28/10/2024 lúc 17:12

Xuất khẩu cà phê vượt 5 tỷ USD, giá cao nhưng thị trường ế ẩm đầu vụ mới

Xuất khẩu cà phê Việt Nam đạt kỷ lục hơn 5,43 tỷ USD trong niên vụ 2023-2024, nhưng thị trường đang đối mặt với nhiều thách thức khi giá giảm mạnh và đầu ra gặp khó khăn.

xuat-khau-ca-phe-doi-mat-nhieu-kho-khan
Ảnh minh hoạ

Xuất khẩu cà phê tăng kỷ lục nhưng thị trường biến động mạnh

Niên vụ 2023-2024 đánh dấu một cột mốc đáng nhớ với ngành cà phê Việt Nam khi kim ngạch xuất khẩu lần đầu tiên vượt mốc 5 tỷ USD, đạt 5,43 tỷ USD.

Dù tổng giá trị tăng mạnh, khối lượng xuất khẩu chỉ đạt 1,45 triệu tấn, giảm 12,7% so với niên vụ trước. Nguyên nhân chính là giá cà phê tăng cao trong bối cảnh nguồn cung hạn chế, giúp doanh thu cải thiện đáng kể dù sản lượng sụt giảm.

Tuy nhiên, thị trường đang trải qua giai đoạn đầy biến động. Ngay từ đầu niên vụ mới, giá cà phê trên sàn kỳ hạn giảm nhanh khiến hoạt động giao dịch đình trệ.

Trong khoảng thời gian từ ngày 1-25/10/2024, giá cà phê giảm khoảng 800 USD/tấn, tạo áp lực lớn lên cả người bán lẫn nhà xuất khẩu. Không chỉ vậy, việc vận chuyển cà phê qua châu Âu gặp khó khăn do căng thẳng tại Biển Đỏ, khiến hàng loạt lô hàng bị trì hoãn.

Một yếu tố khác cũng gây ảnh hưởng mạnh đến xuất khẩu là Quy định chống phá rừng (EUDR) của Liên minh châu Âu (EU). Dù quy định này chưa chính thức có hiệu lực, nhiều doanh nghiệp đã tăng cường thu mua cà phê Việt Nam trước thời hạn áp dụng, khiến giá đẩy lên cao.

Đến thời điểm hiện tại, khi EUDR bị hoãn, lượng hàng tồn lại đang gây áp lực lớn lên thị trường, khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó trong việc tiêu thụ hàng tồn kho.

Ong-Nguyen-Quang-Binh-Chuyen-gia-nghien-cuu-Thi-truong-Ca-phe
Ông Nguyễn Quang Bình, Chuyên gia nghiên cứu Thị trường Cà phê

Giá cao khiến xuất khẩu chững lại, doanh nghiệp lo lắng

Một vấn đề lớn hiện nay là giá cà phê Việt Nam đang ở mức cao, khiến nhiều nhà chế biến quốc tế tạm thời chuyển sang sử dụng các loại cà phê khác. Theo ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (Vicofa), giá cà phê nội địa đang cao hơn so với các nguồn cung khác, làm giảm sức cạnh tranh của cà phê Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ông Nam nhận định rằng, mặc dù người tiêu dùng thế giới đã quen với vị cà phê Robusta của Việt Nam, nhưng nếu giá vẫn ở mức quá cao, họ có thể tìm kiếm nguồn thay thế trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, về lâu dài, nhu cầu đối với cà phê Việt Nam vẫn duy trì ổn định, đòi hỏi ngành xuất khẩu phải có chiến lược giá hợp lý để đảm bảo lợi ích cho cả nông dân lẫn doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các quỹ đầu cơ trên thị trường tài chính cũng tác động đáng kể đến giá cà phê. Việc đồng USD tăng mạnh trong thời gian qua khiến các quỹ này đẩy mạnh bán ra, góp phần kéo giá cà phê giảm sâu.

Trong điều kiện thị trường hiện tại, nhiều chuyên gia khuyến nghị ngành cà phê cần tập trung vào chất lượng sản phẩm thay vì chạy theo số lượng để duy trì giá trị lâu dài.

Xuất khẩu cà phê sẽ chịu áp lực lớn trong những năm tới

xuất khẩu
Tính chung cả năm 2024, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ước đạt 1,32 triệu tấn, trị giá 5,48 tỷ USD. Ảnh: Văn Hoàng

Nhìn về triển vọng dài hạn, ngành cà phê Việt Nam có thể đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn khi nhiều quốc gia khác đẩy mạnh sản xuất.

Theo chuyên gia Nguyễn Quang Bình, khi giá cà phê thế giới đạt 3.000 USD/tấn, nhiều nước như Uganda, Kenya, Tanzania, Ấn Độ và thậm chí Liberia đã mở rộng diện tích trồng cà phê. Trong vài năm tới, khi các khu vực này đi vào thu hoạch, sản lượng cà phê toàn cầu có thể bùng nổ, gây áp lực lớn lên thị trường xuất khẩu.

Trong bối cảnh đó, việc duy trì vị thế của Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu cà phê thế giới sẽ phụ thuộc vào khả năng điều chỉnh chiến lược sản xuất và thương mại. Nếu tập trung vào phát triển chất lượng, xây dựng thương hiệu và nâng cao tiêu chuẩn bền vững, cà phê Việt Nam có thể tiếp tục giữ vững sức hút trên thị trường quốc tế, ngay cả khi cạnh tranh gia tăng.

Dù đối mặt với nhiều thách thức, ngành cà phê vẫn có cơ hội tăng trưởng nếu tận dụng tốt các lợi thế sẵn có. Xuất khẩu cà phê Việt Nam có thể tiếp tục đóng vai trò quan trọng trên thị trường toàn cầu, nhưng cần có những bước đi vững chắc để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững trong tương lai.

Kim Khanh

Nguồn tham khảo: Nhịp sống kinh doanh