Doanh nghiệp xanh loay hoay với giá thành và quy chuẩn

Doanh nghiệp xanh đối mặt chi phí sản xuất cao hơn 30%, thiếu quy chuẩn rõ ràng, cản trở phát triển bền vững, theo Diễn đàn Chuyển đổi Xanh 2025.

Gánh nặng 30% chi phí sản xuất và nhận thức thị trường

Tại buổi họp báo giới thiệu Diễn đàn Chuyển đổi Xanh & Ngày hội Tái chế 2025, tổ chức ngày 23/7/2025 bởi Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao, bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội, nhấn mạnh chuyển đổi xanh là yếu tố “sống còn” cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, các doanh nghiệp xanh vẫn đối mặt với nhiều thách thức, từ chi phí sản xuất cao hơn khoảng 30% đến sự thiếu vắng quy chuẩn quốc gia và công nghệ hỗ trợ. 

Những khó khăn này không chỉ làm chậm quá trình ứng dụng các giải pháp xanh mà còn hạn chế khả năng tiếp cận thị trường. Diễn đàn sắp tới hứa hẹn sẽ mang đến các giải pháp thực tiễn, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Dưới đây là phân tích chi tiết về các thách thức, nhu cầu quy chuẩn, và những sáng kiến xanh đầy tiềm năng.

Các doanh nghiệp xanh, như Faslink và Duy Tân Recycling, đang đối mặt với bài toán chi phí sản xuất cao hơn đáng kể so với sản phẩm thông thường. Theo bà Nguyễn Bích Diền, Phó Tổng giám đốc Faslink, một doanh nghiệp thời trang bền vững với 17 năm kinh nghiệm, các sản phẩm xanh như quần áo từ sợi lá dứa có giá thành cao hơn khoảng 30% do chi phí nghiên cứu và phát triển. 

Điều này khiến người tiêu dùng, vốn ưu tiên giá cả, còn e dè với các sản phẩm thân thiện môi trường. Faslink khuyến khích khách hàng chọn sản phẩm bền, làm từ phế phẩm để giảm tác động môi trường, nhưng nhận thức hạn chế của thị trường vẫn là rào cản lớn.

Tương tự, ông Lê Viết Đông Hiếu từ Duy Tân Recycling cho biết giá nhựa tái chế cao hơn nhựa thông thường khoảng 30% do chi phí thu gom và xử lý lớn. Nhà máy của công ty chỉ đạt 49.300 tấn thành phẩm mỗi năm, chưa tới một nửa công suất thiết kế 100.000 tấn, với mức hao hụt trong thu gom lên đến 30%. 

Ông Hiếu nhấn mạnh rằng việc phân loại rác tại nguồn hiệu quả hơn có thể giảm chi phí, nhưng đây là bài toán khó khi ý thức cộng đồng còn thấp. Ông Võ Văn Luật từ Fuwa Biotech cũng chia sẻ khó khăn trong việc tiếp cận thị trường với các sản phẩm làm sạch bằng enzyme từ vỏ dứa, do giá cả và nhận thức chưa đủ mạnh.

Thiếu quy chuẩn và công nghệ

Một thách thức lớn khác là thiếu các quy chuẩn quốc gia rõ ràng cho các sản phẩm xanh, đặc biệt trong tái chế. Ông Hiếu từ Duy Tân Recycling mong muốn cơ quan quản lý sớm ban hành tiêu chuẩn quốc gia về nhựa tái chế an toàn thực phẩm, tương tự FDA (Mỹ) hoặc EFSA (châu Âu). 

Điều này giúp doanh nghiệp nội địa tự tin chuyển đổi theo Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), đồng thời đáp ứng yêu cầu từ các tập đoàn FMCG đa quốc gia. Hiện tại, sự thiếu vắng tiêu chuẩn khiến các doanh nghiệp nội địa còn nghi ngại, làm chậm quá trình ứng dụng tái chế.

Bà Diền từ Faslink cũng nhấn mạnh khó khăn trong việc đo lường phát thải, một yêu cầu quan trọng để thâm nhập các thị trường “khó tính” như châu Âu. Dù đã theo đuổi trong 2-3 năm, Faslink vẫn chưa có lộ trình cụ thể để triển khai “hộ chiếu sản phẩm kỹ thuật số” (DPP), một công cụ minh bạch chỉ số phát thải. Ngoài ra, nhiều ý tưởng sáng tạo như sản xuất vải từ vỏ chuối hay ủ nấm vẫn chỉ dừng ở giai đoạn nghiên cứu, do thiếu công nghệ sản xuất công nghiệp và sự phối hợp trong chuỗi cung ứng xanh. Bà Diền đặt vấn đề: “Chúng ta giỏi nghiên cứu khoa học, nhưng làm sao đưa được ra thị trường, ứng dụng nhiều hơn.”

Kết nối và lan tỏa giải pháp trên diễn đàn Chuyển đổi Xanh

Diễn đàn Chuyển đổi Xanh & Ngày hội Tái chế 2025, diễn ra ngày 31/7/2025, được kỳ vọng sẽ là cầu nối để doanh nghiệp, khởi nghiệp, sinh viên và nghệ nhân giới thiệu các giải pháp xanh thực tiễn. Các sáng kiến như robot nhặt rác, phao chắn rác thông minh, máy in 3D từ nhựa tái chế, da từ vỏ xoài, viên nén trồng cây từ xơ dừa, hay sản phẩm làm sạch không khí từ vi sinh sẽ được trưng bày, cho thấy tiềm năng ứng dụng của kinh tế tuần hoàn.

Bà Vũ Kim Hạnh nhấn mạnh rằng diễn đàn không chỉ là nơi đối thoại mà còn lan tỏa các giải pháp tái chế, tái sử dụng tài nguyên, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng không của Việt Nam.

Các doanh nghiệp như Faslink, Duy Tân Recycling và Fuwa Biotech kỳ vọng diễn đàn sẽ nâng cao nhận thức cộng đồng, thúc đẩy hợp tác trong chuỗi cung ứng, và kêu gọi hỗ trợ công nghệ từ cơ quan quản lý. Những sáng kiến này không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn tạo điều kiện để các sản phẩm xanh tiếp cận thị trường hiệu quả hơn.

Doanh nghiệp xanh tại Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn khi giá thành sản phẩm cao hơn 30% và thiếu quy chuẩn, công nghệ hỗ trợ. Dù vậy, các sáng kiến như quần áo từ sợi lá dứa, nhựa tái chế hay sản phẩm enzyme từ vỏ dứa cho thấy tiềm năng phát triển bền vững. Diễn đàn Chuyển đổi Xanh 2025 sẽ là cơ hội để kết nối, lan tỏa giải pháp, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng không.

Khánh Nhi

Nguồn: Znews