Ngành ngân hàng thay đổi lớn từ 1/7/2025

Từ 1/7, ngành ngân hàng Việt Nam đón loạt quy định mới về thẻ chip, sinh trắc học, ví điện tử, hạn mức vay và cơ chế thử nghiệm Fintech, tác động lớn đến doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Thẻ từ ngừng hoạt động, ví điện tử và hạn mức vay thay đổi

Từ ngày 1/7/2025, ngành ngân hàng Việt Nam chính thức áp dụng nhiều thay đổi quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khách hàng cá nhân, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành các quy định mới, bao gồm ngừng sử dụng thẻ từ, yêu cầu cập nhật sinh trắc học (dữ liệu nhận dạng như vân tay, khuôn mặt) cho doanh nghiệp, tăng hạn mức cho vay không tài sản bảo đảm, triển khai cơ chế thử nghiệm Fintech và cập nhật quy định về ví điện tử.

Những thay đổi này không chỉ tăng cường an toàn giao dịch mà còn mở ra cơ hội tiếp cận vốn và công nghệ tài chính hiện đại.

Thẻ từ bị khai tử, chuyển đổi sang thẻ chip bắt buộc

Kể từ 1/7/2025, thẻ ATM công nghệ từ sẽ không còn được chấp nhận trên toàn hệ thống ngân hàng, theo Thông tư 18 của NHNN. Quy định này áp dụng cho cả thẻ chỉ có dải từ và thẻ kết hợp chip với dải từ. Thẻ từ không chuyển đổi sang thẻ chip sẽ không thể thực hiện các giao dịch như rút tiền, gửi tiền tại ATM, thanh toán tại điểm chấp nhận thẻ (POS) hay giao dịch liên ngân hàng. Một số trường hợp, thẻ từ có thể bị khóa hoàn toàn.

Theo thống kê của NHNN, tính đến cuối tháng 5/2025, còn khoảng 8 triệu thẻ từ, nhưng chỉ 14% (khoảng 1 triệu thẻ) phát sinh giao dịch. Số còn lại là thẻ “ngủ đông”, ít được sử dụng. Để tránh gián đoạn, khách hàng cần kiểm tra thẻ của mình. Nếu thẻ chỉ có dải từ đen phía sau mà không có chip vàng trên mặt trước, cần mang Căn cước công dân đến ngân hàng để đổi sang thẻ chip miễn phí. Nhiều ngân hàng như Vietcombank, Agribank, VietinBank hỗ trợ đổi thẻ trực tiếp tại quầy hoặc qua ứng dụng ngân hàng số, giao thẻ tận nhà.

Doanh nghiệp phải cập nhật sinh trắc học

Từ ngày 1/7/2025, Thông tư 17/2024/TT-NHNN yêu cầu người đại diện hợp pháp của tổ chức, doanh nghiệp phải cung cấp và đối chiếu giấy tờ tùy thân cùng dữ liệu sinh trắc học để tiếp tục thực hiện giao dịch điện tử, như chuyển khoản hay rút tiền. Nếu không hoàn tất, các giao dịch qua ngân hàng số sẽ bị tạm dừng.

Để hỗ trợ, các ngân hàng đã chủ động cập nhật dữ liệu sinh trắc học từ khách hàng cá nhân sang tài khoản tổ chức nếu người đại diện đã đăng ký trước đó. Doanh nghiệp có thể xác thực tại quầy giao dịch hoặc qua ứng dụng ngân hàng (chỉ áp dụng với công dân Việt Nam). Giấy tờ cần thiết bao gồm Căn cước công dân gắn chip hoặc hộ chiếu bản gốc (đối với người nước ngoài). Các ngân hàng như BIDV, MB, PVCombank đã gửi thông báo nhắc nhở, đồng thời cảnh báo khách hàng tránh cung cấp thông tin cá nhân qua đường dẫn không chính thức để ngăn chặn lừa đảo.

Tăng hạn mức cho vay không tài sản bảo đảm

Nghị định 156/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ 1/7/2025, nâng hạn mức cho vay không tài sản bảo đảm, tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Cá nhân, hộ gia đình được vay tối đa 300 triệu đồng (tăng từ 100-200 triệu đồng). Tổ hợp tác, hộ kinh doanh được vay đến 500 triệu đồng (tăng từ 300 triệu đồng). Chủ trang trại được vay 3 tỷ đồng (tăng từ 1-2 tỷ đồng), còn hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã được vay tối đa 5 tỷ đồng (tăng từ 1-3 tỷ đồng).

Cơ chế thử nghiệm Fintech và quy định ví điện tử

Nghị định 94/2025/NĐ-CP cho phép thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) các giải pháp Fintech, như chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua Open API và cho vay ngang hàng (P2P lending). Các tổ chức tín dụng, công ty Fintech và cơ quan quản lý sẽ tham gia, tạo cơ sở để hoàn thiện khung pháp lý.

