Kỳ vọng FTA thúc đẩy xuất khẩu Việt Nam cuối năm 2024

Xuất khẩu Việt Nam 9 tháng đầu năm đạt gần 300 tỷ USD, thặng dư thương mại 20,79 tỷ USD. Đáng chú ý, doanh nghiệp nội địa tăng trưởng ấn tượng, cho thấy tín hiệu phục hồi kinh tế.

Thị trường xuất khẩu toàn cầu đang có những chuyển biến đáng kể, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và đầu tư của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Báo cáo mới nhất của Bộ Công Thương về tình hình sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại 9 tháng đầu năm 2024 cho thấy bức tranh xuất khẩu Việt Nam có những điểm sáng tích cực, đặc biệt là sự vươn lên của doanh nghiệp nội. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn những thách thức cần được lưu tâm.

Xuất khẩu tăng trưởng doanh nghiệp nội vươn lên

Trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 299,63 tỷ USD, tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước. Con số này cho thấy sự phục hồi đáng kể của nền kinh tế, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn.

Một điểm sáng đáng chú ý là sự tăng trưởng mạnh mẽ của khu vực kinh tế trong nước. Kim ngạch xuất khẩu của khu vực này đạt 83,47 tỷ USD, tăng trưởng tới 20,7% so với cùng kỳ năm 2023. Tốc độ này gần gấp đôi so với khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), cho thấy sự năng động và khả năng cạnh tranh ngày càng tăng của doanh nghiệp nội.

Đóng góp vào thành công chung của bức tranh xuất khẩu, có tới 30 mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, chiếm 92,3% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, 7 mặt hàng xuất khẩu chủ lực đạt trên 10 tỷ USD, chiếm 66,4% tổng kim ngạch. Điều này thể hiện sự đa dạng hóa trong cơ cấu hàng xuất khẩu của Việt Nam, giảm thiểu rủi ro phụ thuộc vào một số mặt hàng nhất định.

Nhóm hàng công nghiệp chế biến chế tạo tiếp tục đóng vai trò chủ lực, chiếm 84,7% tổng kim ngạch xuất khẩu với 253,9 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ. Nhiều mặt hàng công nghiệp chế biến đạt mức tăng trưởng hai con số, như sản phẩm chất dẻo, gỗ và sản phẩm gỗ, dệt may, da giày, sắt thép, điện tử, máy móc, thiết bị.

FTA và triển vọng xuất khẩu cuối năm

Các hiệp định thương mại tự do (FTA) tiếp tục đóng vai trò quan trọng, tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế. Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, đạt 89,4 tỷ USD, tăng 27,4%. Xuất khẩu sang EU và các thị trường khác như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản cũng có xu hướng phục hồi.

Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Căng thẳng địa chính trị, xung đột vũ trang, lạm phát, suy thoái kinh tế ở một số quốc gia có thể ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng toàn cầu. Các quy định về môi trường, lao động, chuỗi cung ứng ngày càng khắt khe cũng là thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp xuất khẩu.

Để duy trì đà tăng trưởng và tận dụng các cơ hội, Bộ Công Thương nhấn mạnh việc khai thác hiệu quả các FTA, đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu. Việc chuyển mạnh sang xuất khẩu chính ngạch, xây dựng thương hiệu, thúc đẩy xuất khẩu bền vững cũng là những yếu tố then chốt để nâng cao vị thế của hàng hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

Bên cạnh đó, cần chú trọng nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Việc tăng cường công tác xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thông tin thị trường, ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại cũng rất quan trọng.

Việc doanh nghiệp nội địa có tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao hơn doanh nghiệp FDI là một tín hiệu đáng mừng. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển của doanh nghiệp Việt và khả năng cạnh tranh ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng này, cần có sự hỗ trợ tích cực từ phía Nhà nước, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, khuyến khích đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Với những nỗ lực của Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và sự hỗ trợ của các FTA, hy vọng xuất khẩu Việt Nam sẽ tiếp tục đạt được những kết quả khả quan trong những tháng cuối năm, góp phần vào sự phát triển kinh tế đất nước. Thị trường chứng khoán cũng sẽ được hưởng lợi từ những kết quả tích cực này, tạo động lực cho các nhà đầu tư.

Kim Khanh