Chứng khoán Trung Quốc tăng 22% nhờ tiết kiệm hộ gia đình kỷ lục

Chứng khoán Trung Quốc bứt phá nhờ 160.000 tỷ nhân dân tệ tiết kiệm hộ gia đình và lãi suất thấp, chỉ số CSI 300 tăng gần 22%.

Tiết kiệm kỷ lục thúc đẩy thị trường chứng khoán Trung Quốc

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đang ghi nhận đợt tăng mạnh nhất trong nhiều năm, khi căng thẳng thương mại với Mỹ tạm thời lắng xuống và dòng tiền tiết kiệm hộ gia đình bắt đầu chảy vào cổ phiếu. Tính đến ngày 25/8, chỉ số CSI 300 đã tăng gần 22% so với đáy ngày 7/4, đóng cửa ở mức cao nhất kể từ tháng 7/2022.

Theo HSBC, tổng lượng tiền tiết kiệm của hộ gia đình Trung Quốc đạt mức kỷ lục hơn 160.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương 22.000 tỷ USD), cao bằng hơn một phần ba vốn hóa thị trường chứng khoán Mỹ. Sau giai đoạn tiết kiệm phòng ngừa trong bối cảnh kinh tế khó khăn, các hộ gia đình đã bắt đầu sử dụng dòng tiền nhàn rỗi để tham gia thị trường cổ phiếu.

Dữ liệu từ HSBC cho thấy nhà đầu tư cá nhân chiếm tới 90% khối lượng giao dịch hằng ngày trên thị trường cổ phiếu nội địa Trung Quốc. Tỷ lệ này vượt xa mức 20%–25% tại Sàn giao dịch Chứng khoán New York, vốn do các tổ chức chi phối. Chính sự dịch chuyển tiết kiệm sang cổ phiếu này được đánh giá là động lực cốt lõi thúc đẩy đà tăng trưởng của thị trường Trung Quốc.

Bên cạnh đó, lãi suất tiền gửi giảm mạnh cũng góp phần tạo áp lực dịch chuyển vốn. Lãi suất tiền gửi kỳ hạn một năm đã rơi xuống dưới 1% lần đầu tiên trong tháng 5, khiến nhiều hộ gia đình lựa chọn cổ phiếu thay vì gửi ngân hàng. Giao dịch ký quỹ đã phục hồi mạnh, từ mức đáy 1.800 tỉ nhân dân tệ vào tháng 5–6 lên 2.030 tỉ nhân dân tệ vào tháng 8. Đồng thời, huy động từ các quỹ tương hỗ mới tăng 132% so với cùng kỳ năm trước.

Tỷ lệ tiết kiệm cao kỷ lục tại Trung Quốc được lý giải bởi nhiều yếu tố: hệ thống an sinh xã hội chưa hoàn thiện, chi phí y tế và nhà ở đắt đỏ, dân số già hóa nhanh. Theo Ngân hàng Thế giới, tổng tiết kiệm nội địa chiếm hơn 43% GDP, phản ánh xu hướng phòng ngừa rủi ro dài hạn của hộ gia đình.

Dữ liệu giao dịch phản ánh tâm lý fomo và sự dịch chuyển vốn

Một đặc điểm đáng chú ý của đợt tăng trưởng hiện tại là sự chi phối mạnh mẽ của tâm lý fomo (fear of missing out – lo sợ bị bỏ lỡ). Nhiều nhà đầu tư cá nhân đẩy mạnh mua vào vì lo ngại bỏ lỡ cơ hội, đặc biệt trong bối cảnh cổ phiếu Hồng Kông (Hang Seng) tăng hơn 28% từ đầu năm, cao hơn nhiều so với mức tăng 12% của chỉ số CSI 300.

