Thủ tục hành chính kéo dài khiến dự án nhà ở xã hội chậm triển khai tại TP. HCM

Việc chậm trễ trong thủ tục hành chính đang là rào cản lớn đối với các dự án nhà ở xã hội tại TP. HCM, khiến nhiều dự án dù được phê duyệt vẫn chưa thể triển khai.

Vướng mắc pháp lý cản trở tiến độ dự án nhà ở xã hội

Tại TP. HCM, nhiều dự án nhà ở xã hội dù đã được cấp phép vẫn chưa thể khởi công do các vướng mắc liên quan đến thủ tục hành chính. Theo Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA), đây chính là “điểm nghẽn lớn nhất” trong quá trình phát triển nhà ở xã hội hiện nay.

Một trong những ví dụ điển hình là dự án nhà ở xã hội Lê Thành – Tân Kiên (huyện Bình Chánh) với diện tích 1,9 ha. Dự án này đã được UBND TP. HCM phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 và chấp thuận chủ trương đầu tư từ quý I/2024. Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn chưa thể triển khai do chưa được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Điều này đồng nghĩa với việc chủ đầu tư chưa được giao đất và chưa thể xin cấp giấy phép xây dựng.

Không chỉ riêng dự án trên, nhiều dự án nhà ở xã hội khác tại TP. HCM cũng đang gặp tình trạng tương tự. Quá trình xét duyệt hồ sơ kéo dài, sự phối hợp giữa các sở, ngành và quận, huyện chưa đồng bộ, dẫn đến tình trạng “đùn đẩy trách nhiệm”. Điều này không chỉ làm chậm tiến độ thực hiện dự án mà còn gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đảm bảo tài chính và triển khai xây dựng.

Doanh nghiệp gặp khó vì quy định chưa thống nhất

Ngoài các thủ tục hành chính kéo dài, việc áp dụng các quy định chưa thống nhất cũng là một trong những nguyên nhân khiến các dự án nhà ở xã hội bị chậm tiến độ.

Tại dự án Lê Thành – Tân Kiên, chủ đầu tư đã đề nghị thực hiện quy hoạch chi tiết theo quy trình rút gọn theo quy định tại Nghị định 35/2023/NĐ-CP. Tuy nhiên, UBND huyện Bình Chánh lại yêu cầu doanh nghiệp thực hiện quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 theo quy trình hai bước. Khi chủ đầu tư trình hồ sơ lên Sở Quy hoạch Kiến trúc, đơn vị này lại hướng dẫn quay lại thực hiện quy trình rút gọn, khiến doanh nghiệp mất nhiều tháng xử lý hồ sơ nhưng vẫn chưa đạt kết quả.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp dù có kinh nghiệm phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị nhưng lại bị loại khỏi danh sách đấu thầu dự án nhà ở xã hội vì không có “kinh nghiệm chuyên biệt” trong lĩnh vực này. HoREA cho rằng đây là một bất cập lớn, bởi việc xây dựng nhà ở xã hội cũng đòi hỏi các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình tương tự như nhà ở thương mại. Nếu không sớm tháo gỡ những rào cản này, nhiều dự án sẽ tiếp tục bị đình trệ, ảnh hưởng đến nguồn cung nhà ở xã hội.

Nhà ở xã hội vẫn thiếu hụt dù nhu cầu cao

Dù thị trường bất động sản đang dần phục hồi từ năm 2024, phân khúc nhà ở xã hội vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người dân. Theo HoREA, từ năm 2020 đến nay, thị trường bất động sản TP. HCM chủ yếu tập trung vào phân khúc nhà ở cao cấp, trong khi đó nhà ở thương mại giá vừa túi tiền (dưới 3 tỷ đồng/căn) và nhà ở xã hội lại khan hiếm.

Sự thiếu hụt nguồn cung này đã khiến giá nhà liên tục tăng cao, vượt quá khả năng chi trả của người lao động có thu nhập trung bình và thấp. Chính vì vậy, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội không chỉ giúp cải thiện vấn đề an sinh mà còn góp phần bình ổn thị trường bất động sản.

Hiện nay, Chính phủ đã đặt mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021 – 2030. Tuy nhiên, nếu các thủ tục hành chính không được cải cách mạnh mẽ, việc hoàn thành mục tiêu này sẽ gặp rất nhiều thách thức.

Để tháo gỡ những khó khăn hiện tại, HoREA kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét lại tiêu chí đánh giá năng lực của doanh nghiệp tham gia dự án nhà ở xã hội. Đồng thời, chính quyền các địa phương cần tập trung cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp triển khai dự án.

Bên cạnh đó, các địa phương cũng cần bố trí đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Một số phương thức có thể được áp dụng như đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư hoặc cho phép doanh nghiệp thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất phù hợp với quy hoạch.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang dần phục hồi, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội sẽ góp phần quan trọng trong việc cân bằng cung – cầu, đảm bảo người dân có thu nhập thấp và trung bình có cơ hội sở hữu nhà ở phù hợp với khả năng tài chính.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance.vn