong trường hợp có đủ chứng từ chứng minh là điều thô hợp pháp.

Khuyến cáo điều chỉnh hợp đồng để tránh rủi ro

Để chủ động tránh phát sinh rủi ro liên quan đến quy định nhãn mác trong hoạt động nhập khẩu điều thô, Vinacas khuyến cáo các doanh nghiệp cần rà soát lại các hợp đồng thương mại đang thực hiện. Cụ thể, đối với các hợp đồng đã ký nhưng chưa giao hàng, nên lập phụ lục hợp đồng bổ sung quy định về nhãn mác và yêu cầu đối tác in nhãn theo đúng quy chuẩn của pháp luật Việt Nam.

Với các hợp đồng mới, doanh nghiệp cần yêu cầu đối tác ghi rõ điều khoản về bao bì, nhãn mác, trong đó quy định rõ ràng phải dùng bao mới và nhãn mác phù hợp với yêu cầu hiện hành. Điều này không chỉ giúp tránh bị xử phạt mà còn nâng cao uy tín doanh nghiệp trong thương mại quốc tế.

Vinacas cũng nhấn mạnh rằng thói quen chủ quan, thiếu kiểm soát về tem nhãn là nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào tình thế bị động. Khi cơ quan chức năng trong nước tăng cường chống hàng nhái, vi phạm xuất xứ – một trong các tiêu chí quan trọng trong hội nhập thương mại và đảm bảo minh bạch hóa thị trường – thì bất kỳ lô hàng nào nhập khẩu điều thô không rõ ràng về nhãn gốc cũng có thể bị xem xét kỹ lưỡng và xử lý nghiêm.

Doanh nghiệp cần thay đổi để thích nghi với xu thế minh bạch hóa

Cơ quan chức năng đang áp dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt để nâng cao chất lượng kiểm soát hàng hóa nhập khẩu nói chung, đặc biệt trong ngành điều. Với xu hướng ngày càng đề cao tính minh bạch, việc siết chặt quy định đối với nhãn hàng hóa trong nhập khẩu điều thô là một bước đi cần thiết để bảo vệ thị trường nội địa, người tiêu dùng và duy trì uy tín xuất khẩu của ngành điều Việt Nam.

Doanh nghiệp cần chủ động cập nhật các quy định mới, điều chỉnh chiến lược nhập khẩu điều thô theo hướng tuân thủ pháp luật và tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các đối tác nước ngoài để đảm bảo tính hợp lệ của hàng hóa từ khâu sản xuất đến khâu thông quan.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn