Ngân hàng số thay đổi thói quen tài chính giới trẻ

Ngân hàng số hỗ trợ hơn 75% giao dịch năm 2024, giúp học sinh, sinh viên quản lý tài chính hiệu quả, tiết kiệm thông minh.

Ngân hàng số mở ra cơ hội quản lý tài chính cho học sinh, sinh viên

Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ, ngân hàng số không chỉ là công cụ dành riêng cho người trưởng thành mà còn trở thành trợ thủ đắc lực cho học sinh, sinh viên. Với sự thay đổi trong quy định pháp lý, cá nhân từ 15 tuổi trở lên giờ đây có thể mở tài khoản thanh toán tại các tổ chức tín dụng. Điều này tạo điều kiện cho giới trẻ tiếp cận các dịch vụ tài chính hiện đại, từ đó học cách quản lý tiền bạc ngay từ sớm.

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hơn 75% giao dịch ngân hàng trong năm 2024 được thực hiện qua nền tảng số. Đặc biệt, thanh toán không dùng tiền mặt trong nhóm thanh thiếu niên tăng trưởng 30% mỗi năm. Những con số này cho thấy thế hệ Z và Alpha đang dần chuyển đổi sang các phương thức tài chính không tiền mặt, phản ánh sự thích nghi nhanh chóng với công nghệ.

Nhiều ngân hàng đã nắm bắt xu hướng này để thiết kế sản phẩm dành riêng cho học sinh, sinh viên. Chẳng hạn, Techcombank cung cấp dịch vụ ngân hàng số với ưu đãi hấp dẫn, cho phép mở tài khoản và thẻ thanh toán để chuyển khoản, thanh toán trực tuyến hay theo dõi chi tiêu. Vietcombank cũng hỗ trợ học sinh từ 15 tuổi mở tài khoản với sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật, mang đến sự tiện lợi và an toàn trong giao dịch. Những công cụ này không chỉ đơn thuần là phương tiện thanh toán mà còn giúp các bạn trẻ xây dựng nền tảng tài chính vững chắc.

Thực tế cho thấy hiệu quả rõ rệt từ việc sử dụng ngân hàng số. T.Q. Huy, 16 tuổi, học sinh THPT ở Hà Nội, chia sẻ: “Trước đây, mình không kiểm soát được tiền tiêu vặt, thường tiêu hết trước khi đến cuối tháng.

Nhưng từ khi được bố mẹ mở tài khoản thanh toán tại MB, Huy nhận tiền từ bố mẹ qua chuyển khoản thay vì nhận tiền mặt, giúp cậu theo dõi chi tiêu qua ứng dụng ngân hàng và học cách phân bổ tiền một cách hợp lý.” Câu chuyện của Huy minh chứng rằng ngân hàng số không chỉ là công cụ tài chính mà còn là bài học thực tế về quản lý chi tiêu.

Tương tự, H.T. Lan, 19 tuổi, sinh viên Đại học Kinh tế Quốc dân, đã tận dụng tính năng “Tiết kiệm tự động” của VPBank NEO để đạt mục tiêu tài chính cá nhân. Lan kể: “Mình muốn tham gia một khóa học kỹ năng mềm trị giá 3 triệu đồng nhưng không có sẵn tiền. Nhờ đặt mục tiêu tiết kiệm trong 3 tháng, mình đã hình thành thói quen tiết kiệm và đạt được mục tiêu mà không phải vay mượn.” Những trải nghiệm này cho thấy ngân hàng số không chỉ hỗ trợ thanh toán mà còn khuyến khích tư duy tiết kiệm từ sớm.

Tác động của ngân hàng số đến thói quen tài chính

Dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy sự bùng nổ của ngân hàng số đang định hình lại hành vi tài chính của giới trẻ. Tăng trưởng 30% mỗi năm trong thanh toán không tiền mặt không chỉ là con số mà còn là tín hiệu của một thế hệ chủ động hơn trong quản lý tiền bạc. So với trước đây, khi các dịch vụ ngân hàng yêu cầu thủ tục rườm rà và giới hạn độ tuổi từ 18 trở lên, quy định mới mở ra cơ hội cho học sinh từ 15 tuổi tiếp cận tài chính hiện đại.

