Hộ kinh doanh đóng cửa vì hàng giả, không do thuế

Nhiều hộ kinh doanh tại Hà Nội và TP.HCM ngừng hoạt động không phải do chính sách thuế hay hóa đơn điện tử, mà do lo ngại hàng giả, hàng nhái bị tịch thu. Theo cơ quan thuế, chỉ 8,8% hộ kinh doanh đóng cửa thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP.

Hiện tượng ngừng kinh doanh tại các chợ

Gần đây, thông tin về việc nhiều hộ kinh doanh tại các chợ như Ninh Hiệp, Đồng Xuân, Long Biên, La Phù (Hà Nội) và các tuyến phố thương mại như Hàng Ngang, Hàng18Hàng Đào đóng cửa được cho là do yêu cầu hóa đơn điện tử theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Tuy nhiên, Chi cục Thuế khu vực I khẳng định rằng việc hộ kinh doanh ngừng hoạt động không liên quan đến chính sách thuế.

Trong tháng 5 và 6/2025, Hà Nội ghi nhận 2.961 hộ kinh doanh ngừng hoạt động, nhưng chỉ 263 hộ (8,8%) thuộc diện phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền. Các chợ dân sinh vẫn hoạt động bình thường, không có dấu hiệu đóng cửa hàng loạt. Hộ kinh doanh chủ yếu lo ngại về hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ, chứ không phải áp lực từ thuế.

Sự hiểu lầm về chính sách thuế đã gây hoang mang cho nhiều hộ kinh doanh, dẫn đến quyết định ngừng kinh doanh.

Nguyên nhân thực sự của việc đóng cửa

Theo Chi cục Thuế khu vực I, nguyên nhân chính khiến hộ kinh doanh đóng cửa là do lo sợ hàng giả, hàng nhái bị cơ quan chức năng tịch thu. Tổng Bí thư Tô Lâm, tại buổi làm việc với TP. Hà Nội ngày 16/6/2025, nhấn mạnh rằng vấn đề hàng giả, không phải chính sách thuế, là lý do chính.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, cho rằng nhiều hộ kinh doanh ngừng hoạt động do chưa hiểu rõ quy định mới và lo ngại về các đợt kiểm tra hàng hóa. Ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín, bổ sung rằng nhiều tiểu thương kinh doanh hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ, dẫn đến tâm lý e ngại bị xử phạt.

Việc hộ kinh doanh đóng cửa phản ánh sự thiếu hiểu biết về chính sách thuế và áp lực từ kiểm tra hàng hóa.

Tầm quan trọng của hóa đơn điện tử

Nghị định 70/2025/NĐ-CP yêu cầu hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, nhưng chỉ 1% (37.000 trong 3,6 triệu hộ) thuộc diện này. Hóa đơn điện tử giúp đảm bảo minh bạch doanh thu, tạo môi trường kinh doanh công bằng.

Chi cục Thuế khu vực I khẳng định chính sách thuế không thay đổi, và hóa đơn điện tử không ảnh hưởng lớn đến hoạt động của hộ kinh doanh. Thay vào đó, quy định này khuyến khích các hộ lấy hóa đơn khi mua hàng để đảm bảo nguồn gốc hàng hóa, hỗ trợ chống hàng giả, hàng nhái.

Hóa đơn điện tử là công cụ giúp hộ kinh doanh tuân thủ pháp luật và nâng cao uy tín kinh doanh.

Thực trạng quản lý thuế

Cả nước hiện có 3,6 triệu hộ kinh doanh được quản lý thuế, trong đó 37.000 hộ (1%) phải áp dụng hóa đơn điện tử. Tại Hà Nội, Chi cục Thuế khu vực I quản lý 311.000 hộ kinh doanh, nhưng chỉ 4.979 hộ (1,6%) có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm thuộc diện sử dụng hóa đơn điện tử.

Tại TP.HCM, trong tháng 5/2025, 3.763 hộ kinh doanh ngừng hoạt động, nhưng chỉ 440 hộ (3,18%) thuộc diện bắt buộc dùng hóa đơn điện tử. Điều này cho thấy việc đóng cửa không liên quan trực tiếp đến chính sách thuế, mà chủ yếu do lo ngại kiểm tra hàng hóa.

Quản lý thuế hiệu quả giúp hộ kinh doanh hoạt động minh bạch và tránh rủi ro pháp lý.

Tuyên truyền và hỗ trợ chính sách

Cơ quan thuế nhấn mạnh rằng chưa áp dụng xử phạt đối với hộ kinh doanh liên quan đến hóa đơn điện tử. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, tại kỳ họp Quốc hội ngày 19/6/2025, khẳng định các hộ lo ngại về kiểm tra chất lượng hàng hóa hơn là vi phạm thuế.

Chi cục Thuế khu vực I khuyến khích hộ kinh doanh lấy hóa đơn khi mua hàng để đảm bảo hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng, đồng thời tích cực tuyên truyền để các hộ hiểu đúng quy định. Các chương trình hỗ trợ tập trung vào hướng dẫn sử dụng công nghệ mới, giúp hộ kinh doanh làm quen với hóa đơn điện tử.

Tuyên truyền hiệu quả sẽ giúp hộ kinh doanh tuân thủ chính sách mà không lo lắng.

Điều chỉnh thuế khoán linh hoạt

Theo Luật Quản lý thuế và Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế khoán được xác định dựa trên dữ liệu cơ quan thuế và tờ khai của hộ kinh doanh. Nếu doanh thu biến động quá 50%, các hộ có thể đề nghị điều chỉnh mức thuế từ thời điểm biến động, tránh truy thu cho giai đoạn trước.

Chính sách này giúp hộ kinh doanh linh hoạt trong quản lý thuế, đảm bảo nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế. Cơ quan thuế cam kết không truy thu thuế khoán nếu doanh thu tăng sau khi áp dụng hóa đơn điện tử, giảm áp lực cho các hộ.

Điều chỉnh thuế linh hoạt tạo điều kiện để hộ kinh doanh tuân thủ mà không bị bất ngờ.

Hướng tới kinh doanh minh bạch

Việc triển khai hóa đơn điện tử theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP nhằm tăng cường minh bạch và chống gian lận thương mại. Cơ quan thuế khuyến khích họ kinh doanh sử dụng hóa đơn hợp lệ khi mua hàng, đảm bảo hàng hóa đủ điều kiện lưu thông và tránh rủi ro bị tịch thu.

Chi cục Thuế khu vực I nhấn mạnh rằng chính sách thuế không gây khó khăn, mà hỗ trợ hộ kinh doanh hoạt động đúng quy định. Trong giai đoạn đầu, cơ quan thuế ưu tiên tuyên truyền, hướng dẫn thay vì xử phạt, nhưng sẽ xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.

Chính sách mới là cơ hội để hộ kinh doanh xây dựng mô hình kinh doanh bền vững, minh bạch.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn