Đẩy mạnh FTA: Việt Nam tăng xuất khẩu thủy sản lên 2,9 tỷ USD nhờ CPTPP

Việt Nam ghi nhận tăng trưởng xuất khẩu thủy sản ấn tượng nhờ đẩy mạnh tận dụng các FTA, đặc biệt là CPTPP, mở rộng cơ hội vào những thị trường tiềm năng.

Hiệu quả từ các FTA đối với ngành thủy sản

Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã mang lại những thành tựu đáng kể cho ngành thủy sản Việt Nam.

Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), sau 5 năm thực hiện Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào khối này đã tăng trưởng ấn tượng, từ 2,2 tỷ USD vào năm 2018 lên 2,9 tỷ USD năm 2022.

Dù thị trường có dấu hiệu giảm nhẹ xuống 2,4 tỷ USD vào năm 2023, tỷ trọng xuất khẩu thủy sản vào khối CPTPP vẫn duy trì mức tăng, từ 25% lên gần 27%.

Đáng chú ý, tôm Việt Nam hiện chiếm 70% thị phần tại thị trường Australia, tăng gấp đôi so với mức 32% trước khi CPTPP có hiệu lực. Thành tựu này là kết quả của việc tận dụng tối đa các ưu đãi thuế quan trong khuôn khổ FTA, giúp doanh nghiệp giảm chi phí và gia tăng khả năng cạnh tranh.

Những ngành hàng hưởng lợi từ FTA mới

Việt Nam gần đây tiếp tục mở rộng mạng lưới FTA với việc ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (CEPA) với Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Theo CEPA, UAE cam kết xóa bỏ thuế quan ngay khi hiệp định có hiệu lực, tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành hàng xuất khẩu chủ lực như nông sản, thủy sản, hàng tiêu dùng, và gỗ.

Cụ thể, ngành thủy sản dự kiến đẩy mạnh xuất khẩu tôm và cá ngừ sang UAE nhờ nhu cầu cao về các sản phẩm chất lượng tại thị trường này. Đây là cơ hội để Việt Nam nâng cao giá trị sản phẩm thông qua các ưu đãi thuế quan và gia tăng sự hiện diện tại thị trường Trung Đông.

Ngoài thủy sản, ngành da giày cũng ghi nhận nhiều lợi ích từ các FTA. Với 60% kim ngạch xuất khẩu vào các thị trường có FTA, ngành này đã đạt tốc độ tăng trưởng 10-12% mỗi năm. Đặc biệt, nhờ tỷ lệ nội địa hóa đạt khoảng 40%, các doanh nghiệp da giày dễ dàng tận dụng ưu đãi từ các hiệp định thương mại, duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động.

Thách thức trong việc tận dụng tối đa FTA

Mặc dù các ngành hàng chủ lực đã đạt nhiều thành tựu đáng khích lệ, việc tận dụng tối đa các cơ hội từ FTA vẫn còn gặp nhiều thách thức. Một trong số đó là các rào cản phi thuế quan ngày càng gia tăng khi thuế quan giảm.

Theo ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, mặc dù ngành này đã xuất khẩu thành công vào các thị trường khó tính như EU nhờ EVFTA, nhưng cũng đối mặt với các yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn xanh của Liên minh châu Âu (EU). Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải cải thiện quy trình sản xuất, đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường và đạo luật mới, như Kế hoạch hành động nền kinh tế tuần hoàn của EU.

Bên cạnh đó, các vụ kiện phòng vệ thương mại từ các quốc gia nhập khẩu cũng đặt ra thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp Việt Nam. Khi các quốc gia xuất khẩu khác như Ecuador và Ấn Độ cũng tận dụng FTA để gia tăng lợi thế cạnh tranh, doanh nghiệp Việt cần chiến lược linh hoạt hơn để lựa chọn ưu đãi tối ưu từ những hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký kết.

Đẩy mạnh tận dụng FTA để phát triển bền vững

Để khai thác hiệu quả hơn nữa các lợi ích từ FTA, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp Việt cần nâng cao năng lực sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm và đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu thị trường. Bên cạnh đó, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý nhà nước trong việc cung cấp thông tin, hướng dẫn doanh nghiệp về các tiêu chuẩn xuất khẩu mới.

FTA không chỉ mang lại lợi ích kinh tế ngắn hạn mà còn là công cụ chiến lược để Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng tối đa cơ hội từ các FTA, củng cố vị thế trên thị trường quốc tế và hướng đến sự phát triển bền vững trong tương lai.

Chí Toàn

Nguồn tham khảo: Sài Gòn đầu tư giải phóng