Lãi suất ngân hàng giảm mạnh, cơ hội nào cho nhà đầu tư?

Lãi suất tiết kiệm giảm 0,1-0,9%/năm từ cuối tháng 2/2025, đẩy nhà đầu tư tìm kênh sinh lời như chứng khoán, vàng, bất động sản.

Lãi suất huy động giảm mạnh từ chỉ đạo quyết liệt

Từ cuối tháng 2/2025, thị trường tài chính chứng kiến làn sóng giảm lãi suất huy động tại hơn 20 ngân hàng thương mại, với mức giảm dao động từ 0,1% – 0,9%/năm tùy kỳ hạn và hình thức gửi tiền.

Động thái này bắt nguồn từ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu xử lý nghiêm các ngân hàng vi phạm khi tăng lãi suất, nhằm giữ mặt bằng lãi suất thấp, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế mục tiêu 8% năm nay. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng vào cuộc mạnh mẽ, tổ chức họp khẩn ngày 25/2 với các ngân hàng, nhấn mạnh việc ổn định lãi suất để doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn giá rẻ.

Eximbank dẫn đầu với 5 lần điều chỉnh lãi suất từ ngày 18/2. Lãi suất kỳ hạn 24-36 tháng tại đây giảm từ 6,8%/năm xuống 5,7%/năm, kỳ hạn 15 tháng từ 6,4%/năm còn 5,5%/năm. KienlongBank cũng không nằm ngoài xu hướng, giảm tới 0,9%/năm cho kỳ hạn 60 tháng gửi online. Ngân hàng số Vikki Bank (tên mới của Dong A Bank) hạ lãi suất kỳ hạn 6 tháng từ 5,6%/năm xuống 5,3%/năm, kỳ hạn 1 tháng chỉ còn 3,9%/năm. Trong khi đó, NamABank giảm 0,3-0,4%/năm cho các kỳ hạn ngắn từ 1-5 tháng.

Ngược lại, nhóm “big 4” quốc doanh gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank giữ lãi suất ổn định, thấp nhất thị trường, với kỳ hạn 12 tháng dao động quanh 4,7%/năm. Hiện tại, lãi suất huy động cao nhất chỉ còn 6,05%/năm (kỳ hạn 12 tháng), trong khi kỳ hạn 6 tháng cao nhất đạt 5,7%/năm, thấp nhất 2,9%/năm. Một số ít ngân hàng như HDBank, Baoviet Bank, GPBank vẫn duy trì mức trên 6%/năm, nhưng không đủ sức thay đổi xu hướng chung.

Chuyên gia Ngô Thành Huấn, Giám đốc Công ty FIDT, nhận định chính sách tiền tệ đang nới lỏng để hỗ trợ doanh nghiệp hồi phục sau giai đoạn khó khăn. Lãi suất thực âm (lãi suất trừ lạm phát) ngày càng thấp khiến kênh tiết kiệm mất dần sức hút. Điều này thúc đẩy dòng tiền dịch chuyển sang các kênh đầu tư khác, tạo động lực cho guồng quay kinh tế.

Tác động của lãi suất thấp đến nhà đầu tư và doanh nghiệp

Việc lãi suất huy động giảm sâu không chỉ phản ánh định hướng chính sách mà còn mang lại nhiều hệ quả rõ rệt. Với mức giảm 0,1-0,9%/năm, lợi tức từ tiền gửi ngân hàng giờ đây khó bù đắp được lạm phát, đặc biệt khi Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8%/năm. Ông Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch HĐQT FinPeace, chỉ ra khoảng cách ngày càng lớn giữa tăng trưởng kinh tế và lợi suất tiết kiệm. Điều này đặt nhà đầu tư trước lựa chọn: an toàn với lãi suất thấp hay mạo hiểm để đạt lợi nhuận cao hơn.

