Khu công nghiệp xanh hóa tăng tốc để thu hút vốn FDI tỷ USD

Xanh hóa khu công nghiệp là điều kiện then chốt để Việt Nam thu hút FDI công nghệ cao, với mô hình sinh thái, thông minh được thúc đẩy mạnh mẽ.

Cơ hội vàng từ xanh hóa khu công nghiệp

Việt Nam đang đón làn sóng đầu tư nước ngoài (FDI) hàng tỷ USD vào công nghệ cao và chuỗi cung ứng xanh. Tại Diễn đàn Phát triển Khu công nghiệp 2025, bà Nguyễn Thi Dung, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, nhấn mạnh khu công nghiệp xanh mang lại lợi thế cạnh tranh vượt trội, đặc biệt với các tập đoàn cam kết phát triển bền vững.

Khu công nghiệp xanh giảm chi phí vận hành nhờ công nghệ tiết kiệm năng lượng, nâng cao hiệu quả sản xuất và đảm bảo lợi nhuận dài hạn. Chính phủ hỗ trợ mạnh mẽ qua ưu đãi thuế, tài chính, và quy hoạch, tạo điều kiện cho doanh nghiệp chuyển đổi. Theo Niên Giám Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, nguồn cung đất công nghiệp đến năm 2030 sẽ dồi dào, mở ra cơ hội lớn cho các dự án xanh.

Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2021–2030, chiến lược tăng trưởng xanh, và “bộ tứ trụ cột” của Bộ Chính trị (Nghị quyết 57, 59, 66, 68) tạo khung chính sách thuận lợi. Đến 2030, Việt Nam hướng tới GDP bình quân 7.500 USD, với công nghiệp chiếm trên 40% GDP, thúc đẩy đầu tư hạ tầng khu công nghiệp hiện đại, bền vững.

Chuyển đổi mô hình: Bước đi bắt buộc

Chuyển đổi từ khu công nghiệp truyền thống sang mô hình sinh thái, thông minh là yêu cầu cấp thiết để duy trì sức hút FDI. Ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư phía Bắc, Cục Đầu tư nước ngoài, cho biết chỉ 6/416 khu công nghiệp hiện nay là mô hình sinh thái, tập trung tại Ninh Bình, Đà Nẵng, Cần Thơ, và TP.HCM. Phần lớn khu công nghiệp vẫn sử dụng mô hình cũ, thiếu hệ thống giám sát môi trường tự động và hạ tầng tích hợp.

Hiện chỉ 15% doanh nghiệp trong khu công nghiệp có khả năng tiếp nhận công nghệ cao hoặc tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, theo Bộ Khoa học và Công nghệ. Tuy nhiên, kế hoạch đến 2030, Việt Nam sẽ có trên 600 khu công nghiệp với 210.930 ha, trong đó 40–50% theo mô hình sinh thái, thông minh. Ông Bình nhấn mạnh đây là cơ hội tái cấu trúc chuỗi cung ứng, nâng cấp hạ tầng, và thu hút FDI giá trị cao.

Trong 5 tháng đầu 2025, FDI đăng ký đạt 12,8 tỷ USD, tăng 10,3% so với cùng kỳ, tập trung vào công nghệ cao và trung hòa carbon. Các tập đoàn từ Nhật Bản, Hàn Quốc, và châu Âu ưu tiên khu công nghiệp thông minh, đạt chuẩn ESG, và có lao động kỹ thuật số, đòi hỏi Việt Nam chuyển đổi nhanh để giữ lợi thế cạnh tranh.

Giải pháp đẩy nhanh xanh hóa

Để hiện thực hóa khu công nghiệp xanh, ông Bình đề xuất năm giải pháp then chốt. Thứ nhất, quy hoạch tích hợp vùng, kết nối khu công nghiệp với đô thị, cảng biển, và trung tâm đổi mới sáng tạo. Thứ hai, hoàn thiện cơ chế ưu đãi cho khu công nghiệp tuần hoàn, sử dụng năng lượng sạch và tái chế chất thải. Thứ ba, phát triển hạ tầng số với trung tâm điều hành thông minh, ứng dụng IoT và Big Data để giám sát môi trường và logistics.

Thứ tư, hình thành cụm liên kết “khu công nghiệp – trường nghề – trung tâm đổi mới sáng tạo” để đào tạo lao động kỹ thuật số, đáp ứng sản xuất thông minh. Thứ năm, xây dựng nền tảng xúc tiến đầu tư số, công khai dữ liệu quy hoạch và dịch vụ, giảm chi phí cho nhà đầu tư. Các giải pháp này cần phối hợp liên ngành và tư duy liên vùng để đạt hiệu quả cao.

Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ xanh, tận dụng ưu đãi chính sách để giảm chi phí và nâng sức cạnh tranh. Chính phủ nên đẩy mạnh truyền thông về lợi ích khu công nghiệp xanh, khuyến khích hợp tác công-tư để phát triển hạ tầng bền vững.

Xanh hóa khu công nghiệp là chìa khóa để Việt Nam thu hút FDI tỷ USD, với cơ hội từ chính sách hỗ trợ và nhu cầu đầu tư công nghệ cao. Chuyển đổi sang mô hình sinh thái, thông minh là bắt buộc để duy trì lợi thế cạnh tranh. Với các giải pháp tích hợp vùng, hạ tầng số, và đào tạo lao động, Việt Nam có thể dẫn đầu cuộc đua FDI xanh, đảm bảo phát triển kinh tế bền vững đến năm 2030.

Thùy Linh

Nguồn tham khảo: Tạp chí Thương gia