Sự thay đổi này mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Thứ nhất, ngân hàng số giúp học sinh, sinh viên phát triển kỹ năng quan trọng như lập ngân sách, theo dõi chi tiêu và tránh lạm chi. Ví dụ, Hoàng Minh, 21 tuổi, sinh viên Đại học Bách Khoa, đã mở hai tài khoản tại Techcombank để tách biệt tài chính cá nhân và quản lý thu nhập từ công việc làm thêm. Minh chia sẻ: “Việc này giúp mình kiểm soát dòng tiền tốt hơn, giảm thiểu rủi ro tiêu xài không kiểm soát và hình thành thói quen quản lý tài chính chuyên nghiệp.”

Thứ hai, ngân hàng số còn đóng vai trò như một “giáo viên tài chính” không chính thức. Thay vì chỉ nhận tiền mặt từ phụ huynh và tiêu xài không kế hoạch, các bạn trẻ giờ đây có thể sử dụng ứng dụng để kiểm soát dòng tiền. Điều này không chỉ cải thiện khả năng tài chính cá nhân mà còn giảm áp lực cho phụ huynh trong việc giám sát con cái.

Tuy nhiên, sự phổ biến của ngân hàng số cũng đặt ra thách thức. Việc tiếp cận công nghệ quá sớm có thể khiến một số học sinh chưa đủ nhận thức rơi vào tình trạng tiêu xài quá mức nếu không được hướng dẫn đúng cách. Do đó, vai trò của gia đình và nhà trường trong việc giáo dục tài chính là không thể thiếu để đảm bảo hiệu quả lâu dài.

Xu hướng tài chính tương lai

Nhìn vào tốc độ tăng trưởng 30% mỗi năm của thanh toán không tiền mặt và hơn 75% giao dịch qua nền tảng số trong năm 2024, có thể thấy ngân hàng số sẽ tiếp tục là xu hướng chủ đạo trong tương lai. Với học sinh, sinh viên – nhóm chiếm tỷ lệ lớn trong dân số trẻ Việt Nam – đây là cơ hội để xây dựng một thế hệ có tư duy tài chính hiện đại.

Dự báo trong 3-5 năm tới, các sản phẩm ngân hàng số sẽ ngày càng cá nhân hóa, tập trung vào nhu cầu cụ thể của từng nhóm tuổi. Chẳng hạn, học sinh có thể được cung cấp các gói tiết kiệm ngắn hạn cho mục tiêu nhỏ như mua sách, trong khi sinh viên sẽ có thêm các công cụ quản lý dòng tiền từ học bổng hoặc làm thêm. Điều này không chỉ tác động đến tài chính cá nhân mà còn ảnh hưởng đến thị trường tiêu dùng, chứng khoán và bất động sản.

Đối với nhà đầu tư và doanh nghiệp, đây là thời điểm để chú ý đến các công ty công nghệ tài chính (fintech) và ngân hàng đang dẫn đầu trong lĩnh vực ngân hàng số. Theo dõi tại 60s Hôm Nay, xu hướng này có thể mở ra cơ hội đầu tư vào cổ phiếu của các ngân hàng như Techcombank, Vietcombank hay VPBank, vốn đang tiên phong trong việc phục vụ giới trẻ. Đồng thời, doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược tiếp thị, tập trung vào các sản phẩm phù hợp với thế hệ Z và Alpha, nhóm khách hàng tiềm năng trong tương lai.

Lời khuyên cho nhà đầu tư là nên cân nhắc các quỹ hoặc cổ phiếu liên quan đến fintech, vì đây là lĩnh vực có tiềm năng tăng trưởng mạnh khi thanh toán số hóa ngày càng phổ biến. Với doanh nghiệp, việc hợp tác với ngân hàng để tích hợp thanh toán không tiền mặt vào sản phẩm sẽ là cách hiệu quả để thu hút khách hàng trẻ.

Ngân hàng số không chỉ là công cụ tài chính mà còn là chìa khóa để học sinh, sinh viên xây dựng tương lai ổn định. Cơ hội lớn, nhưng thách thức về nhận thức vẫn cần được giải quyết.

Minh Duy

Nguồn tham khảo: Thời báo Ngân hàng