Điều này tạo kỳ vọng rằng cổ phiếu loại A tại Trung Quốc đại lục sẽ sớm được định giá lại, qua đó thu hút thêm dòng tiền từ nhà đầu tư trong nước. Dữ liệu cũng cho thấy sự dịch chuyển rõ rệt từ trái phiếu chính phủ và tiền gửi an toàn sang cổ phiếu. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đã tăng 6 điểm cơ bản kể từ khi Mỹ và Trung Quốc đồng ý gia hạn đàm phán thương mại vào ngày 11/8, cho thấy kỳ vọng tích cực hơn về triển vọng kinh tế dài hạn.

Trong khi đó, các tổ chức nước ngoài vẫn khá dè dặt. Một số quỹ đầu cơ lớn của Mỹ như Bridgewater Associates đã giảm tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu Trung Quốc trong quý II. Tuy vậy, các chuyên gia nhận định nếu thị trường Trung Quốc tiếp tục vượt trội so với các chỉ số toàn cầu, dòng vốn ngoại có thể quay lại nhờ áp lực cân bằng danh mục.

Một báo cáo của Global X ETFs cho thấy, cổ phiếu hiện chỉ chiếm 5% tài sản hộ gia đình Trung Quốc, thấp hơn nhiều so với 60% bất động sản và 25% tiền gửi. So với Mỹ (25%) và châu Âu (12%), tỷ trọng phân bổ vốn vào chứng khoán của hộ gia đình Trung Quốc vẫn ở mức thấp. Điều này đồng nghĩa với dư địa tăng trưởng dài hạn của thị trường cổ phiếu còn rất lớn nếu dòng tiền tiết kiệm tiếp tục dịch chuyển.

Triển vọng thị trường chứng khoán và cơ hội cho nhà đầu tư

Triển vọng thị trường chứng khoán Trung Quốc đang được hỗ trợ bởi nhiều yếu tố tích cực: lãi suất thấp, tiết kiệm hộ gia đình khổng lồ, cải thiện tâm lý nhờ thương mại dịu bớt, cùng với sự phát triển của kênh đầu tư cá nhân. Một số chuyên gia, như Chaoping Zhu của J.P. Morgan Asset Management, dự báo đà tăng này có thể kéo dài đến năm 2026, dù sẽ xuất hiện các nhịp điều chỉnh ngắn hạn. Bên cạnh đó, các chiến dịch kiểm soát ngành công nghiệp (“chống thoái hoá”) của chính phủ Trung Quốc được kỳ vọng sẽ cải thiện lợi nhuận trong các lĩnh vực thép và năng lượng mặt trời.

Tuy nhiên, rủi ro không thể bỏ qua là khả năng đòn bẩy quá mức và nguy cơ bong bóng, như cảnh báo từ Nomura. Khi dòng tiền cá nhân chiếm tỷ trọng lớn và tâm lý fomo chi phối, thị trường có thể biến động mạnh hơn so với giai đoạn được dẫn dắt bởi vốn tổ chức.

Trong bối cảnh này, các nhà đầu tư và doanh nghiệp cần thận trọng theo dõi biến động chính sách, đồng thời cân nhắc kỹ lưỡng chiến lược phân bổ vốn. Việc tận dụng các cơ hội từ dòng vốn cá nhân khổng lồ tại Trung Quốc có thể mở ra lợi ích đáng kể, nhưng cũng cần đối mặt với thách thức từ rủi ro ngắn hạn. Theo quan điểm của 60s Hôm Nay, thị trường chứng khoán Trung Quốc vẫn là điểm sáng trong khu vực châu Á, nhưng nhà đầu tư cần đặt kỳ vọng ở mức hợp lý, kiên nhẫn và ưu tiên chiến lược dài hạn thay vì chạy theo tâm lý ngắn hạn.

Chứng khoán Trung Quốc đang hưởng lợi từ dòng tiết kiệm kỷ lục và lãi suất thấp, giúp CSI 300 tăng gần 22% chỉ trong vài tháng. Dòng vốn hộ gia đình chiếm ưu thế tạo động lực tăng trưởng dài hạn, nhưng rủi ro bong bóng vẫn hiện hữu. Với cơ hội lớn song hành thách thức, thị trường Trung Quốc đòi hỏi nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn và sự thận trọng trong từng bước đi.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Tin Nhanh Chứng Khoán