Trái phiếu doanh nghiệp phục hồi với 308.000 tỉ đồng dư nợ

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp lấy lại đà với 308.000 tỉ đồng dư nợ, minh bạch hơn nhờ xếp hạng tín nhiệm và quy định mới.

Diễn biến chính thị trường chứng khoán trái phiếu

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đang từng bước phục hồi sau biến động mạnh giai đoạn 2022-2023. Cuộc khủng hoảng trước đây để lại bài học lớn khi nhiều nhà đầu tư cá nhân, như các bậc phụ huynh tôi, chịu thiệt hại do thiếu thông tin. Năm 2022, hàng loạt doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, huy động hàng ngàn tỉ đồng trái phiếu nhưng thiếu minh bạch về sử dụng vốn. Người mua nhỏ lẻ, không chuyên, bị cuốn vào sản phẩm được quảng bá hấp dẫn mà không lường trước rủi ro.

Tình hình thay đổi tích cực từ cuối 2023. Nghị định 08/2023/NĐ-CP cho phép gia hạn nghĩa vụ trái phiếu hai năm, giúp doanh nghiệp cân đối thanh khoản và duy trì sản xuất. Bộ Tài chính siết chặt công bố thông tin định kỳ, đặc biệt với phát hành riêng lẻ, yêu cầu minh bạch hơn trên cổng thông tin C-Bond. Đến tháng 5/2025, giá trị phát hành trái phiếu từ tổ chức có xếp hạng tín nhiệm đạt 57.000 tỉ đồng, gấp 3,7 lần cùng kỳ 2024, chiếm gần 47% tổng giá trị thị trường.

Tổng dư nợ trái phiếu có xếp hạng tín nhiệm tăng vọt lên 308.000 tỉ đồng, chiếm 23% dư nợ toàn thị trường, tăng 5,2 lần so tháng 5/2024. Số lượng tổ chức công bố xếp hạng tín nhiệm cũng ấn tượng, với 56 đơn vị năm 2024, gấp 4,6 lần 2023 và 11 lần 2022. Năm 2025, 5 tháng đầu ghi nhận 17 tổ chức, tăng 1,1 lần so cùng kỳ.

Xu hướng này phản ánh nỗ lực cải thiện minh bạch, từng bước khôi phục niềm tin nhà đầu tư. Các doanh nghiệp bắt đầu chú trọng tuân thủ quy định, nâng cao chất lượng công bố thông tin trên cổng C-Bond, đồng thời hợp tác với tổ chức xếp hạng để tăng độ tin cậy.

Đánh giá tác động thị trường chứng khoán trái phiếu

Dữ liệu phản ánh sự chuyển mình của thị trường trái phiếu. Giai đoạn 2020-2022 phát triển nóng, thiếu minh bạch dẫn đến khủng hoảng. Nhà đầu tư cá nhân, không có nền tảng tài chính chuyên sâu, bị lôi kéo bởi lãi suất cao mà không nhận thức rõ rủi ro. Bất cân xứng thông tin giữa doanh nghiệp phát hành, nắm dữ liệu tài chính đầy đủ, và người mua chỉ dựa vào lời quảng bá, là nguyên nhân sâu xa. Nhiều người coi trái phiếu như tiết kiệm an toàn, dẫn đến tổn thất lớn.

Từ cuối 2023, khung pháp lý mới tạo bước ngoặt. Dư nợ 308.000 tỉ đồng từ tổ chức có xếp hạng tín nhiệm, tăng 5,2 lần so tháng 5/2024, cho thấy nhà đầu tư ưu tiên sản phẩm minh bạch. Giá trị phát hành 57.000 tỉ đồng chiếm 47% thị trường, phản ánh xu hướng tích cực. So với khủng hoảng 2008 tại Mỹ, khi MBS gây thiệt hại lớn do thiếu xếp hạng tín nhiệm, Việt Nam đang xây dựng cơ chế tương tự, với số lượng xếp hạng tăng từ 5 (2022) lên 56 (2024).

Tác động rõ nét qua tỷ lệ vỡ nợ. Nhóm có thể đầu tư chỉ 0,26%, trong khi nhóm đầu cơ lên 2,9%, thậm chí 15,77% trong khủng hoảng. Điều này khẳng định vai trò xếp hạng tín nhiệm, giúp nhà đầu tư cá nhân tránh rủi ro. Tuy nhiên, các doanh nghiệp yếu vẫn cần thời gian củng cố tài chính để đáp ứng yêu cầu mới, trong khi nhà đầu tư cần học cách phân tích thông tin và tham khảo báo cáo định kỳ.

Triển vọng thị trường chứng khoán trái phiếu

Thị trường chứng khoán trái phiếu dự báo tăng trưởng bền vững đến cuối 2026, với dư nợ có thể chạm 400.000 tỉ đồng nếu minh bạch tiếp tục cải thiện. Nhu cầu từ nhà đầu tư cá nhân tăng khi xếp hạng tín nhiệm trở thành tiêu chuẩn bắt buộc. Dự án Westgate hứa hẹn doanh thu 8.000 tỉ đồng khi pháp lý hoàn tất, củng cố vị thế AGG trong ngành bất động sản, hỗ trợ dòng vốn vào khu vực Bình Chánh.

Theo 60s Hôm Nay, nhà đầu tư nên chọn trái phiếu có xếp hạng, ưu tiên tổ chức uy tín, và theo dõi sát sao báo cáo tài chính để đánh giá rủi ro. Doanh nghiệp cần chủ động công bố thông tin để hút vốn, đặc biệt trong ngành tài chính, đồng thời tận dụng xu hướng minh bạch để xây dựng uy tín. Xu hướng này hỗ trợ ngành bất động sản, nhưng cần giám sát chặt chẽ tiến độ pháp lý và chất lượng xếp hạng để đảm bảo sự ổn định, tránh rủi ro tái diễn.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp mở ra cơ hội lớn nhờ minh bạch hóa. Dù thách thức từ quá khứ còn đó, xu hướng tích cực hứa hẹn giá trị bền vững trong dài hạn. Nhà đầu tư khéo léo sẽ tận dụng cơ hội này để gia tăng lợi ích, đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang dần ổn định và thu hút dòng vốn mới.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Tin Nhanh Chứng Khoán