Startup AI Việt Nam thu hút vốn tăng gấp 8 lần năm 2024

Startup AI Việt Nam 2024 thu hút 80 triệu USD, tăng 8 lần, đứng thứ hai Đông Nam Á. AgriTech, GreenTech bùng nổ, củng cố vị thế đổi mới sáng tạo nhờ chính sách và kinh tế số.

Ngôi sao sáng trong hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều bất ổn, Việt Nam nổi bật như một điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo Báo cáo Đổi mới sáng tạo và đầu tư vốn tư nhân Việt Nam 2025, do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Tổ chức Phát triển đầu tư vốn tư nhân Việt Nam (VPCA), và Tập đoàn Tư vấn Boston (BCG) thực hiện, Startup AI Việt Nam đã thu hút 80 triệu USD vốn đầu tư tư nhân trong năm 2024, tăng gấp 8 lần so với mức 10 triệu USD của năm 2023. 

Sự tăng trưởng này không chỉ khẳng định sức hút của AI mà còn đưa Việt Nam lên vị trí thứ hai Đông Nam Á về số lượng startup AI, với 27% trong số 250 công ty khảo sát, chỉ sau Singapore (44%), theo Báo cáo GenAI Startup ASEAN 2024 của quỹ GenAI Fund. Các startup AI tiêu biểu như VinBrain, Eureka Robotics, NamiTech, Earable, Presight, và Palexy đang dẫn đầu với các giải pháp đột phá trong y tế, tài chính, thương mại điện tử, tự động hóa, và chăm sóc sức khỏe. 

VinBrain dưới sự dẫn dắt của nhà sáng lập Trương Quốc Hùng, đã gây chú ý tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 với công nghệ AI hỗ trợ chẩn đoán y tế, thu hút sự quan tâm từ nhà đầu tư quốc tế. BCG dự báo AI có thể đóng góp tới 120 tỷ USD vào GDP Việt Nam vào năm 2040, nhờ thúc đẩy doanh thu, tối ưu chi phí, và nâng cao năng suất lao động.

Tại Diễn đàn Đầu tư Đổi mới Sáng tạo Việt Nam (VIPCS) 2025 ngày 22/4 ở Hà Nội, đại diện NIC nhấn mạnh: “Hệ sinh thái AI Việt Nam đang định hình tương lai kinh tế, sẵn sàng dẫn đầu khu vực trong cuộc cách mạng công nghệ.”

AgriTech và Green Tech – Làn sóng đầu tư song hành

Bên cạnh AI, lĩnh vực công nghệ nông nghiệp (AgriTech) và công nghệ xanh (GreenTech) cũng ghi dấu ấn với sự tăng trưởng vượt bậc. Vốn đầu tư vào startup AgriTech tăng gấp 9 lần, từ 8 triệu USD năm 2023 lên 74 triệu USD năm 2024. Các dự án như Enfarm và Techcoop dẫn đầu với các giải pháp nông nghiệp chính xác, số hóa chuỗi cung ứng, và mô hình kinh doanh bền vững, đáp ứng nhu cầu phát triển nông nghiệp thông minh. 

GreenTech cũng bùng nổ với 10 thương vụ đầu tư trong năm 2024, nhờ xu hướng chuyển đổi xanh và thực hành ESG (môi trường, xã hội, quản trị), phù hợp với mục tiêu giảm phát thải toàn cầu.

Tổng vốn đầu tư đổi mới sáng tạo tại Việt Nam năm 2024 đạt 2,3 tỷ USD, trong đó 398 triệu USD dành cho đầu tư mạo hiểm. Gần 150 nhà đầu tư, chủ yếu từ Singapore, Nhật Bản, và Việt Nam, đã tham gia thị trường, đạt mức cao nhất kể từ năm 2021. 

