Doanh nghiệp FDI ưu tiên chọn khu công nghiệp thông minh

Hơn 60% doanh nghiệp FDI tại Việt Nam chọn khu công nghiệp thông minh, đánh dấu bước chuyển dịch mạnh mẽ trong thu hút đầu tư.

Khu công nghiệp thông minh hút mạnh FDI vào Việt Nam

Xu hướng phát triển khu công nghiệp thông minh đang trở thành tâm điểm thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Theo ông Nguyễn Văn Tiến, Phó chủ tịch Liên chi hội Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIREA), các khu công nghiệp tích hợp công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (big data) và tự động hóa đang dần thay thế mô hình truyền thống. Những khu này tạo ra hệ sinh thái kết nối, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí và hạn chế tác động môi trường.

Khảo sát từ VIREA cho thấy hơn 60% doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ưu tiên lựa chọn các khu công nghiệp có hệ thống quản lý thông minh và khả năng cung cấp dữ liệu vận hành theo thời gian thực.

Điều này phản ánh nhu cầu ngày càng cao của nhà đầu tư ngoại về hạ tầng công nghệ, bên cạnh các yếu tố truyền thống như vị trí địa lý và chi phí sản xuất. Doanh nghiệp FDI không chỉ tìm kiếm nơi đặt nhà máy mà còn muốn một môi trường tích hợp, hỗ trợ số hóa toàn diện, ông Tiến nhấn mạnh tại diễn đàn phát triển khu công nghiệp ngày 29/5.

Sự chuyển dịch này được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính: công nghệ tiên tiến, áp lực từ các nhà đầu tư quốc tế và yêu cầu cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các khu công nghiệp thông minh không chỉ đáp ứng nhu cầu sản xuất mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu, nơi hiệu quả và tính bền vững là yếu tố cốt lõi.

Trong 4 tháng đầu năm 2025, Việt Nam thu hút hơn 13,8 tỷ USD vốn FDI đăng ký, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với gần 3,4 tỷ USD. Điều này cho thấy dòng vốn FDI đang tập trung mạnh vào các lĩnh vực công nghệ cao và thân thiện với môi trường, nơi khu công nghiệp thông minh đóng vai trò quan trọng. 

Khu công nghiệp thông minh, nền tảng cạnh tranh trong thu hút FDI

Sự dịch chuyển sang mô hình khu công nghiệp thông minh mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Theo ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thông tin và hỗ trợ đầu tư phía Bắc, Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), Việt Nam có lợi thế lớn để phát triển các khu công nghiệp thông minh và sinh thái. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội này, các khu công nghiệp cần được quy hoạch tích hợp với các đô thị, cảng biển, cao tốc và các trung tâm đổi mới sáng tạo, logistics.

Ngoài ra, hơn một nửa số khu công nghiệp tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng, chưa thể triển khai hiệu quả. Nhiều khu công nghiệp thiếu đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, như nhà ở cho công nhân, hệ thống logistics, hay xử lý môi trường đạt chuẩn. Điều này dẫn đến lãng phí tài nguyên đất và vốn đầu tư công, làm giảm sức hút đối với các nhà đầu tư FDI đòi hỏi tiêu chuẩn cao.

Hơn nữa, Việt Nam hiện chủ yếu thu hút FDI vào các ngành sử dụng nhiều lao động, giá trị gia tăng thấp và ít lan tỏa công nghệ. Các mô hình khu công nghiệp tiên tiến, như khu công nghiệp sinh thái hoặc công nghệ cao, còn hạn chế về số lượng.

Một thách thức khác là tình trạng thiếu hụt lao động chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực như tự động hóa và quản trị sản xuất hiện đại. Chỉ khi xây dựng được các khu công nghiệp thông minh, tích hợp, Việt Nam mới có thể cạnh tranh trong cuộc đua thu hút FDI chất lượng cao, ông Bình nhấn mạnh.

Phân tích sâu hơn, xu hướng này phản ánh sự thay đổi trong chiến lược của các nhà đầu tư FDI. Trước đây, chi phí lao động thấp và vị trí địa lý thuận lợi là yếu tố chính thu hút đầu tư. Tuy nhiên, hiện nay, các nhà đầu tư quốc tế yêu cầu khắt khe hơn về hạ tầng thông minh, cam kết phát thải thấp và lực lượng lao động kỹ thuật số. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải nhanh chóng nâng cấp hạ tầng và đào tạo nhân lực để đáp ứng tiêu chuẩn toàn cầu.

So với giai đoạn trước, dòng vốn FDI vào Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2025 tăng mạnh, với mức tăng gần 40% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy sức hút của Việt Nam vẫn lớn, nhưng để duy trì và nâng cao vị thế, việc chuyển đổi sang mô hình khu công nghiệp thông minh là tất yếu. 

Việt Nam đón cơ hội vàng phát triển khu công nghiệp thông minh đến 2030

Nhìn về tương lai, giai đoạn 2025-2030 được đánh giá là thời điểm “vàng” để Việt Nam đầu tư vào hạ tầng khu công nghiệp thông minh. Theo bà Nguyễn Thị Dung, Phó chủ tịch VIREA, nhu cầu đất công nghiệp dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh, với 435 khu công nghiệp đang hoạt động, 221 dự án mới được quy hoạch, 74 dự án mở rộng, và 23 khu điều chỉnh quy hoạch đến năm 2030. Đây là cơ hội để Việt Nam định vị mình là điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư FDI tìm kiếm môi trường sản xuất hiện đại, bền vững.

60s Hôm Nay nhận định rằng, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, các khu công nghiệp tương lai không chỉ là nơi đặt nhà máy mà cần trở thành hệ sinh thái tích hợp, kết hợp công nghệ, đổi mới sáng tạo, và nhân lực chất lượng cao. Việc áp dụng các mô hình như khu công nghiệp tuần hoàn, với khả năng tái chế chất thải, sử dụng năng lượng sạch và quản lý nước hiệu quả, sẽ là chìa khóa để thu hút FDI chất lượng cao.

Dự báo đến năm 2030, nhu cầu về khu công nghiệp thông minh sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt khi các nhà đầu tư FDI ngày càng ưu tiên các thị trường có hạ tầng công nghệ cao và cam kết phát triển bền vững. Việt Nam cần tận dụng thời điểm này để đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, nhân lực, và quy hoạch đồng bộ, từ đó củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thanh Duy

Nguồn tham khảo: VnExpress