Tận dụng ưu đãi FTA: Cơ hội bứt phá thị trường xuất khẩu Việt Nam

FTA đang mở ra cánh cửa lớn cho hàng hóa Việt Nam vươn ra thế giới. Doanh nghiệp cần đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, và khai thác tối đa để đạt bước tiến vượt bậc.

Cơ hội lớn từ các hiệp định thương mại tự do

Năm 2024 được kỳ vọng là năm đầy triển vọng cho xuất khẩu Việt Nam, nhờ vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) như Hiệp định EVFTA hay CPTPP. Đây là thời điểm vàng để doanh nghiệp Việt tận dụng lợi thế ưu đãi thuế quan, đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường lớn như EU, Mỹ và ASEAN.

Theo Thạc sĩ Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp (CIEM), sự phục hồi kinh tế toàn cầu đang tạo ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp. Đặc biệt, việc tận dụng tốt các FTA không chỉ mở rộng thị trường mà còn thúc đẩy sự tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các số liệu gần đây cho thấy kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đến các thị trường như EU, Nhật Bản và Hàn Quốc đều tăng trưởng khả quan. Điển hình, Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch hai chiều đạt 168,5 tỷ USD, tăng 21,1% so với cùng kỳ năm trước.

Thách thức từ biến động toàn cầu

Bên cạnh những thuận lợi, các doanh nghiệp cũng đối mặt với không ít khó khăn. Giá nguyên vật liệu nhập khẩu tăng cao và chi phí vận tải biển chưa có dấu hiệu giảm đang gây áp lực lên giá thành sản phẩm xuất khẩu.

Ngoài ra, tình hình địa chính trị toàn cầu phức tạp, bao gồm xung đột tại Trung Đông và châu Âu, khiến chuỗi cung ứng gặp nhiều rủi ro. Thêm vào đó, các quy định khắt khe về phát triển bền vững tại các thị trường lớn như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) hay quy định chống phá rừng của EU đang tạo thêm rào cản cho doanh nghiệp Việt.

Bà Trần Thị Thanh Tâm, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa (VCCI), nhấn mạnh rằng doanh nghiệp cần chủ động thích ứng với các yêu cầu mới để duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu.

Chiến lược đổi mới: Chìa khóa thành công

Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), các doanh nghiệp cần tập trung vào đổi mới sáng tạo để nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc đầu tư vào công nghệ sản xuất hiện đại, áp dụng giải pháp logistics xanh và tối ưu hóa chuỗi cung ứng sẽ giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần xây dựng kế hoạch kinh doanh dài hạn, tập trung vào các thị trường tiềm năng có FTA. Đặc biệt, việc phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn và áp dụng kinh tế số sẽ giúp nâng cao vị thế và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Ông Ngô Khắc Lễ, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Logistics Việt Nam (VLA), khuyến nghị doanh nghiệp nên sử dụng kho ngoại quan và vận chuyển đa phương thức để tối ưu hóa chi phí. Các giải pháp này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu rủi ro từ biến động thị trường.

Hơn nữa, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Việc nâng cao kỹ năng chuyên môn, đặc biệt là khả năng ứng dụng công nghệ và ngoại ngữ, sẽ giúp doanh nghiệp Việt tự tin hơn khi tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Vai trò hỗ trợ từ Nhà nước

Bên cạnh nỗ lực từ doanh nghiệp, sự hỗ trợ từ Nhà nước cũng đóng vai trò then chốt. Các chính sách ổn định kinh tế vĩ mô, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và đầu tư vào hạ tầng logistics là những yếu tố cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Theo ông Nguyễn Anh Dương, việc xây dựng chiến lược tận dụng FTA hiệu quả và điều chỉnh chính sách phù hợp với xu hướng phát triển toàn cầu sẽ giúp Việt Nam khai thác tối đa lợi ích từ các hiệp định thương mại.

Ngoài ra, việc thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp và cơ quan chức năng nhằm giải quyết nhanh chóng các thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn về pháp lý sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận tốt hơn với các thị trường quốc tế.

Kỳ vọng tăng trưởng xuất khẩu trong năm 2025

Từ nay đến quý I/2025, xuất khẩu của Việt Nam dự báo sẽ tiếp tục đà tăng trưởng nhờ nhu cầu phục hồi tại các thị trường lớn. Các hiệp định thương mại tự do khi được thực hiện hiệu quả sẽ là động lực thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu, tạo ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp Việt Nam.

Ông Trần Thanh Hải kỳ vọng rằng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược đổi mới, doanh nghiệp Việt có thể vượt qua thách thức, tận dụng tối đa các ưu đãi FTA và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

Việc tận dụng các hiệp định thương mại tự do không chỉ giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường mà còn là giải pháp hiệu quả để nâng cao năng lực cạnh tranh, từng bước vươn xa hơn trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.

Phương Thảo

Nguồn tham khảo: Thời báo Ngân hàng