Thúc đẩy xuất nhập khẩu qua cửa khẩu với giải pháp gỡ nút thắt thông quan

Hải quan Lạng Sơn hỗ trợ doanh nghiệp tại cửa khẩu Hữu Nghị và Cốc Nam, cải cách thủ tục, chuyển đổi số, đàm phán quốc tế để tăng thông quan và kim ngạch.

Doanh nghiệp đối mặt nhiều rào cản tại cửa khẩu

Tại Hội nghị đối thoại Hải quan-doanh nghiệp 2025 ở Lạng Sơn, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu nêu rõ những khó khăn trong thông quan hàng hóa. Trung Quốc siết chặt quy định, đặc biệt với nông sản và công nghệ, khiến thời gian thông quan tại cửa khẩu Hữu Nghị và Cốc Nam kéo dài, gây ách tắc và tăng chi phí. Ông Vũ Ngọc Minh (Công ty Trường Thịnh, Hà Nội) cho biết, từ ngày 1/1/2025, Thông tư 79/2024/TT-BCA của Bộ Công an khiến thủ tục nhập khẩu ô tô mất 2–3 ngày, so với 24 giờ trước đây.

Bà Phạm Thị Hải Yến (Công ty Máy Việt Nam) chia sẻ, mỗi ngày công ty nhập 60–70 xe ô tô qua Hữu Nghị, nhưng phía Trung Quốc chỉ thông quan một nửa số lượng mong muốn. Việc áp mã HS cho linh kiện ô tô thiếu hướng dẫn cụ thể, làm chậm tiến độ. Tại cửa khẩu Cốc Nam, kim ngạch xuất nhập khẩu 3 tháng đầu 2025 gần bằng 0, do thời gian làm thủ tục chỉ 6 giờ/ngày, nghỉ cuối tuần, và thiếu chính sách ưu đãi cho hoa quả tươi.

Doanh nghiệp kiến nghị các bộ ngành đàm phán với Trung Quốc để đơn giản hóa thủ tục, kéo dài thời gian thông quan, và cung cấp hướng dẫn rõ ràng về quy định mới, tránh tình trạng làm lại giấy tờ nhiều lần.

Giải pháp tháo gỡ từ hải quan và địa phương

Hải quan Lạng Sơn cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, đẩy mạnh cải cách hành chính và chuyển đổi số theo Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Bà Hà Thị Kim Dung, Đội trưởng Hải quan Hữu Nghị, nhấn mạnh đơn vị đã tăng nhân lực, làm thêm giờ, và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng để rút ngắn thời gian thông quan. Chi cục trưởng Nguyễn Văn Hoàn khẳng định Hải quan khu vực VI ứng dụng công nghệ, hiện đại hóa quản lý để hỗ trợ doanh nghiệp tối đa.

Tại Cốc Nam, ông Nguyễn Công Tuân, Đội trưởng Hải quan, đã hội đàm với Hải quan Lũng Nghịu (Trung Quốc) từ tháng 3/2025, thống nhất tăng thời gian làm việc lên 7,5 giờ/ngày, mở thêm cuối tuần theo lịch hẹn, và ưu đãi cho nông sản như xoài tươi. Từ 7/4/2025, lái xe Việt Nam mang sổ thông hành được nhập cảnh qua Lũng Nghịu, tạo thuận lợi lớn. Kết quả, kim ngạch tại Cốc Nam từ tháng 4 đến 16/5/2025 đạt 33,5 triệu USD, tăng 272,4% so với cùng kỳ 2024.

Ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng – Lạng Sơn, cho biết đã tổ chức hai hội đàm với Quảng Tây (Trung Quốc) để nâng cao tiện ích thông quan. Phó Chủ tịch tỉnh Đoàn Thanh Sơn đề xuất xây dựng cửa khẩu thông minh, đầu tư hạ tầng, đặc biệt là mở rộng tuyến đường Cốc Nam – Lũng Nghịu, nhằm nâng năng lực thông quan.

Tăng cường hạ tầng, đẩy mạnh hợp tác quốc tế

Kinh tế cửa khẩu là động lực quan trọng của Lạng Sơn, với kim ngạch xuất nhập khẩu 5 tháng đầu 2025 đạt 32 tỷ USD, tăng 28% so với 2024. Riêng ô tô nhập khẩu đạt 8.201 lượt xe, tăng 22%. Tuy nhiên, để Cốc Nam trở lại đỉnh cao kim ngạch 621 triệu USD như 2019, tỉnh cần tiếp tục đầu tư hạ tầng, cải thiện kết nối giao thông, và đàm phán thêm chính sách ưu đãi với Trung Quốc.

Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh, tuân thủ pháp luật hải quan, và tận dụng các kênh đối thoại để cập nhật quy định mới. Bà Nông Thu Hà (Công ty Phú Anh) chia sẻ, từ tháng 4/2025, công ty chuyển sang thông quan tại Cốc Nam nhờ thủ tục thuận lợi hơn, minh chứng cho hiệu quả của các giải pháp tháo gỡ.

Chính quyền và Hải quan nên tăng cường truyền thông về chính sách, tổ chức hội nghị đối thoại thường xuyên, và triển khai Cổng dịch vụ công để minh bạch thủ tục. Các giải pháp này không chỉ giảm ách tắc mà còn củng cố vị thế Lạng Sơn trong giao thương Việt – Trung.

Hải quan Lạng Sơn đang nỗ lực gỡ nút thắt cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu tại Hữu Nghị và Cốc Nam, qua cải cách thủ tục, chuyển đổi số, và đàm phán với Trung Quốc. Với kim ngạch tăng mạnh và hạ tầng cải thiện, các cửa khẩu này hứa hẹn thúc đẩy giao thương, nhưng cần sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, địa phương, và quốc tế để đạt hiệu quả bền vững.

Thùy Linh