Thương vụ sáp nhập lớn nhất ngành năng lượng sắp thành hiện thực?

Shell cân nhắc thâu tóm BP, tạo thương vụ sáp nhập lớn ngành dầu khí. Giá cổ phiếu BP lao dốc khiến thương vụ này trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.

Tập đoàn năng lượng Shell (Anh) đang đánh giá khả năng thâu tóm đối thủ BP, một động thái có thể tạo nên thương vụ sáp nhập lớn nhất lịch sử ngành dầu khí. Trong bối cảnh giá cổ phiếu BP giảm mạnh và ngành năng lượng đối mặt triển vọng ảm đạm, thương vụ này đang thu hút sự chú ý của giới đầu tư và phân tích toàn cầu.

Shell cân nhắc sáp nhập BP giữa khủng hoảng ngành dầu khí

Shell với vốn hóa thị trường 145,6 tỷ bảng Anh (193,2 tỷ USD), đang làm việc với các cố vấn để đánh giá tính khả thi của việc sáp nhập với BP, công ty có vốn hóa 55,9 tỷ bảng Anh. Theo Bloomberg, các cuộc thảo luận vẫn ở giai đoạn sơ bộ, nhưng nếu thành công, thương vụ sẽ định hình lại cục diện ngành năng lượng toàn cầu. Động thái này diễn ra khi BP đối mặt với nhiều khó khăn. Giá cổ phiếu BP giảm hơn 30% trong 12 tháng qua, phản ánh sự thiếu niềm tin của nhà đầu tư vào kế hoạch tái cơ cấu dưới thời Tổng giám đốc điều hành (CEO) Murray Auchincloss. Lợi nhuận quý 1/2025 của BP giảm gần 50%, xuống còn 1,4 tỷ USD, so với 2,7 tỷ USD cùng kỳ năm trước, chủ yếu do giá dầu suy yếu và triển vọng ngành năng lượng kém khả quan.

BP cũng trở thành mục tiêu của quỹ đầu cơ Elliott Management (Hoa Kỳ), vốn nổi tiếng với chiến lược đầu tư tích cực nhằm thúc đẩy giá trị cổ đông. Trong khi đó, Shell vẫn duy trì hiệu suất ổn định, với lợi nhuận sau điều chỉnh quý 1/2025 đạt 5,6 tỷ USD, giảm 28% nhưng vượt kỳ vọng của giới phân tích. Sự chênh lệch về vốn hóa và hiệu suất tài chính giữa hai công ty càng làm dấy lên đồn đoán về một thương vụ sáp nhập tiềm năng.

Thảo luận sơ bộ và chiến lược ưu tiên của Shell

Dù ý tưởng sáp nhập với BP được xem xét, Shell vẫn thận trọng. Nguồn tin từ Bloomberg cho biết Shell có thể chờ động thái từ BP hoặc một bên mua tiềm năng khác trước khi hành động. CEO Wael Sawan của Shell nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times rằng ưu tiên hiện tại là chương trình mua lại cổ phiếu (share buyback), được xem là cách hiệu quả để nâng cao giá trị cổ đông. “Chúng tôi luôn cân nhắc các cơ hội, nhưng phải so sánh với các lựa chọn thay thế. Hiện tại, mua lại cổ phiếu là lựa chọn đúng đắn nhất”, ông Sawan nói.

Shell cũng đang tập trung cải thiện hiệu suất hoạt động, duy trì kỷ luật tài chính và đơn giản hóa danh mục đầu tư. Trong năm qua, công ty đã thực hiện các thương vụ nhỏ hơn và rút vốn khỏi một số dự án năng lượng tái tạo để tập trung vào các mảng kinh doanh cốt lõi như dầu khí và khí hóa lỏng (LNG). Điều này trái ngược với BP, nơi chiến lược của CEO Auchincloss gặp khó khăn trong việc cân bằng giữa đầu tư vào năng lượng tái tạo và duy trì lợi nhuận từ nhiên liệu hóa thạch.

BP đối mặt áp lực tái cơ cấu và sự quan tâm từ quỹ đầu cơ

BP đang ở thế yếu sau khi cổ phiếu liên tục giảm giá và lợi nhuận sụt giảm. Hồi tháng 2/2025, CEO Murray Auchincloss công bố kế hoạch “tái thiết chiến lược” nhằm cải thiện giá trị thị trường. Kế hoạch này bao gồm giảm tham vọng về mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (net-zero emissions) và tăng đầu tư vào các dự án nhiên liệu hóa thạch, một động thái đảo ngược so với chiến lược của cựu CEO Bernard Looney. Tuy nhiên, kế hoạch này chưa thuyết phục được nhà đầu tư, và giá cổ phiếu BP tiếp tục tụt hậu so với các đối thủ như Shell hay ExxonMobil.

Sự suy yếu của BP đã thu hút sự chú ý từ Elliott Management, quỹ đầu cơ có trụ sở tại New York. Quỹ này thường nhắm đến các công ty gặp khó khăn để thúc đẩy thay đổi chiến lược hoặc bán tài sản nhằm tối đa hóa giá trị cổ đông. Sự hiện diện của Elliott Management làm tăng áp lực lên ban lãnh đạo BP, đồng thời khiến thương vụ sáp nhập với Shell trở nên hấp dẫn hơn trong mắt giới phân tích.

Shell và BP từ chối bình luận, thị trường chờ đợi diễn biến mới

Cả Shell và BP đều từ chối bình luận trực tiếp về thông tin sáp nhập. Người phát ngôn của Shell nhấn mạnh: “Chúng tôi tập trung tối đa vào nâng cao giá trị thông qua cải thiện hiệu suất, kỷ luật tài chính và đơn giản hóa hoạt động”. Trong khi đó, BP giữ im lặng, nhưng các động thái tái cơ cấu gần đây cho thấy công ty đang nỗ lực lấy lại niềm tin từ nhà đầu tư. Tuy nhiên, với chênh lệch vốn hóa lớn và hiệu suất tài chính vượt trội của Shell, BP có thể khó kháng cự nếu Shell quyết định thúc đẩy thương vụ.

Thị trường chứng khoán London đang theo dõi sát sao diễn biến này. Một thương vụ sáp nhập giữa hai gã khổng lồ dầu khí Anh không chỉ ảnh hưởng đến ngành năng lượng mà còn có tác động lớn đến chỉ số FTSE 100, nơi cả Shell và BP đều là những thành phần quan trọng. Ngoài ra, thương vụ này có thể kích hoạt các đợt tái cơ cấu khác trong ngành, khi các công ty dầu khí lớn tìm cách củng cố vị thế trong bối cảnh giá dầu biến động và áp lực chuyển đổi năng lượng ngày càng tăng.

Thương vụ sáp nhập giữa Shell và BP, dù mới ở giai đoạn thảo luận sơ bộ, đã làm nóng thị trường năng lượng toàn cầu. Nếu thành công, nó sẽ tạo ra một tập đoàn dầu khí khổng lồ, định hình lại cục diện ngành trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, với ưu tiên mua lại cổ phiếu và chiến lược thận trọng của Shell, khả năng thương vụ này thành hiện thực vẫn là dấu hỏi lớn. Trong khi đó, BP cần nhanh chóng lấy lại đà tăng trưởng để tránh trở thành mục tiêu dễ dàng cho các nhà đầu tư tích cực như Elliott Management. Thị trường đang chờ đợi những động thái tiếp theo từ hai gã khổng lồ này.

Chí Cường