Chứng khoán Việt Nam hút hàng tỉ USD sau khi được FTSE nâng hạng

Việt Nam chính thức được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp, mở ra cơ hội thu hút dòng vốn ngoại từ 4 đến 8 tỉ USD trong vài năm tới.

Cột mốc nâng hạng và bước ngoặt của thị trường chứng khoán Việt Nam

Sau nhiều năm cải cách hạ tầng và thể chế, thị trường chứng khoán Việt Nam đã được FTSE Russell công bố nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp. Đây là dấu mốc quan trọng, đưa Việt Nam gia nhập nhóm các nền kinh tế có sức hấp dẫn lớn hơn với dòng vốn quốc tế.

Theo Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán do Chính phủ phê duyệt, mục tiêu đến năm 2030 là đạt chuẩn “thị trường mới nổi tiên tiến” của FTSE Russell và “thị trường mới nổi” của MSCI. Việc đạt được bước tiến này là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, cùng nỗ lực từ các Sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán (VSDC).

Khi được nâng hạng, Việt Nam sẽ tự động được thêm vào các bộ chỉ số toàn cầu của FTSE, qua đó trở thành điểm đến của dòng vốn từ các quỹ ETF (quỹ đầu tư thụ động). Các quỹ này, như FTSE Emerging Markets ETF hay Vanguard FTSE Emerging Markets ETF, sẽ tự động phân bổ tỷ trọng đầu tư vào Việt Nam.

Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt giúp Việt Nam mở rộng quy mô thanh khoản, thu hút vốn ngoại dài hạn và tạo niềm tin cho nhà đầu tư quốc tế. Đặc biệt, các doanh nghiệp niêm yết trong nước có cơ hội tiếp cận lượng vốn lớn hơn, góp phần nâng cao chuẩn quản trị và minh bạch thông tin.

Dòng vốn ngoại dự kiến đổ mạnh vào nhóm cổ phiếu dẫn dắt

Theo Công ty Chứng khoán ACB (ACBS), sau khi được nâng hạng, Việt Nam có thể thu hút từ 600 triệu USD đến 1,5 tỉ USD dòng vốn thụ động. Trong đó, riêng quỹ Vanguard FTSE Emerging Markets ETF – quỹ lớn nhất đang quản lý hơn 100 tỉ USD – có thể phân bổ khoảng 600 triệu USD cho thị trường Việt Nam, tương đương 0,6% tỷ trọng danh mục. Nếu tính cả nhóm quỹ theo FTSE EM và FTSE Asia, tổng dòng vốn có thể lên đến 1,5 tỉ USD.

Thời điểm chính thức có hiệu lực dự kiến là tháng 9/2026, khi FTSE Russell hoàn tất quy trình tái cơ cấu danh mục. Theo bà Đỗ Minh Trang, Giám đốc Phân tích ACBS, nhóm cổ phiếu hưởng lợi trực tiếp sẽ là các mã vốn hóa lớn, có thanh khoản cao và room ngoại rộng như VCB, VHM, VNM, HPG, STB, FPT và SSI.

Không chỉ dừng lại ở dòng vốn thụ động, Việt Nam còn nằm trong tầm ngắm của hàng trăm quỹ đầu tư chủ động (active funds) toàn cầu. Đây là nhóm vốn dài hạn, ưu tiên doanh nghiệp có nền tảng kinh doanh vững, quản trị tốt và minh bạch thông tin. ACBS dự báo dòng vốn từ nhóm này có thể đạt 3 đến 7 tỉ USD trong giai đoạn 3 đến 5 năm tới, tùy diễn biến kinh tế vĩ mô.

Nghiên cứu của FTSE và Ngân hàng Thế giới cũng đồng quan điểm, cho rằng việc nâng hạng có thể mang về cho Việt Nam tới 7 tỉ USD vốn chủ động, tuy nhiên quá trình giải ngân sẽ kéo dài từ 3 đến 5 năm. Trong khi đó, HSBC ước tính dòng vốn ròng có thể dao động từ 3,4 tỉ USD trong kịch bản cơ sở đến 10,5 tỉ USD trong kịch bản tích cực, tương đương tỷ trọng 1,5% trong rổ thị trường mới nổi.

Những dòng vốn này không chỉ bổ sung thanh khoản cho thị trường mà còn giúp giảm sự phụ thuộc vào dòng tiền ngắn hạn. Khi các quỹ quốc tế tham gia sâu hơn, các doanh nghiệp niêm yết sẽ có động lực cải thiện báo cáo tài chính, tuân thủ chuẩn công bố thông tin quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tác động dài hạn và mục tiêu hướng tới chuẩn MSCI

Các chuyên gia nhận định việc nâng hạng không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn tạo nền tảng bền vững cho TTCK Việt Nam phát triển. Khi Việt Nam được xếp vào nhóm thị trường mới nổi, niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài sẽ được củng cố, kéo theo làn sóng đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu trong nước.

Tuy nhiên, giới phân tích cũng nhấn mạnh rằng nâng hạng chỉ là điểm khởi đầu. Việt Nam cần tiếp tục cải cách để hướng tới mục tiêu cao hơn: đạt chuẩn “thị trường mới nổi” theo MSCI – hệ thống có yêu cầu nghiêm ngặt hơn FTSE. Theo ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch SSI, nâng hạng là cơ hội để Việt Nam cạnh tranh sòng phẳng với các thị trường mới nổi trong khu vực và khẳng định vị thế trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Hiện Việt Nam chưa nằm trong danh sách theo dõi của MSCI. Trong kịch bản tích cực, Việt Nam có thể được MSCI đưa vào danh sách này vào giữa năm 2026, và có khả năng chính thức được nâng hạng giai đoạn 2028 – 2030, nếu tiếp tục cải thiện các tiêu chí về thanh khoản, khả năng chuyển tiền, quyền sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài và minh bạch thông tin.

Theo các chuyên gia, Chính phủ đã có những bước đi rõ ràng thông qua Nghị định 245/2025/NĐ-CP và Quyết định 2014/QĐ-TTg, thể hiện quyết tâm đẩy nhanh tiến trình hội nhập. Việc hoàn thiện hệ thống giao dịch T+0, triển khai bán khống có kiểm soát, mở rộng công bố thông tin bằng tiếng Anh và nâng cao tiêu chuẩn quản trị doanh nghiệp sẽ là chìa khóa để Việt Nam đạt được mục tiêu này.

Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô ổn định, GDP duy trì tăng trưởng cao và lạm phát được kiểm soát, Việt Nam đang có nhiều lợi thế để đón nhận dòng vốn dài hạn. Khi thị trường nâng chuẩn, thanh khoản dồi dào hơn và niềm tin được củng cố, TTCK Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến hàng đầu tại Đông Nam Á trong 5 năm tới.

Việc FTSE Russell chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đánh dấu một bước ngoặt lớn, mở đường cho dòng vốn ngoại trị giá hàng tỉ USD đổ vào. Tuy nhiên, hành trình tiến tới chuẩn MSCI vẫn còn nhiều thử thách, đòi hỏi Việt Nam tiếp tục cải cách mạnh mẽ, minh bạch hơn và ổn định kinh tế vĩ mô. Nếu tận dụng tốt cơ hội này, Việt Nam sẽ bước vào chu kỳ tăng trưởng bền vững, khẳng định vị thế mới trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Tin Nhanh Chứng Khoán