Việt Nam trên bản đồ ngành bán dẫn toàn cầu

Việt Nam đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một trong những trung tâm công nghệ bán dẫn mới của thế giới.

Với sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ – Trung kéo dài, Việt Nam nổi lên như một điểm đến chiến lược cho các doanh nghiệp trong ngành bán dẫn.

Tiềm năng phát triển ngành bán dẫn tại Việt Nam

Sự trỗi dậy của Việt Nam trong ngành công nghiệp bán dẫn không phải là ngẫu nhiên. Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp lớn đã nhìn thấy tiềm năng phát triển ở Việt Nam, từ nguồn nhân lực kỹ thuật đến cơ sở hạ tầng số đang ngày càng hoàn thiện. Các thương hiệu công nghệ hàng đầu như Intel, Samsung, và mới đây là FPT đã mạnh dạn đầu tư, xây dựng các dự án trong lĩnh vực bán dẫn.

Tại một buổi gặp gỡ nhà đầu tư, Ban lãnh đạo FPT chia sẻ rằng họ kỳ vọng thị trường Mỹ sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn vào năm 2025, khi chi tiêu công nghệ thông tin gia tăng trong nhiệm kỳ mới của Tổng thống Donald Trump. FPT đã nhanh chóng mở rộng dịch vụ trong ngành chip bán dẫn, từ thiết kế đến kiểm thử. Một nhà máy mới rộng 1.000 m² gần Hà Nội, với tổng vốn đầu tư 30 triệu USD, sẽ đi vào hoạt động vào đầu năm sau.

Những dự án này phản ánh quyết tâm của FPT trong việc nắm bắt cơ hội để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Hiện tại, giai đoạn back-end của ngành sản xuất bán dẫn, bao gồm lắp ráp, kiểm thử và đóng gói chip, đang do Trung Quốc chi phối. Tuy nhiên, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung đã thúc đẩy các doanh nghiệp dịch chuyển hoạt động này sang Việt Nam.

Theo báo cáo từ Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Mỹ (SIA) và Boston Consulting Group, Việt Nam có khả năng chiếm từ 8-9% thị phần toàn cầu trong lĩnh vực lắp ráp, kiểm thử và đóng gói chip (ATP) vào năm 2032, tăng mạnh so với mức 1% hiện tại.

Các dự án lớn đặt nền móng cho sự phát triển

Ngoài FPT, nhiều doanh nghiệp quốc tế đã chọn Việt Nam làm nơi đặt nhà máy mới. Hana Micron Việt Nam, một công ty Hàn Quốc, dự kiến đầu tư hơn 930 triệu USD để mở rộng hoạt động đóng gói chip nhớ thế hệ trước đến năm 2026. Amkor Technology, công ty có trụ sở tại Mỹ, cũng đã công bố kế hoạch trị giá 1,6 tỷ USD để xây dựng một nhà máy tiên tiến tại Việt Nam.

Tại TP.HCM, các doanh nghiệp như Microchip Technology, Texas Instruments, và Synopsys đã đầu tư vào lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Ông Trần Việt Hà, Phó Trưởng Ban Quản lý Các khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM (Hepza), cho biết Thành phố đang xúc tiến kế hoạch xây dựng Khu công nghiệp Phạm Văn Hai để chuẩn bị cơ sở hạ tầng đáp ứng nhu cầu đầu tư từ các doanh nghiệp FDI trong ngành vi mạch bán dẫn.

Thách thức và cơ hội

Mặc dù có nhiều tiềm năng, ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam vẫn còn rất mới, chủ yếu tập trung vào các mảng thiết kế, kiểm thử, và đóng gói. Tuy nhiên, việc thu hút thành công các dự án đầu tư lớn đang tạo nền móng để Việt Nam học hỏi và tiến sâu hơn vào chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Một trong những thách thức lớn nhất là nguồn nhân lực. Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hội đồng Quản trị FPT, nhấn mạnh rằng ngành bán dẫn toàn cầu đang thiếu hụt nhân lực trầm trọng. Nhiều quốc gia như Đài Loan, Hàn Quốc dù có chính sách ưu đãi, nhưng vẫn không đủ kỹ sư bán dẫn. Việt Nam, với tham vọng đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn, đang dần khẳng định mình là trung tâm đào tạo nhân lực cho ngành này.

Đại học Quốc gia TP.HCM và FPT là những đơn vị tiên phong trong việc xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu. FPT đặt mục tiêu đào tạo 10.000 nhân lực bán dẫn vào năm 2030. Đây là bước đi chiến lược để Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tham gia vào thị trường nhân lực bán dẫn toàn cầu.

Tầm nhìn tương lai

Chiến lược phát triển ngành bán dẫn của Việt Nam đặt mục tiêu đạt 25 tỷ USD/năm vào giai đoạn 2024-2030 và 100 tỷ USD/năm vào giai đoạn 2040-2050. Trong đó, dự kiến hình thành ít nhất 300 doanh nghiệp thiết kế, 3 nhà máy chế tạo chip bán dẫn, và 20 nhà máy đóng gói, kiểm thử sản phẩm.

Để đạt được những tham vọng này, Việt Nam cần tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài, đồng thời đẩy mạnh chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực. Những chính sách ưu đãi đầu tư, cùng sự bùng nổ của công nghệ 5G và IoT trong tương lai, sẽ là động lực lớn để Việt Nam thực hiện các mục tiêu đầy tham vọng.

Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế của mình trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Với sự hỗ trợ từ chính phủ, nỗ lực của các doanh nghiệp trong nước và quốc tế, cùng chiến lược đào tạo nhân lực bài bản, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghệ mới của thế giới. Liệu giấc mơ về một Việt Nam dẫn đầu trong ngành bán dẫn có trở thành hiện thực? Chỉ thời gian mới có câu trả lời.

Thu Ngân

Nguồn tham khảo: Nhịp cầu Đầu tư