Thuế quan Mỹ tăng nhiệt, 22 quốc gia đối mặt thách thức

Chính sách thuế quan mới của Tổng thống Donald Trump áp lên 22 quốc gia, với mức thuế từ 20% đến 40% từ ngày 1/8/2025, đang gây áp lực lớn. Các quốc gia như Myanmar, Lào, Campuchia, và Thái Lan gấp rút đàm phán để giảm tác động, trong khi thuế quan có thể leo thang nếu không đạt thỏa thuận.

Chính sách thuế mới của Mỹ

Tổng thống Donald Trump đã gửi thư đến 22 quốc gia, yêu cầu đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ trước ngày 1/8/2025, nếu không sẽ chịu thuế quan nhập khẩu từ 20% đến 40%. Động thái này tiếp nối chính sách thuế quan “có đi có lại” công bố hồi tháng 4/2025, nhưng một số mức thuế đã được điều chỉnh sau các cuộc đàm phán.

Trump cảnh báo trên Truth Social rằng các quốc gia đáp trả bằng cách tăng thuế quan sẽ đối mặt với mức thuế cao hơn từ Mỹ. Điều này làm dấy lên lo ngại về căng thẳng thương mại toàn cầu, ảnh hưởng đến các ngành xuất khẩu chủ lực của nhiều nước.

Mức thuế áp dụng với các nước ASEAN

Trong danh sách, các quốc gia ASEAN như Myanmar, Lào, Campuchia, Thái Lan, và Philippines chịu thuế quan đáng kể. Myanmar đối mặt mức thuế 40% (giảm từ 44%), áp dụng cho quần áo, đồ da, và hải sản. Thiếu tướng Zaw Min Tun cho biết Myanmar sẽ tiếp tục đàm phán để giảm tác động.

Lào cũng chịu mức thuế quan 40% (giảm từ 48%), ảnh hưởng đến giày vải, đồ nội thất gỗ, và linh kiện điện tử. Campuchia được giảm thuế từ 49% xuống 36%, tác động đến dệt may, giày dép, và xe đạp. Ông Sun Chanthol, Trưởng đoàn đàm phán Campuchia, kêu gọi ngành may mặc không hoảng loạn và chuẩn bị cho vòng đàm phán mới.

Thái Lan giữ nguyên mức thuế quan 36%, áp dụng cho linh kiện máy tính, cao su, và đá quý. Phó Thủ tướng Pichai Chunhavajira đề xuất mở cửa thị trường cho nông sản và công nghiệp Mỹ, đồng thời tăng nhập khẩu năng lượng và máy bay.

Philippines chịu mức thuế quan tăng từ 17% lên 20%, ảnh hưởng đến thiết bị điện tử, máy móc, và vàng.

Tác động đến các nước Nam Á và châu Âu

Bangladesh đối mặt mức thuế quan 35% (giảm từ 37%), tác động mạnh đến ngành may mặc. Cố vấn Salehuddin Ahmed lo ngại ngành dệt may nước này mất lợi thế cạnh tranh so với Việt Nam và Ấn Độ.

Serbia chịu mức thuế quan 35% (giảm từ 37%), áp dụng cho phần mềm, dịch vụ công nghệ, và lốp xe. Bosnia và Herzegovina được giảm thuế từ 35% xuống 30%, ảnh hưởng đến vũ khí và đạn dược.

Moldova ghi nhận mức thuế quan 25% (giảm từ 31%), tác động đến nước ép trái cây, rượu vang, và sản phẩm nhựa. Sri Lanka cũng được giảm thuế từ 44% xuống 30%, áp dụng cho quần áo và cao su.

Các nước Trung Đông và châu Phi

Iraq, Libya, và Algeria chịu mức thuế quan 30%, chủ yếu áp dụng cho dầu mỏ và sản phẩm liên quan. Iraq giảm từ 39%, Libya từ 31%, trong khi Algeria giữ nguyên mức thuế. Nam Phi cũng chịu mức thuế 30% cho bạch kim, kim cương, và ô tô. Văn phòng Tổng thống Cyril Ramaphosa cho rằng mức thuế không phản ánh quan hệ thương mại và đề xuất khuôn khổ đàm phán từ ngày 20/5.

Tunisia được giảm thuế quan từ 28% xuống 25%, áp dụng cho mỡ động-thực vật, quần áo, và trái cây.

Đông Á và các nước khác

Nhật Bản đối mặt mức thuế quan 25% (tăng từ 24%), ảnh hưởng đến ô tô, phụ tùng, và thiết bị điện tử. Thủ tướng Shigeru Ishiba gọi đây là “tối hậu thư đáng tiếc” nhưng cam kết tiếp tục đàm phán. Hàn Quốc giữ nguyên mức thuế 25% cho ô tô, máy móc, và điện tử, đẩy nhanh đàm phán để đạt thỏa thuận.

Malaysia chịu mức thuế quan tăng từ 24% lên 25%, tác động đến đồ điện tử. Chính phủ Malaysia lên kế hoạch họp nội các để thảo luận. Brunei cũng bị tăng thuế từ 24% lên 25%, áp dụng cho nhiên liệu khoáng sản. Kazakhstan được giảm thuế từ 27% xuống 25%, ảnh hưởng đến dầu mỏ, urani, và hợp kim sắt.

Tác động kinh tế và đàm phán

Chính sách thuế quan của Mỹ nhắm vào các mặt hàng chủ lực như dệt may, điện tử, dầu mỏ, và ô tô, gây áp lực lớn lên nền kinh tế các quốc gia. Nhiều nước đang gấp rút đàm phán để giảm mức thuế hoặc tìm thỏa thuận thương mại trước thời hạn 1/8/2025.

Các cuộc đàm phán gần đây đã giúp một số quốc gia như Campuchia, Myanmar, và Sri Lanka giảm mức thuế quan, nhưng nguy cơ leo thang vẫn hiện hữu nếu các nước đáp trả bằng thuế đối ứng. Điều này có thể dẫn đến vòng xoáy căng thẳng thương mại, ảnh hưởng chuỗi cung ứng toàn cầu.

Triển vọng thương mại toàn cầu

Chính sách thuế quan của Trump phản ánh chiến lược bảo hộ, ưu tiên lợi ích thương mại Mỹ. Tuy nhiên, việc áp thuế cao có thể làm gián đoạn xuất khẩu của các quốc gia phụ thuộc vào thị trường Mỹ, đặc biệt trong các ngành dệt may, điện tử, và dầu mỏ.

Các quốc gia như Thái Lan, Nam Phi, và Hàn Quốc đang tìm cách mở cửa thị trường nội địa và tăng nhập khẩu từ Mỹ để đạt thỏa thuận. Tuy nhiên, với thời hạn chỉ còn ba tuần, áp lực đàm phán đang tăng cao, đòi hỏi các nước phải hành động nhanh chóng.

Hướng đi cho các quốc gia

Để đối phó với thuế quan Mỹ, các quốc gia cần chiến lược đàm phán linh hoạt, kết hợp mở cửa thị trường và xúc tiến thương mại. Việc giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ, tìm kiếm thị trường mới, và tăng cường nội lực kinh tế là cần thiết để giảm thiểu rủi ro.

Chính sách thuế quan của Trump không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để các quốc gia đánh giá lại chiến lược xuất khẩu và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững hơn. Với đàm phán hiệu quả, các nước có thể giảm tác động và duy trì quan hệ thương mại ổn định với Mỹ.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance.vn