Kích cầu tiêu dùng: Bộ Tài chính đề xuất tiếp tục giảm VAT 2%

Bộ Tài chính đề xuất giảm 2% thuế VAT cho hàng hóa, dịch vụ thuộc nhóm 10%, trừ một số lĩnh vực, trong 6 tháng đầu năm 2025.

Tiếp đà kích cầu tiêu dùng

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội về việc tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2% trong nửa đầu năm 2025. Đề xuất này được đưa ra dựa trên những kết quả tích cực mà chính sách giảm VAT đã mang lại cho nền kinh tế trong những năm gần đây. Cụ thể, các nhóm hàng hóa, dịch vụ hiện đang chịu thuế suất 10% sẽ được giảm xuống còn 8%, tương tự như chính sách đã được áp dụng trong giai đoạn 2022 – 2024.

Phạm vi áp dụng và ngoại lệ

Chính sách giảm VAT 2% sẽ áp dụng cho hầu hết hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 10%, tuy nhiên, một số lĩnh vực sẽ không nằm trong phạm vi được hưởng lợi từ chính sách này. Các lĩnh vực này bao gồm: viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính – ngân hàng – chứng khoán – bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản xuất kim loại và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, khai khoáng (trừ khai thác than), sản xuất than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất, cùng các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Việc loại trừ các lĩnh vực này nhằm tập trung nguồn lực kích cầu vào các ngành hàng thiết yếu, trực tiếp tác động đến đời sống người dân và thúc đẩy sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Hiệu quả kích cầu từ chính sách giảm VAT những năm trước

Bộ Tài chính nhấn mạnh hiệu quả tích cực của chính sách giảm VAT trong việc kích cầu tiêu dùng và hỗ trợ doanh nghiệp. Trong năm 2022, việc giảm VAT đã hỗ trợ doanh nghiệp và người dân khoảng 51,4 nghìn tỷ đồng, góp phần đáng kể vào mức tăng trưởng 19,8% của tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng so với năm 2021.

Năm 2023, chính sách này tiếp tục hỗ trợ khoảng 23,4 nghìn tỷ đồng, góp phần vào mức tăng trưởng 9,6% của tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Đối với năm 2024, con số ước tính khoảng 49 nghìn tỷ đồng.

Bối cảnh kinh tế thuận lợi và triển vọng năm 2025

Đề xuất giảm VAT được đưa ra trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang có những tín hiệu phục hồi tích cực. Theo báo cáo của Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kinh tế – xã hội năm 2024 cho thấy nhiều điểm sáng, với 14/15 chỉ tiêu kinh tế – xã hội chủ yếu đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm đạt 6,82%, dự kiến cả năm đạt 6,8 – 7%, cao hơn mục tiêu Quốc hội giao.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 10 tháng đầu năm 2024 tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát được kiểm soát ở mức hợp lý, CPI tăng 3,78% so với cùng kỳ. Xuất khẩu tăng trưởng ổn định, cán cân thương mại duy trì xuất siêu. Thu ngân sách nhà nước đạt 97,2% dự toán và tăng 17,3% so với cùng kỳ.

Trong bối cảnh này, việc tiếp tục giảm VAT được kỳ vọng sẽ duy trì đà tăng trưởng, thúc đẩy tiêu dùng nội địa, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn và tạo thêm việc làm cho người lao động. Chính sách này cũng phù hợp với mục tiêu tổng thể của Chính phủ là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Phân tích tác động và kỳ vọng

Chính sách giảm VAT được đánh giá là một biện pháp hữu hiệu trong việc giảm giá thành sản phẩm, kích thích sức mua của người tiêu dùng, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế. Việc giảm thuế giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, tăng khả năng cạnh tranh và mở rộng sản xuất. Đối với người tiêu dùng, giá cả hàng hóa, dịch vụ giảm sẽ kích thích nhu cầu mua sắm, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, việc giảm thuế cũng đồng nghĩa với việc giảm nguồn thu ngân sách nhà nước. Do đó, Bộ Tài chính cần có những tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo cân đối ngân sách và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô. Bên cạnh đó, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo các doanh nghiệp thực hiện đúng chính sách giảm giá, đưa lợi ích thực sự đến tay người tiêu dùng. Việc tiếp tục giảm VAT trong 6 tháng đầu năm 2025 được kỳ vọng sẽ tạo ra cú hích mới cho nền kinh tế, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội đã đề ra.

Kim Khanh

Nguồn tham khảo: Tạp chí Công Thương