Quy hoạch điện VIII đầu tư 15 tỉ USD, doanh nghiệp thiết bị điện hưởng lợi lớn

Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 (Quy hoạch điện VIII) xác định ngành điện là hạ tầng quan trọng, cần đi trước để thúc đẩy phát triển bền vững. Tổng vốn đầu tư cho nguồn và lưới điện truyền tải giai đoạn 2021-2030 đạt 134,7 tỉ USD, trong đó lưới truyền tải điện chiếm 14,9 tỉ USD.

Riêng giai đoạn 2026-2030, vốn đầu tư ngành điện cần 77,6 tỉ USD, với 5,9 tỉ USD dành cho lưới truyền tải. Quy hoạch tập trung vào các đường dây 500kV, trạm biến áp 500kV, và hệ thống 220kV để nâng cao hiệu quả truyền tải, đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng. Điều này giúp giảm thiểu tình trạng thiếu hụt điện năng ở các khu vực trọng điểm.

Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia đặt mục tiêu năm 2025 khởi công 34 dự án và hoàn thành 74 dự án, với tổng giá trị đầu tư xây dựng 20.670 tỉ đồng, trong đó đầu tư thuần 14.746 tỉ đồng. Các dự án này sẽ cải thiện đáng kể khả năng truyền tải, giảm nguy cơ quá tải lưới điện, đặc biệt tại các khu vực công nghiệp lớn.

Luật Điện lực sửa đổi gần đây cũng tạo thuận lợi, cho phép tư nhân hóa đường dây truyền tải từ 220kV trở xuống và phân cấp quyết định chủ trương đầu tư cho địa phương. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp thiết bị điện và xây lắp điện, đặc biệt khi nhu cầu hạ tầng điện tăng mạnh trong bối cảnh đô thị hóa nhanh.

Quy hoạch điện VIII mang lại lợi ích dài hạn cho doanh nghiệp thiết bị điện. Theo các công ty chứng khoán, vốn đầu tư lưới truyền tải tăng từ mức trung bình 1 tỉ USD/năm (2011-2020) lên 1,5 tỉ USD/năm (2020-2030), và dự kiến 1,7-1,9 tỉ USD/năm (2031-2050). Tỷ lệ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR – tỷ lệ tăng trưởng trung bình mỗi năm) cho xây dựng đường dây truyền tải đạt 11%/năm, trạm biến áp 13%/năm.

Nhu cầu máy biến áp và cáp điện tăng cao để tránh quá tải lưới, đặc biệt khi năng lượng tái tạo phát triển mạnh. Các dự án giao thông và viễn thông cũng làm tăng nhu cầu thiết bị điện, từ dây dẫn đến thiết bị đo lường. Doanh nghiệp đầu ngành thiết bị điện ghi nhận kết quả tích cực. Một tập đoàn lớn đạt doanh thu thuần năm 2024 vượt 21.130 tỉ đồng, tăng 27,2%, lợi nhuận trước thuế 2.152 tỉ đồng, tăng 112,6% so với năm trước. Năm 2025, tập đoàn đặt mục tiêu doanh thu 37.600 tỉ đồng, tăng 11,5%, với lĩnh vực thiết bị điện đóng góp gần 60%.

Riêng mảng thiết bị điện nhắm doanh thu 22.282 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế 1.686 tỉ đồng. Tập đoàn Điện lực Việt Nam là khách hàng lớn, chiếm 20% doanh thu cáp và 50% doanh thu máy biến áp. Các sản phẩm chủ lực như dây cáp điện và máy biến áp đang giữ vị trí dẫn đầu thị trường.

Các doanh nghiệp xây lắp điện cũng hưởng lợi. Một công ty đạt doanh thu 10.078 tỉ đồng năm 2024, công ty khác ghi nhận 1.336 tỉ đồng, nhờ số lượng dự án lưới điện tăng. Sự hồi phục của thị trường bất động sản và nhu cầu điện dân dụng cũng thúc đẩy doanh thu thiết bị điện. Tuy nhiên, mảng năng lượng của một số doanh nghiệp có thể chịu ảnh hưởng do thoái vốn khỏi các dự án, đòi hỏi điều chỉnh chiến lược để duy trì tăng trưởng.

Quy hoạch điện VIII tạo động lực lớn cho ngành thiết bị điện và xây lắp điện. Nhu cầu hạ tầng điện tăng từ các dự án giao thông, viễn thông, và năng lượng tái tạo sẽ thúc đẩy sản xuất dây dẫn, máy biến áp. Sự chuyển đổi năng lượng xanh cũng đòi hỏi đầu tư mạnh vào hạ tầng điện để đảm bảo ổn định lưới, đặc biệt khi các nguồn điện mặt trời và gió ngày càng phổ biến.

60s Hôm Nay dự báo, thị trường chứng khoán sẽ ghi nhận sự tăng trưởng của cổ phiếu ngành điện, trong khi bất động sản hưởng lợi gián tiếp từ hạ tầng cải thiện. Nhà đầu tư nên cân nhắc các doanh nghiệp có nợ vay giảm, biên lợi nhuận cải thiện. Doanh nghiệp cần tận dụng khung pháp lý mới để mở rộng sản xuất, đón đầu nhu cầu, và đầu tư vào công nghệ hiện đại.

Quy hoạch điện VIII mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp thiết bị điện. Thị trường hứa hẹn tăng trưởng, nhưng cần chiến lược dài hạn để tận dụng tối đa tiềm năng. Doanh nghiệp nên tập trung vào đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời quản lý tốt chi phí để cạnh tranh hiệu quả.