Đối với doanh nghiệp, lãi suất thấp là cơ hội tiếp cận vốn vay giá rẻ, thúc đẩy sản xuất và đầu tư. Tuy nhiên, ông Lê Hoài Ân, chuyên gia tài chính, cảnh báo rằng biên lãi ròng (NIM – chênh lệch giữa lãi suất cho vay và huy động) của ngân hàng đang thu hẹp. Nếu lãi suất cho vay giảm quá sâu để kích tín dụng, ngân hàng sẽ chịu áp lực lớn, nhất là khi nợ xấu tăng và phải trích lập dự phòng nhiều hơn. Thực tế, tỷ lệ nợ xấu cao cùng áp lực thanh khoản khiến việc giảm lãi suất không dễ dàng như kỳ vọng.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú khẳng định: “NHNN sẽ nghiên cứu giảm lãi suất sao cho phù hợp, vì giảm sâu không hẳn đã tốt khi còn liên quan đến tỷ giá”. Ông cũng nhấn mạnh nếu lãi suất huy động quá thấp, người dân sẽ rút tiền khỏi ngân hàng, gây khó khăn cho việc huy động vốn. Ngược lại, tăng lãi suất sẽ kéo lãi suất cho vay lên, đi ngược mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp. Đây là bài toán cân bằng mà hệ thống ngân hàng đang đối mặt.

Thị trường tài chính đón sóng đầu tư mới

Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm giảm, các chuyên gia dự báo dòng tiền sẽ dịch chuyển mạnh sang các kênh đầu tư khác. Ông Nguyễn Tuấn Anh nhận định chứng khoán là lựa chọn hàng đầu, phản ánh sức khỏe của doanh nghiệp và nền kinh tế. Với định hướng tăng trưởng GDP 8%/năm, thị trường chứng khoán niêm yết có thể mang lại lợi nhuận vượt trội so với mức tăng trưởng chung. Nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm có thể cân nhắc chứng chỉ quỹ mở, mua đều mỗi tháng để giảm rủi ro.

Bất động sản cũng được chú ý, dù không phải ai cũng đủ vốn tham gia ngay. Ông Ngô Thành Huấn khuyên nhà đầu tư quan tâm đến bất động sản vùng ven, đặc biệt đất thổ cư tại khu vực đông dân, vì tính thanh khoản cao và tiềm năng dài hạn. Tuy nhiên, bất động sản trung tâm đã tăng trưởng tốt, dòng tiền giờ đây có xu hướng lan tỏa ra ngoại ô. Đối với vàng, ông Huấn cho rằng đây không phải thời điểm mua vào hay bán ra, mà nên chờ đến nửa cuối năm 2025 để quyết định.

TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, dự đoán mặt bằng lãi suất thấp sẽ duy trì đến hết 2025, do thiếu kênh đầu tư đủ mạnh để cạnh tranh với tiền gửi ngân hàng. Vàng, chứng khoán, bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp đều đang gặp khó, chưa đủ sức hút dòng tiền lớn.

Tuy nhiên, tại 60s Hôm Nay, chúng tôi nhận thấy áp lực lạm phát và mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao có thể tạo cơ hội cho chứng khoán và bất động sản phục hồi từ giữa năm. Nhà đầu tư nên chuẩn bị kỹ năng và chiến lược để đón đầu xu hướng này.

Doanh nghiệp, ngược lại, cần tận dụng lãi suất thấp để mở rộng sản xuất, nhưng phải quản lý tốt dòng tiền trước biến động tỷ giá và lạm phát. Ông Bùi Văn Huy từ FIDT nhấn mạnh lãi suất kỳ hạn dài khó giảm thêm trong ngắn hạn, nên doanh nghiệp cần lên kế hoạch vay vốn ngay từ bây giờ.

Lãi suất tiết kiệm giảm sâu mở ra thách thức cho người gửi tiền, nhưng cũng là cơ hội để dòng tiền tìm đến các kênh sinh lời cao hơn. Nhà đầu tư và doanh nghiệp cần linh hoạt, tỉnh táo để biến áp lực thành lợi thế trong năm 2025.

Minh Duy