Xuất khẩu cà phê tiếp tục xu hướng tăng giá trị

Xuất khẩu cà phê Việt Nam niên vụ 2023/2024 đạt kim ngạch kỷ lục 5,43 tỷ USD, bất chấp sản lượng giảm. Giá cà phê tăng cao là động lực chính.

Ngành cà phê Việt Nam vừa ghi nhận một thành tích ấn tượng trong niên vụ 2023/2024, với kim ngạch xuất khẩu đạt mức kỷ lục 5,43 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên xuất khẩu cà phê Việt Nam vượt mốc 5 tỷ USD trong một niên vụ, bất chấp việc sản lượng cà phê giảm so với niên vụ trước.

Cà phê xuất khẩu: Giá trị tăng mạnh

Theo Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (VICOFA), trong niên vụ 2023/2024 (từ 1/10/2023 đến 30/9/2024), Việt Nam xuất khẩu khoảng 1,46 triệu tấn cà phê, giảm 12,1% so với niên vụ trước. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu lại tăng mạnh 33,1%, đạt 5,43 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay.

Giá xuất khẩu cà phê tăng cao là động lực chính cho sự tăng trưởng ấn tượng này. Giá xuất khẩu bình quân trong tháng 9/2024 đạt 5.469 USD/tấn, mức cao nhất trong lịch sử, tăng 5,8% so với tháng trước và tăng tới 68,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung cả niên vụ, giá xuất khẩu bình quân đạt 3.673 USD/tấn, tăng gần 50% so với niên vụ trước. Cà phê trở thành nông sản có giá tăng mạnh nhất trong số các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Thị trường xuất khẩu

Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam trong niên vụ 2023/2024, chiếm 38% tổng khối lượng và 37% tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê. Mặc dù khối lượng xuất khẩu sang EU giảm 8,6%, nhưng kim ngạch lại tăng 41%, đạt 2 tỷ USD. Đức, Italy và Tây Ban Nha là ba thị trường nhập khẩu cà phê lớn nhất từ Việt Nam, với kim ngạch lần lượt đạt 607 triệu USD, 417 triệu USD và 413 triệu USD, tăng trưởng mạnh so với niên vụ trước.

Một số thị trường khác như Nhật Bản và Nga cũng tăng trưởng kim ngạch, mặc dù khối lượng nhập khẩu giảm. Điều này cho thấy giá cà phê xuất khẩu tăng cao đã bù đắp cho sự sụt giảm về khối lượng, giúp kim ngạch xuất khẩu cà phê vẫn đạt mức kỷ lục.

Những thách thức

Mặc dù đạt được thành tích xuất khẩu ấn tượng, ngành cà phê Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Diện tích trồng cà phê tiếp tục giảm do nông dân chuyển đổi sang trồng cây ăn trái, khiến sản lượng cà phê niên vụ 2024/2025 dự kiến ở mức thấp nhất trong nhiều năm. Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch VICOFA, cho rằng việc tăng diện tích và sản lượng cà phê trong thời gian tới là rất khó khăn.

Nguồn cung cà phê giảm cũng ảnh hưởng đến lượng tồn kho chuyển sang niên vụ mới. Theo một số thương nhân, lượng tồn kho cà phê gần như bằng 0, khiến giá cà phê đầu niên vụ 2024/2025 vẫn ở mức cao. Giá cà phê tại Tây Nguyên hiện đang ở mức trên 110.000 đồng/kg, cao gần gấp đôi so với đầu niên vụ trước.

Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột dự báo sản lượng cà phê niên vụ 2024/2025 có thể giảm 15% so với niên vụ trước, do ảnh hưởng của hạn hán tại Tây Nguyên trong giai đoạn quan trọng của quá trình sinh trưởng của cây cà phê. Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy xuất khẩu cà phê trong nửa đầu tháng 10/2024 tăng 0,4% về lượng và 7,5% về giá trị so với nửa đầu tháng 9, nhưng tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2023 (hơn 20% về lượng và 98% về trị giá).

Giá cà phê thế giới tăng cao do nhiều nguyên nhân, bao gồm biến đổi khí hậu, El Nino, xung đột quân sự và hoạt động đầu cơ. Quy định chống phá rừng (EUDR) của EU cũng được cho là một yếu tố tác động đến giá cà phê, khi các doanh nghiệp châu Âu tăng cường thu mua cà phê trước khi quy định này có hiệu lực.

Ông Nguyễn Nam Hải cho rằng, quy định EUDR sẽ ảnh hưởng đáng kể đến xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong thời gian tới. Ngành cà phê Việt Nam cần có những chiến lược phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao năng suất và chất lượng cà phê để duy trì vị thế trên thị trường quốc tế.

Chí Toàn

Nguồn tham khảo: Báo Chính Phủ