Chè Hưng Khánh: từ “chè bẩn” lên sản phẩm OCOP 4 sao

Vùng chè Hưng Khánh, Lào Cai, vượt qua khủng hoảng “chè bẩn”, đạt OCOP 4 sao nhờ sản xuất hữu cơ, mang lại thu nhập 200 triệu đồng/ha.

Vùng chè Hưng Khánh, tỉnh Lào Cai, từng lao đao vì vấn nạn “chè bẩn” vào giai đoạn 2010-2012, khiến người tiêu dùng quay lưng, sản phẩm ế ẩm. Sau gần một thập kỷ, người dân nơi đây đã chuyển đổi sang sản xuất chè hữu cơ, đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao. Với thu nhập hơn 200 triệu đồng/ha mỗi năm, chè Bát Tiên của Hưng Khánh đã lấy lại lòng tin khách hàng, trở thành niềm tự hào của địa phương.

Khủng hoảng “chè bẩn” và bài học đắt giá

Vào những năm 2010-2012, người dân Hưng Khánh lạm dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật để tăng sản lượng chè. Một số hộ còn trộn bột đá, bột ngô vào chè khô và phơi sản phẩm trên đường, gây mất vệ sinh. Khi vấn nạn “chè bẩn” bị phanh phui, thị trường chè Hưng Khánh sụp đổ. Giá chè giảm mạnh, sản phẩm không ai mua, nhiều hộ dân phải phá bỏ chè để trồng quế hoặc keo, thậm chí bỏ quê đi làm thuê.

Bà Trần Thị Hạnh, một nông dân ở thôn Khe Năm, nhớ lại: “Thời điểm 2013-2014, cả vùng chè mang tiếng xấu. Chè sạch hay bẩn đều không bán được, người dân khổ lắm.” Khủng hoảng này buộc người dân và chính quyền địa phương nhìn lại cách sản xuất, từ đó khởi động hành trình chuyển đổi sang mô hình chè sạch, an toàn.

Chuyển đổi hữu cơ

Từ năm 2014, Hưng Khánh bắt đầu thay đổi với sự hỗ trợ của chính quyền và Viện Chè. Người dân dần thay thế giống chè trung du già cỗi bằng chè Bát Tiên, áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ. Gia đình bà Đoàn Thị Thu, sở hữu 4.000 m2 chè, đã chuyển sang bón phân chuồng ủ hoai, sử dụng thuốc sinh học và làm cỏ thủ công. Chè được thu hái bằng tay theo tiêu chuẩn “một tôm hai lá” để đảm bảo chất lượng.

Ông Vũ Văn Hồng, Giám đốc HTX chè Khe Năm, cho biết: “Bà con đã nhận thức rõ hậu quả của chè bẩn. Chúng tôi tập trung vào chất lượng, sử dụng phân bón hữu cơ và chế phẩm sinh học.” Kết quả, sản phẩm chè Bát Tiên đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao vào năm 2020, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Mỗi hecta chè mang lại 9-10 tấn búp tươi mỗi năm, tương đương thu nhập hơn 200 triệu đồng.

HTX chè Khe Năm

Năm 2020, HTX chè Khe Năm được thành lập với hơn 30 thành viên, đánh dấu bước ngoặt trong hành trình phục hồi vùng chè. HTX không chỉ tập hợp các hộ dân để sản xuất chè sạch mà còn xây dựng thương hiệu mạnh. Sản phẩm chè Bát Tiên OCOP 4 sao đã tạo được chỗ đứng trên thị trường, giúp người dân yên tâm sản xuất. Nhiều hộ đã chuyển đổi đất vườn tạp và đồi rừng kém hiệu quả sang trồng chè, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.

Chính quyền địa phương cũng đóng vai trò quan trọng, tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật và hỗ trợ chuyển đổi giống cây. Ông Hồng nhấn mạnh: “Khách hàng đã đón nhận sản phẩm chè sạch, khiến bà con rất phấn khởi. Chất lượng chè được nâng cao, người dân yên tâm gắn bó với nghề.”

Câu chuyện Hưng Khánh là minh chứng cho sức mạnh của sản xuất nông sản sạch. Từ vùng chè bị mang tiếng “bẩn”, địa phương đã xây dựng thương hiệu chè hữu cơ uy tín, mang lại lợi ích kinh tế và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Với mô hình HTX và tiêu chuẩn OCOP, Hưng Khánh đang hướng tới phát triển bền vững, mở rộng thị trường và củng cố vị thế trong ngành chè Việt Nam.

Khánh Nhi

Nguồn: Znews