OpenAI và tuần lễ 500 tỷ USD: Nền móng siêu trí tuệ hay canh bạc liều lĩnh?

Hàng loạt thỏa thuận hàng trăm tỷ USD vừa được OpenAI công bố, mở ra kỷ nguyên hạ tầng AI mới nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro khổng lồ.

Liên tiếp những cú bắt tay kỷ lục

Chỉ trong một tuần, OpenAI công bố hàng loạt hợp tác làm rung chuyển thị trường. Nvidia cam kết đầu tư 100 tỷ USD để cung cấp hàng triệu GPU cho hệ thống trung tâm dữ liệu mới. Ngay sau đó, Oracle và SoftBank mở rộng vốn cho dự án “Stargate” với tổng cam kết 400 tỷ USD.

Chưa dừng lại, công ty tiếp tục thỏa thuận thương mại với Databricks, đưa GPT-5 vào nền tảng dữ liệu doanh nghiệp. Những động thái này biến OpenAI từ một startup gắn liền với ChatGPT thành ứng viên “hyperscaler” cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn điện toán đám mây.

Song, đi kèm tham vọng là mức “đốt tiền” hàng tỷ USD mỗi năm, cùng yêu cầu năng lượng đủ cho hàng chục triệu hộ gia đình Mỹ – con số khiến nhiều nhà kinh tế gọi đây là bước đi “liều lĩnh”.

Tầm nhìn khổng lồ và thách thức hạ tầng

CEO Sam Altman nhiều lần khẳng định chỉ một hạ tầng vật lý khổng lồ mới đủ cho kỷ nguyên siêu trí tuệ. Ông dự báo OpenAI sẽ chi hàng nghìn tỷ USD cho việc xây dựng trung tâm dữ liệu trong thập kỷ tới.

Riêng mục tiêu 17 GW công suất – tương đương 17 nhà máy điện hạt nhân – đã là thách thức gần như bất khả thi trong bối cảnh lưới điện Mỹ căng thẳng và năng lượng tái tạo còn nhiều rào cản. Altman công khai ủng hộ phát triển thêm các nhà máy điện phân hạch và nghiên cứu nhiệt hạch để giải quyết bài toán này.

Các nhà đầu tư như Menlo Ventures cho rằng đây không phải sự liều lĩnh, mà là điều kiện “sống còn” để duy trì lợi thế AI. Lịch sử cũng cho thấy những bước nhảy vọt AI đều gắn liền với bùng nổ năng lực tính toán, chứ không chỉ cải tiến thuật toán.

Bài toán tài chính nan giải

Những cam kết vốn khổng lồ chưa đồng nghĩa với dòng tiền dồi dào. Nvidia sẽ giải ngân theo từng giai đoạn, còn Microsoft – cổ đông lớn nhất – không sẵn sàng “viết séc vô hạn”. OpenAI buộc phải tính đến vay nợ hoặc thử nghiệm mô hình doanh thu mới như tích hợp quảng cáo trong ChatGPT.

Giám đốc tài chính Sarah Friar cho biết công ty muốn tự xây dựng một phần hạ tầng để hiểu rõ chi phí thực tế, đồng thời nâng cao khả năng thương lượng với các đối tác. Tuy nhiên, việc kết hợp vừa đầu tư vừa duy trì tốc độ tăng trưởng vẫn là bài toán khó.

Altman khẳng định tốc độ mở rộng người dùng đang nhanh kỷ lục, đặc biệt ở mảng doanh nghiệp. Accenture đã ký 37 hợp đồng trị giá trên 100 triệu USD chỉ trong một quý. Databricks cũng nhanh chóng tích hợp GPT-5, dù vẫn giữ lựa chọn giữa nhiều nhà cung cấp AI khác.

Đặt cược lớn, rủi ro không nhỏ

Mặc dù triển vọng khổng lồ, mô hình mà OpenAI theo đuổi phụ thuộc nhiều mắt xích: Nvidia cung cấp chip, Oracle xây trung tâm dữ liệu, các ngân hàng và nhà đầu tư duy trì vốn. Chỉ cần một trục trặc, toàn bộ hệ sinh thái có thể chao đảo.

“Không có đủ năng lực tính toán để làm mọi thứ AI hứa hẹn. Chúng ta phải bắt đầu ngay và cùng xây dựng,” CFO Friar thừa nhận.

Tuần lễ lịch sử của OpenAI cho thấy sự quyết liệt của Sam Altman trong việc biến công ty thành trụ cột hạ tầng AI toàn cầu. Nhưng câu hỏi vẫn treo lơ lửng: đây sẽ là nền móng vững chắc cho siêu trí tuệ, hay canh bạc vượt quá sức một startup chưa có lợi nhuận?

Thùy Linh

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance