Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ đạo “tính đúng, tính đủ” chi phí đường sắt cao tốc Bắc – Nam

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ đạo thẩm định dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, yêu cầu “tính đúng, tính đủ” chi phí và hướng tuyến tối ưu, đảm bảo hiệu quả đầu tư.

Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, một công trình hạ tầng trọng điểm quốc gia, đang bước vào giai đoạn thẩm định then chốt. Mục tiêu là hoàn thiện Báo cáo chủ trương đầu tư để trình lên Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, dự kiến diễn ra trong tháng 10/2024. Để đảm bảo dự án được triển khai hiệu quả và đúng tiến độ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước, đã có những chỉ đạo sát sao, đặc biệt nhấn mạnh đến việc “tính đúng, tính đủ” chi phí xây dựng và tối ưu hóa hướng tuyến.

Thẩm định khẩn trương, trách nhiệm, đảm bảo chất lượng

Tại phiên họp thứ 2 của Hội đồng thẩm định Nhà nước, diễn ra vào ngày 14/10 tại Hà Nội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã lưu ý về yêu cầu cấp bách về tiến độ, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các cơ quan liên quan. Ông đánh giá cao tinh thần làm việc trách nhiệm của các đơn vị tư vấn, từ tư vấn lập dự án, tư vấn thẩm tra đến tổ chuyên gia thẩm định liên ngành, cũng như các thành viên của Hội đồng thẩm định Nhà nước.

“Đây là công trình hạ tầng giao thông quan trọng rất đặc biệt cả về quy mô, công nghệ, có tác động tới cả trăm năm, nên quá trình thẩm định phải thể hiện được tâm, tầm và trí tuệ để có thể kiến nghị, đề xuất các ý kiến chất lượng đối với Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi lên cấp có thẩm quyền,” Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Trong quá trình thẩm định, Bộ trưởng yêu cầu bám sát các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Thường trực Chính phủ. Theo đó, Bộ Chính trị đã thống nhất chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam theo hình thức đầu tư công, với tốc độ thiết kế 350 km/h, ưu tiên vận chuyển hành khách, nhưng vẫn đảm bảo khả năng lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, và có thể chở hàng hóa khi cần thiết.

Một trong những vấn đề được Thường trực Chính phủ đặc biệt quan tâm là hướng tuyến của dự án. Tại Thông báo số 458/TB-VPCP ngày 6/10/2024, Thường trực Chính phủ yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan phải bám sát chủ trương đầu tư toàn tuyến với tốc độ thiết kế 350km/h để tính toán, thiết kế phương án kỹ thuật phù hợp, khả thi, hiệu quả.

Yêu cầu cụ thể về hướng tuyến là phải nghiên cứu “thẳng nhất có thể” nhằm giảm chi phí đầu tư, đồng thời đảm bảo tốc độ khai thác tối ưu và tạo ra không gian phát triển mới. Hướng tuyến cần tránh các khu dân cư, đô thị lớn, nhưng phải có phương án kết nối phù hợp, thuận tiện để kết nối ngắn nhất đến các sân bay, cảng biển lớn, và đảm bảo liên kết hiệu quả với các hành lang Đông – Tây, cũng như kết nối với các tuyến đường sắt của Trung Quốc, Lào, Campuchia.

Về quy mô các ga, Bộ trưởng yêu cầu tính toán, xác định diện tích đủ lớn, phù hợp, đảm bảo tầm nhìn chiến lược lâu dài để phát triển đầy đủ các dịch vụ, hiện đại, khai thác hiệu quả tối đa nguồn lực đất đai và không gian phát triển mới.

“Tính đúng, tính đủ” chi phí, đảm bảo khả năng huy động vốn

Bộ trưởng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước đề nghị Bộ GTVT và các đơn vị tư vấn tập trung làm rõ, giải trình cụ thể các vấn đề quan trọng của Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, bao gồm: dự báo nhu cầu, phạm vi phục vụ; lựa chọn sơ bộ về công nghệ, kỹ thuật chính; tổng mức đầu tư; phương án huy động vốn; và các cơ chế chính sách đặc thù.

Nhấn mạnh yêu cầu “tính đúng, tính đủ” chi phí xây dựng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lưu ý không được “tô hồng” bức tranh tài chính, đặc biệt là trong giai đoạn vận hành khai thác. Các cơ chế đặc thù cần được làm rõ, có đánh giá tác động để đảm bảo hiệu lực pháp lý và tính khả thi thực hiện.

Bộ trưởng cũng lưu ý rằng tiến độ thực hiện dự án (chuẩn bị và thực hiện đầu tư trong vòng 10 năm) là rất gấp, đặc biệt trong bối cảnh công trình có quy mô lớn, phức tạp về công nghệ, và chưa có tiền lệ ở Việt Nam. Do đó, cần xác định đầy đủ các yếu tố rủi ro và xây dựng các giải pháp xử lý phù hợp.

Đề xuất của Bộ GTVT và ý kiến thẩm định

Theo Tờ trình số 10625 của Bộ GTVT, tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam dự kiến có điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM), với tổng chiều dài khoảng 1.541 km, đi qua 20 tỉnh, thành phố. Dự án sẽ xây dựng mới tuyến đường sắt đôi, khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.713.594 tỷ đồng (tương đương 67,34 tỷ USD).

Nguồn vốn đầu tư dự kiến từ ngân sách trung ương, vốn góp của các địa phương, và vốn huy động có chi phí thấp. Trong quá trình xây dựng và vận hành, sẽ kêu gọi doanh nghiệp tham gia đầu tư các khu dịch vụ, thương mại tại các ga, cũng như đầu tư thêm phương tiện để khai thác khi có nhu cầu.

Hội đồng thẩm định Nhà nước đã đề nghị Bộ GTVT giải trình rõ việc tiếp thu chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, đặc biệt là về các yếu tố kỹ thuật của hướng tuyến, đảm bảo “thẳng nhất có thể” để giảm chi phí, cũng như đảm bảo tốc độ khai thác và kết nối hiệu quả với các đầu mối giao thông khác. Hội đồng cũng yêu cầu làm rõ khả năng nội địa hóa, làm chủ công nghệ, cũng như tính khả thi của việc thực hiện dự án theo đúng tiến độ đề ra.

Với sự chỉ đạo sát sao từ Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, cùng với sự tham gia tích cực của các chuyên gia và nhà đầu tư, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam được kỳ vọng sẽ sớm được triển khai thành công, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Phương Thảo

Nguồn: Tinnhanhchungkhoan.vn