Hoa Kỳ khởi động điều tra kép với thép cốt bê tông Việt Nam

Hoa Kỳ điều tra chống bán phá giá, trợ cấp thép cốt bê tông từ Việt Nam và 3 nước. Tám doanh nghiệp Việt Nam bị cáo buộc, xuất khẩu 78.663 tấn, chiếm 8,2% thị phần Mỹ.

Cuộc điều tra kép từ Hoa Kỳ

Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã tiếp nhận hồ sơ từ Hiệp hội Thép cốt bê tông Hoa Kỳ, đề nghị điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với thép cốt bê tông từ Việt Nam và ba quốc gia khác. Các sản phẩm bị điều tra thuộc các mã HS như 7213.10.0000, 7214.20.0000, 7228.30.8010, cùng một số mã khác. Biên độ bán phá giá bị cáo buộc đối với Việt Nam lên tới 115,44%.

Thời kỳ điều tra bán phá giá và trợ cấp được đề xuất là năm 2024, trong khi thiệt hại được xem xét trong giai đoạn 2022-2024. Do Việt Nam bị coi là nền kinh tế phi thị trường, DOC có thể sử dụng dữ liệu từ Ai Cập – quốc gia được nguyên đơn đề xuất làm thay thế – để tính toán biên độ phá giá. Điều này đặt các doanh nghiệp Việt Nam trước thách thức lớn trong việc chứng minh giá trị thực tế.

Hiệp hội Thép cốt bê tông Hoa Kỳ cáo buộc các doanh nghiệp Việt Nam nhận 39 chương trình trợ cấp từ Chính phủ, gây thiệt hại cho ngành sản xuất nội địa Mỹ. Các chương trình này bao gồm hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế, miễn giảm chi phí đất đai và cung cấp tiện ích giá rẻ.

Các cáo buộc trợ cấp cụ thể

Nguyên đơn liệt kê 39 chương trình trợ cấp được cho là mang lại lợi thế không công bằng cho các doanh nghiệp Việt Nam. Trong đó, 9 chương trình liên quan đến cho vay ưu đãi, như hỗ trợ lãi suất từ Ngân hàng Nhà nước hay tín dụng xuất khẩu từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam. 11 chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, bao gồm giảm thuế cho các dự án trong khu công nghiệp hoặc khu vực đặc biệt.

Ngoài ra, 7 chương trình miễn và hoàn thuế nhập khẩu được nêu, như miễn thuế nguyên liệu sản xuất hàng xuất khẩu hay thiết bị máy móc. Năm chương trình ưu đãi về đất bao gồm miễn giảm tiền thuê đất cho các ngành được khuyến khích đầu tư. Bốn chương trình cung cấp tiện ích giá ưu đãi, như điện và nước trong khu công nghiệp, cũng bị cáo buộc.

Ba chương trình hỗ trợ tài chính trực tiếp, như xúc tiến xuất khẩu theo Nghị định 118/2015, bị cho là tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp mà không yêu cầu hoàn trả. Những cáo buộc này nhằm chứng minh rằng các doanh nghiệp Việt Nam được Chính phủ hỗ trợ để cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường Mỹ.

Vai trò của các cơ quan điều tra

Vụ việc được xử lý bởi hai cơ quan tại Hoa Kỳ: DOC chịu trách nhiệm điều tra hành vi bán phá giá và trợ cấp, trong khi Ủy ban Thương mại Quốc tế (ITC) đánh giá thiệt hại đối với ngành sản xuất nội địa. Thuế chống bán phá giá hoặc chống trợ cấp chỉ được áp dụng nếu cả hai cơ quan đều đưa ra kết luận khẳng định.

Đáng chú ý, trong điều tra chống trợ cấp, không chỉ doanh nghiệp mà Chính phủ Việt Nam cũng là đối tượng bị xem xét. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp và cơ quan quản lý để ứng phó hiệu quả.

Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) khuyến nghị các doanh nghiệp liên quan theo dõi sát sao diễn biến vụ việc, nghiên cứu quy trình điều tra của Hoa Kỳ và chuẩn bị chiến lược kháng kiện. Hợp tác đầy đủ với DOC là yếu tố then chốt, bởi bất kỳ sự thiếu hợp tác nào có thể dẫn đến việc áp dụng mức thuế cao nhất dựa trên dữ liệu bất lợi.

Thách thức và hành động cần thiết

Vụ điều tra này đặt các doanh nghiệp thép cốt bê tông Việt Nam trước áp lực lớn, đặc biệt khi phải đối mặt với cáo buộc biên độ phá giá cao và hàng loạt chương trình trợ cấp. Với lượng xuất khẩu 78.663 tấn sang Mỹ trong giai đoạn từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2025, các doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị tài liệu và phối hợp với các cơ quan điều tra để bảo vệ lợi ích của mình.

Cục Phòng vệ Thương mại nhấn mạnh rằng việc nắm vững quy định và thủ tục của Hoa Kỳ là yếu tố sống còn. Các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược pháp lý rõ ràng, đảm bảo cung cấp thông tin chính xác và kịp thời để tránh các kết luận bất lợi. Vụ việc này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp bị nêu tên mà còn có thể tác động đến ngành thép Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Thùy Linh

Nguồn tham khảo: VnEconomy