Quản lý đất đai hiệu quả trong mô hình chính quyền hai cấp

Bộ NN&MT ban hành Sổ tay quản lý đất đai, hỗ trợ chính quyền hai cấp vận hành hiệu quả, minh bạch từ 1/7/2025, giảm vướng mắc.

Khung pháp lý đồng bộ cho mô hình hai cấp

Để chuẩn bị cho mô hình chính quyền hai cấp, Cục Quản lý đất đai thuộc Bộ NN&MT đã chủ động rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đất đai. Theo bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai, cơ quan này đã tham mưu cho Bộ trình Chính phủ ban hành Nghị định 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025, quy định chi tiết về phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai. Nghị định này là nền tảng pháp lý quan trọng, đảm bảo sự phân cấp, phân quyền phù hợp với mô hình chính quyền mới. 

Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ NN&MT đã ban hành Thông tư 23/2025/TT-BNNMT về phân quyền, phân cấp và Quyết định 2304/QĐ-BNNMT công bố các thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai. Những văn bản này tạo nên hành lang pháp lý đồng bộ, giúp các địa phương triển khai nhiệm vụ một cách thống nhất và hiệu quả.

Bộ NN&MT cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu các địa phương rà soát quy trình, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu và tổ chức đào tạo cán bộ để đáp ứng yêu cầu quản lý trong bối cảnh mới. Cục Quản lý đất đai đã tích cực đồng hành cùng các địa phương, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, đảm bảo sự liên thông trong quản lý đất đai. Những nỗ lực này không chỉ giúp chính quyền vận hành hiệu quả mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai, từ đăng ký quyền sử dụng đất đến giải quyết tranh chấp.

Sổ tay cẩm nang chi tiết cho chính quyền

Sổ tay hướng dẫn được thiết kế với hai phần chính, cung cấp thông tin cụ thể và rõ ràng cho chính quyền cấp tỉnh và cấp xã. Phần đầu tiên hệ thống hóa nhiệm vụ và thẩm quyền của các cơ quan như HĐND, UBND, Chủ tịch UBND và các cơ quan chuyên môn. Ở cấp tỉnh, HĐND có 6 nhiệm vụ, UBND có 50 nhiệm vụ, Chủ tịch UBND có 37 nhiệm vụ và Sở NN&MT có 15 nhiệm vụ. Ở cấp xã, HĐND chịu trách nhiệm 4 nhiệm vụ, UBND có 45 nhiệm vụ, Chủ tịch UBND có 44 nhiệm vụ và cơ quan quản lý đất đai có 19 nhiệm vụ. Phần này giúp chính quyền các cấp hình dung rõ ràng trách nhiệm và công việc cần thực hiện trong mô hình chính quyền hai cấp, từ đó đảm bảo sự thống nhất và tránh chồng chéo trong quản lý.

Phần thứ hai của sổ tay tập trung vào các quy trình và thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, bao gồm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giải quyết tranh chấp đất đai. Các quy trình được trình bày chi tiết, giúp chính quyền thực hiện nhiệm vụ một cách khoa học và minh bạch. Tài liệu này không chỉ là công cụ hỗ trợ cho cán bộ mà còn giúp người dân hiểu rõ hơn về các bước thực hiện thủ tục, từ đó giảm thiểu thời gian và công sức khi làm việc với cơ quan nhà nước.

Quy trình thu hồi đất và cấp giấy chứng nhận

Sổ tay dành một phần quan trọng để hướng dẫn quy trình thu hồi đất với 16 bước chi tiết, bao gồm lập kế hoạch thu hồi, tổ chức họp dân, ban hành thông báo, kiểm đếm tài sản, lập và phê duyệt phương án bồi thường, chi trả bồi thường và bàn giao mặt bằng. Quy trình này được thiết kế để đảm bảo sự minh bạch và công bằng, đặc biệt trong các dự án liên quan đến giải phóng mặt bằng. Đối với thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu do cấp xã thực hiện, sổ tay nêu rõ ba bước chính: nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công, xác minh tại UBND cấp xã và cấp giấy chứng nhận sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính.

Thời gian giải quyết thủ tục được quy định rõ ràng: đăng ký đất đai lần đầu không quá 17 ngày làm việc, hoặc 20 ngày nếu kèm cấp giấy chứng nhận. Ở các khu vực miền núi, hải đảo hoặc vùng khó khăn, thời gian tối đa là 30 ngày làm việc. Những hướng dẫn này không chỉ giúp chính quyền thực hiện nhiệm vụ nhanh chóng mà còn tạo thuận lợi cho người dân trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ liên quan đến đất đai. Sổ tay cũng nhấn mạnh sự minh bạch trong quản lý, với các quy định cụ thể về trách nhiệm của từng cơ quan, từ cấp tỉnh đến cấp xã, đảm bảo không có sự chồng chéo hay chậm trễ trong xử lý hồ sơ.

Sổ tay hướng dẫn của Bộ NN&MT là công cụ thiết yếu, hỗ trợ chính quyền hai cấp quản lý đất đai hiệu quả từ 1/7/2025. Với khung pháp lý đồng bộ và quy trình chi tiết, tài liệu này không chỉ giúp chính quyền vận hành trơn tru mà còn tăng cường minh bạch, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Khánh Nhi

Nguồn: Znews