Song song, Thông tư 40/2024/TT-NHNN quy định chi tiết về ví điện tử, cho phép nạp tiền từ tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử khác ngoài hệ thống. Người dùng cũng có thể chuyển tiền từ ví điện tử đến tài khoản ngân hàng hoặc ví khác, tăng tính linh hoạt trong thanh toán không dùng tiền mặt.

Tác động đến doanh nghiệp và nhà đầu tư

Những thay đổi này mang lại cả cơ hội và thách thức. Việc ngừng sử dụng thẻ từ và yêu cầu sinh trắc học tăng cường bảo mật, nhưng đòi hỏi doanh nghiệp và cá nhân phải hành động nhanh chóng để tránh gián đoạn giao dịch. Theo NHNN, chỉ 1% thẻ từ còn hoạt động, cho thấy đa số khách hàng đã chuyển đổi. Tuy nhiên, các doanh nghiệp chưa cập nhật sinh trắc học có thể gặp khó khăn trong quản lý dòng tiền, đặc biệt là những doanh nghiệp phụ thuộc vào giao dịch số.

Tăng hạn mức cho vay không tài sản bảo đảm là điểm sáng, đặc biệt với khu vực nông thôn. Với mức vay tối đa 5 tỷ đồng cho hợp tác xã, các tổ chức kinh tế có thêm cơ hội tiếp cận vốn để mở rộng sản xuất, đầu tư công nghệ. Điều này có thể kích thích tăng trưởng trong lĩnh vực nông nghiệp, vốn chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, các ngân hàng cần kiểm soát chặt chẽ rủi ro tín dụng để tránh nợ xấu gia tăng.

Cơ chế thử nghiệm Fintech mở ra tiềm năng cho các công ty công nghệ tài chính. Chấm điểm tín dụng dựa trên công nghệ giúp đánh giá khách hàng chính xác hơn, trong khi Open API thúc đẩy tích hợp dữ liệu giữa các nền tảng. Cho vay ngang hàng, dù còn mới, có thể trở thành kênh huy động vốn thay thế cho doanh nghiệp nhỏ. Tuy nhiên, việc thử nghiệm cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo an toàn tài chính và bảo vệ người dùng.

Ví điện tử được hưởng lợi từ quy định mới, với khả năng kết nối đa nền tảng. Điều này khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt, phù hợp với xu hướng số hóa toàn cầu. Tuy nhiên, các tổ chức cung ứng dịch vụ cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ để đáp ứng yêu cầu bảo mật và xử lý giao dịch liên ví.

Xu hướng thị trường tài chính và lời khuyên

Nhìn xa hơn, các quy định mới phản ánh nỗ lực của NHNN trong việc hiện đại hóa hệ thống tài chính, tăng cường an toàn và thúc đẩy số hóa. Theo 60s Hôm Nay, xu hướng này sẽ tác động tích cực đến thị trường chứng khoán, đặc biệt là cổ phiếu ngân hàng và công ty Fintech. Các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, với hạ tầng số hóa mạnh, có thể hưởng lợi từ việc thu hút khách hàng doanh nghiệp. Trong khi đó, các công ty Fintech niêm yết sẽ có cơ hội mở rộng thị phần nhờ cơ chế thử nghiệm.

Nhà đầu tư nên cân nhắc rót vốn vào các cổ phiếu ngân hàng có chiến lược chuyển đổi số rõ ràng và các công ty Fintech tiềm năng. Tuy nhiên, cần lưu ý rủi ro từ chi phí đầu tư công nghệ và cạnh tranh trong lĩnh vực ví điện tử. Đối với bất động sản nông thôn, tăng hạn mức vay có thể kích thích nhu cầu đất nông nghiệp, nhưng nhà đầu tư cần đánh giá kỹ vị trí và tiềm năng sinh lời.

Doanh nghiệp, đặc biệt là các hợp tác xã và tổ hợp tác, nên tận dụng hạn mức vay mới để đầu tư vào công nghệ và quy mô sản xuất. Đồng thời, cần hoàn tất cập nhật sinh trắc học trước 1/7/2025 để đảm bảo hoạt động tài chính không bị gián đoạn.

Từ 1/7/2025, ngành ngân hàng Việt Nam bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, với thẻ chip, sinh trắc học và Fintech dẫn đầu xu hướng. Những thay đổi này mở ra cơ hội tiếp cận vốn và công nghệ, nhưng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ doanh nghiệp và nhà đầu tư. Việc thích ứng nhanh sẽ là chìa khóa để tận dụng tối đa tiềm năng của thị trường tài chính đang thay đổi.

Minh Duy