Các thương vụ dưới 500.000 USD tăng 73%, cho thấy sức hút của startup giai đoạn đầu, trong khi các khoản đầu tư trung bình 100-300 triệu USD tăng gần gấp 3, phản ánh niềm tin vào các doanh nghiệp có nền tảng vững chắc. Nhà đầu tư Singapore dẫn đầu về mức độ tích cực, trong khi nhà đầu tư Nhật Bản quay trở lại mạnh mẽ sau thời gian trầm lắng.

Nền tảng vững chắc hậu thuẫn hệ sinh thái khởi nghiệp

Sự bứt phá của startup Việt Nam được hỗ trợ bởi các yếu tố nền tảng vững chắc. Quy hoạch tổng thể quốc gia 2021-2030 ưu tiên phát triển kinh tế số và kinh tế xanh, đi kèm với các cải cách về khung pháp lý, thị trường vốn, và hệ sinh thái tài chính minh bạch. 

Việt Nam đang trải qua chu kỳ đầu tư hạ tầng lớn nhất lịch sử, với gần 500 tỷ USD vốn FDI từ các tập đoàn như Samsung, Intel, Foxconn, và Lego. Tầng lớp trung lưu gia tăng, kinh tế số đóng góp gần 20% GDP, và nền kinh tế được dự báo đạt quy mô 1.100 tỷ USD vào năm 2035, tạo môi trường lý tưởng cho startup công nghệ, đặc biệt là AI, AgriTech, và GreenTech.

Bà Lê Hoàng Uyên Vy, Chủ tịch VPCA kiêm CEO Do Ventures, nhận định: “Việt Nam đã chuyển từ một thị trường tiềm năng thành trung tâm tăng trưởng bền vững. Chính sách tiên phong và hệ sinh thái khởi nghiệp năng động đang mở ra cơ hội bứt phá.” Ben Sheridan, Giám đốc toàn cầu khối đầu tư tài chính tại BCG, bổ sung: “Những nhà đầu tư hiểu đặc thù kinh tế Việt Nam và có chiến lược dài hạn sẽ định hình làn sóng tăng trưởng tiếp theo của Đông Nam Á.”

Thách thức và tầm nhìn tương lai

Sự tăng trưởng ấn tượng của startup AI, AgriTech, và GreenTech không chỉ là câu chuyện về dòng vốn mà còn về tiềm năng định hình tương lai kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, các startup đối mặt với thách thức như cạnh tranh khu vực, giữ chân nhân tài, và mở rộng thị trường quốc tế. 

Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đầu tư vào giáo dục công nghệ, và tạo điều kiện cho các startup tiếp cận vốn và đối tác toàn cầu. Đồng thời, việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp bền vững, kết nối giữa startup, nhà đầu tư, và doanh nghiệp lớn, sẽ là chìa khóa để duy trì đà tăng trưởng.

Việt Nam có lợi thế từ nguồn nhân lực công nghệ trẻ, chính sách hỗ trợ đổi mới sáng tạo, và sự quan tâm từ các nhà đầu tư quốc tế. Các startup như VinBrain, Techcoop, hay Enfarm không chỉ là biểu tượng của sự sáng tạo mà còn là minh chứng cho khát vọng đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ hàng đầu khu vực. 

Với nền tảng kinh tế số phát triển và dòng vốn FDI mạnh mẽ, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để vươn ra thế giới, không chỉ trong AI mà còn trong các lĩnh vực nông nghiệp và công nghệ xanh.

Năm 2024 đánh dấu bước ngoặt cho startup Việt Nam với 80 triệu USD vốn đầu tư vào AI, tăng gấp 8 lần, và 74 triệu USD vào AgriTech, tăng gấp 9 lần. Việt Nam đứng thứ hai Đông Nam Á về số lượng startup AI, khẳng định vị thế trong làn sóng công nghệ khu vực. Với sự hỗ trợ từ chính sách, FDI, và kinh tế số, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đang sẵn sàng bứt phá, định hình tương lai kinh tế đất nước và khu vực Đông Nam Á.

Thùy Linh