V-pop khát vọng tạo làn sóng văn hóa toàn cầu mang bản sắc Việt

V-pop đang vươn xa với những dấu ấn từ Sơn Tùng M-TP, Hoàng Thùy Linh, nhưng cần chiến lược đồng bộ để tạo làn sóng văn hóa mạnh mẽ như Hallyu.

V-pop trỗi dậy với tiềm năng đột phá trên thị trường quốc tế

V-pop ngày càng khẳng định sức hút qua những bước tiến ấn tượng. Ca khúc Hãy Trao Cho Anh của Sơn Tùng M-TP hợp tác với Snoop Dogg từng gây tò mò trên trường quốc tế, trong khi Chi Pu tạo dấu ấn tại thị trường Trung Quốc. See Tình của Hoàng Thùy Linh lan tỏa mạnh mẽ trên TikTok, xuất hiện trong video từ Trung Quốc đến Hàn Quốc. Theo Spotify Việt Nam, các bài hát của Sơn Tùng M-TP, Hoàng Thùy Linh, và Đen Vâu dẫn đầu danh sách phát trực tuyến khu vực.

Thị trường âm nhạc Việt Nam cũng bùng nổ. Statista cho biết doanh thu âm nhạc trực tuyến năm 2024 đạt gần 40 triệu USD, đưa Việt Nam vào nhóm tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á. Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, giai đoạn 2018-2022, công nghiệp văn hóa đóng góp 1,059 triệu tỷ đồng (44 tỷ USD), tăng trưởng 7,2%/năm. Chỉ thị của Thủ tướng nhấn mạnh phát triển ngành này nhanh, bền vững, đậm bản sắc, tạo nền tảng cho V-pop vươn xa.

Cộng đồng người Việt ở nước ngoài, với hơn 650.000 lao động tại Đông Nam Á và các khu vực khác (theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội năm 2023), là khán giả tiềm năng, giúp V-pop lan tỏa mạnh mẽ hơn. Những thành công này mở ra cơ hội biến V-pop thành một hiện tượng văn hóa toàn cầu.

Thách thức kiến tạo làn sóng văn hóa bền vững mang tầm quốc tế

Tuy nhiên, V-pop vẫn chỉ là những “cơn sóng nhỏ,” thiếu sức mạnh như Hallyu của Hàn Quốc. K-pop thành công nhờ hệ sinh thái văn hóa đồng bộ từ âm nhạc, phim ảnh, thời trang đến game, được hỗ trợ bởi chiến lược quyền lực mềm của Chính phủ Hàn Quốc. Từ thập niên 1990, Hàn Quốc thành lập Cục Công nghiệp Văn hóa, đầu tư hàng tỷ USD, hợp tác với các tập đoàn như SM, JYP, YG để xây dựng thần tượng toàn cầu.

V-pop, ngược lại, còn thiếu chiến lược dài hạn. Nhạc sĩ Lucas Luân Nguyễn nhận định rằng sản phẩm âm nhạc Việt thường thiếu dấu ấn văn hóa riêng, khó cạnh tranh với nhạc phương Tây hay K-pop. Những thành công của Sơn Tùng M-TP hay Hoàng Thùy Linh chủ yếu mang tính cá nhân, chưa được hậu thuẫn bởi một hệ sinh thái văn hóa chặt chẽ. Nhạc sĩ Quốc Trung nhấn mạnh: “Thành công cá nhân không đại diện cho cả ngành công nghiệp âm nhạc Việt.”

Để tạo sóng văn hóa, V-pop cần kể những câu chuyện độc đáo bằng ngôn ngữ hiện đại. Để Mị Nói Cho Mà Nghe của Hoàng Thùy Linh đã chứng minh sức hút khi hiện đại hóa yếu tố truyền thống, hay Hãy Trao Cho Anh của Sơn Tùng M-TP từng lọt danh sách phát phổ biến tại Malaysia và Singapore, cho thấy tiềm năng khu vực của V-pop.

Xây dưng hệ sinh thái văn hóa đồng bộ để V-pop vươn xa

Để V-pop bứt phá, cần hơn những bài hát bắt tai. Việt Nam có kho tàng văn hóa phong phú từ lịch sử, nghệ thuật truyền thống, nhưng việc truyền tải chúng ra quốc tế còn phân tán. Một hệ sinh thái văn hóa, kết nối âm nhạc với phim ảnh, thời trang, và du lịch, là yếu tố then chốt. Chính phủ cần đóng vai trò xúc tác, hỗ trợ nghệ sĩ và doanh nghiệp xây dựng thương hiệu V-pop toàn cầu, tương tự mô hình Hàn Quốc.

Phó Giáo sư Donna Cleveland, Đại học RMIT Việt Nam, nhận định: “Ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đang trở thành trụ cột kinh tế sáng tạo, kết hợp giữa sản xuất và bảo tồn bản sắc. Với chiến lược đúng đắn, Việt Nam có thể khẳng định vị thế toàn cầu.” Chính sách hỗ trợ như giảm thuế, tài trợ dự án âm nhạc, hoặc quảng bá qua các sự kiện quốc tế sẽ giúp V-pop tiến xa hơn.

Nỗ lực của các nghệ sĩ cũng cần được phối hợp. Hoàng Thùy Linh với những dự án đậm chất Việt, hay Sơn Tùng M-TP với phong cách hiện đại, là khởi đầu. Tuy nhiên, để tạo làn sóng bền vững, V-pop cần những chiến dịch quảng bá thống nhất, từ sản xuất MV chất lượng cao đến hợp tác quốc tế, đưa văn hóa Việt vào từng giai điệu.

V-pop đang đứng trước cơ hội vàng để tạo làn sóng văn hóa toàn cầu, với những thành công từ Sơn Tùng M-TP, Hoàng Thùy Linh, và doanh thu âm nhạc tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, thiếu hệ sinh thái đồng bộ và chiến lược dài hạn vẫn là rào cản. Kết hợp bản sắc truyền thống với ngôn ngữ hiện đại, cùng sự hỗ trợ của Chính phủ, V-pop có thể biến giấc mơ thành hiện thực, đưa văn hóa Việt vươn xa thế giới.

Thùy Linh

Nguồn tham khảo: Nhịp cầu đầu tư