Di dời 39.600 căn nhà ven kênh TP.HCM đến 2030

TP.HCM đặt mục tiêu di dời 39.600 căn nhà lụp xụp ven sông, kênh, rạch đến năm 2030, nhằm cải thiện môi trường, tăng khả năng tiêu thoát nước, và nâng cao chất lượng sống. Kế hoạch di dời này không chỉ giải quyết an sinh mà còn mở ra diện mạo đô thị mới, hiện đại và xanh sạch.

Kế hoạch chỉnh trang đô thị

TP.HCM đang đẩy mạnh kế hoạch di dời khoảng 39.600 căn nhà ven sông, kênh, rạch, theo Tờ trình của Sở Xây dựng gửi UBND Thành phố về Đề án Chỉnh trang đô thị giai đoạn 2025-2030. Những căn nhà lụp xụp này, tồn tại lâu năm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống, mỹ quan đô thị, và làm thu hẹp dòng chảy, dẫn đến ngập úng khi mưa lớn.

Việc di dời không chỉ là nhiệm vụ an sinh xã hội mà còn là bước đi chiến lược để cải thiện hệ thống thoát nước, ứng phó biến đổi khí hậu, và nâng tầm chất lượng sống cho người dân. TP.HCM xác định đây là ưu tiên hàng đầu để xây dựng đô thị bền vững, hiện đại hóa hạ tầng và tạo không gian xanh.

Sở Xây dựng đề xuất lộ trình cụ thể, với các mốc thời gian rõ ràng để đảm bảo quá trình di dời diễn ra hiệu quả và đúng tiến độ.

Lộ trình thực hiện đến 2030

Để hoàn thành mục tiêu di dời 39.600 căn nhà, TP.HCM đã vạch ra kế hoạch chi tiết. Năm 2025, thành phố sẽ hoàn thiện và phê duyệt Đề án Chỉnh trang đô thị. Sang năm 2026, các bước lập, thẩm định, và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 sẽ được triển khai, tập trung vào các khu vực ven sông, kênh, rạch để kết hợp phát triển kinh tế từ quỹ đất.

Cũng trong giai đoạn 2026-2027, TP.HCM sẽ khởi công xây dựng các dự án nhà ở tái định cư và nhà ở xã hội, tạo quỹ nhà để bố trí cho người dân bị ảnh hưởng bởi việc di dời. Đồng thời, các thủ tục bồi thường, hỗ trợ, và giải phóng mặt bằng sẽ được thực hiện đối với các dự án đã hoàn thiện pháp lý.

Từ năm 2028 đến 2030, thành phố tập trung đẩy mạnh bồi thường, hỗ trợ tái định cư, và tổ chức đấu giá quỹ đất ven sông, kênh, rạch để phát triển các dự án công viên, không gian xanh, và công trình công cộng, mang lại diện mạo mới cho đô thị.

Tầm nhìn đô thị xanh sạch

Sau khi hoàn tất di dời nhà ven kênh, rạch, TP.HCM dự kiến đầu tư mạnh vào các công trình xanh, như công viên và không gian công cộng dọc sông. Những khu vực này không chỉ cải thiện cảnh quan mà còn tăng khả năng tiêu thoát nước, giảm nguy cơ ngập úng, và tạo môi trường sống lành mạnh cho cư dân.

Việc di dời và chỉnh trang đô thị sẽ giúp TP.HCM ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, một thách thức lớn đối với thành phố có địa hình thấp. Các không gian công cộng mới sẽ trở thành điểm nhấn, nâng cao chất lượng sống và thu hút đầu tư vào đô thị.

Kế hoạch này thể hiện tầm nhìn dài hạn của TP.HCM trong việc xây dựng một thành phố hiện đại, bền vững, và thân thiện với môi trường.

Thách thức từ pháp lý và bồi thường

Quá trình di dời 39.600 căn nhà đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề pháp lý đất đai. Đa số hộ dân sống ven sông, kênh, rạch không có giấy tờ pháp lý rõ ràng, nhiều nhà xây dựng trên đất lấn chiếm hoặc nằm hoàn toàn trong lòng kênh. Do đó, họ không đủ điều kiện bồi thường mà chỉ nhận hỗ trợ, với giá trị thường thấp.

Mức hỗ trợ hạn chế khiến nhiều hộ dân khó mua được nhà hoặc nền đất tái định cư, dẫn đến việc thuyết phục bàn giao mặt bằng gặp trở ngại. Đây là nguyên nhân chính khiến các chương trình di dời nhà ven kênh rạch trước đây không đạt tiến độ như kỳ vọng.

Để giải quyết, TP.HCM cần thiết kế các chính sách hỗ trợ linh hoạt, phù hợp với hoàn cảnh của từng hộ dân, đảm bảo an sinh xã hội trong quá trình di dời.

Giải pháp hỗ trợ tái định cư

Để thúc đẩy di dời, TP.HCM ưu tiên xây dựng quỹ nhà tái định cư và nhà ở xã hội. Các dự án này sẽ cung cấp chỗ ở mới cho người dân, với chi phí hợp lý và điều kiện sống tốt hơn so với nhà ven kênh.

Ngoài ra, thành phố cần tăng cường công tác tuyên truyền, giải thích rõ ràng về lợi ích của việc di dời, như cải thiện môi trường, giảm ngập úng, và nâng cao chất lượng sống. Sự đồng thuận từ người dân là yếu tố then chốt để đảm bảo kế hoạch diễn ra suôn sẻ.

Việc phối hợp giữa các sở, ngành và chính quyền địa phương cũng cần được đẩy mạnh để giải quyết nhanh các vướng mắc pháp lý và đảm bảo tiến độ di dời.

Phát triển kinh tế từ quỹ đất

Sau khi hoàn tất di dời, quỹ đất ven sông, kênh, rạch sẽ được khai thác hiệu quả để phát triển kinh tế. TP.HCM dự kiến tổ chức đấu giá các khu đất lớn, thu hút đầu tư vào các dự án bất động sản, thương mại, và dịch vụ.

Nguồn thu từ đấu giá đất sẽ được tái đầu tư vào các công trình công cộng, như công viên, đường đi bộ ven sông, và hệ thống hạ tầng thoát nước. Điều này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo động lực để đẩy nhanh tiến độ di dời và chỉnh trang đô thị.

Khai thác quỹ đất hợp lý sẽ giúp TP.HCM vừa giải quyết vấn đề nhà ven kênh, vừa tạo nguồn lực để phát triển bền vững.

Hành động vì tương lai bền vững

Mục tiêu di dời 39.600 căn nhà ven kênh rạch đến năm 2030 là bước đi quan trọng để TP.HCM trở thành đô thị hiện đại, xanh sạch, và đáng sống. Dù đối mặt với nhiều thách thức, từ pháp lý đến tài chính, quyết tâm của thành phố và sự phối hợp giữa các bên sẽ là chìa khóa để đạt được thành công.

Năm 2025 là thời điểm khởi động, với việc hoàn thiện Đề án và đặt nền móng cho các bước tiếp theo. TP.HCM cần hành động quyết liệt, kết hợp chính sách hỗ trợ nhân văn và chiến lược phát triển kinh tế để đảm bảo kế hoạch di dời không chỉ cải thiện đời sống người dân mà còn mang lại diện mạo mới cho thành phố.

Với tầm nhìn dài hạn, việc di dời nhà ven kênh rạch sẽ là dấu ấn quan trọng, giúp TP.HCM khẳng định vị thế là đô thị hàng đầu khu vực, sẵn sàng ứng phó với các thách thức của tương lai.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinhnhanhchungkhoan.vn